چگونه نماز بخوانیم
چگونه نماز بخوانیم
با توجه به اینکه نگارش مستوفای نکات مربوط به فریضه عظیم نماز در یک مقاله و چند مقاله نمیگنجد، چگونگی و کیفیت نماز گزاردن را از بیان اسوه عالمیان رسول گرامی اسلام صلی الله علیه وآله میشنویم و برای حسن ختام عین فرموده های آن حضرت را بدون تجزیه و تحلیل نقل میکنیم به امید این که خدای متعال ما را از نمازگزاران واقعی محسوب فرماید و قلوب ما را به نور خویش روشنتر گرداند.
«انه قال صل صلاة مودّع فاذا دخلت فی الصلاة فقُل هذا آخر صلاتی من الدنیا و کن کان الجنة بین یدیک والنار تحتک و ملک الموت ورائَک و الأنبیاء عن یمینک و الملائکة عن یسارک و الربّ مطلع علیک من فوقک فانظر بین یدی من تقف و من تناجی و من ینظر الیک؟!»(1). (به درستی که پیامبر صلی الله علیه وآله فرمود: نماز را همچون محتضر و کسی که آخرین لحظات عمرش را میگذراند، به جای آور! پس هنگامی که به نماز وارد شدی، بگو این آخرین نماز من در دنیاست و اینچنین باش که گویا بهشت در برابر توست و آتش جهنم زیرپایت و فرشته مرگ پشت سرت و پیامبران سمت راست تو و ملائکه الهی سمت چپ و پروردگار عالمیان از بالای سر بر تو مطلع و آگاه است، پس بیاندیش که در برابر چه کسی ایستادهای؟ و با چه کسی مناجات میکنی؟ و چه کسی بر تو ناظر است؟!
بار خدایا ما را از نمازگزاران واقعی محسوب فرما و به وسیله ذکر و یاد خودت دلهای ما را با نور ایمان و معرفت منور گردان و قلوب ما را از آرامش و اطمینان برخوردار کن تا باعشق به تو از هیچ عاملی نهراسیم و هرگز دلهره و اضطراب و تشویشی نداشته باشیم و همواره در جوار تو در سعادت، خوشبختی و سرور و شادکامی غو طهور باشیم.
پی نوشت:
1) سفینةالبحار، صلا.
ادامه مطلب
آیا سجده برای خدا بود یا برای آدم؟
آیا سجده برای خدا بود یا برای آدم؟
شكّی نیست كه سجده به معنی پرستش مخصوص خدا است، و غیر از خدا هیچ معبودی در جهان نیست، و معنی توحید (الله) (توحید عبادت)همین است كه غیر خدا را پرستش نكنیم.
بنابراین جای تردید باقی نمی‌ماند كه فرشتگان برای آدم سجده پرستش نكردند بلكه سجده برای خدا به خاطر آفرینش چنین موجودی بود و یا این كه، سجده برای آدم به معنی خضوع در مقابل آدم بوده است نه پرستش.
و نظیر این بحث در سجده پدر و مادر و برادران یوسف ـ علیه السّلام ـ در برابر او نیز خواهد آمد. [1]
در احتجاج از حضرت موسی بن جعفر ـ علیه السّلام ـ از پدران گرامیش ـ علیهم السّلام ـ نقل شده كه: یك مرد یهودی از امیر مؤمنان ـ علیه السّلام ـ در معجزات پیغمبر اسلام ـ صلّی الله علیه و آله ـ در مقابل معجزات انبیاء ـ علیهم السّلام ـ سئوال كرد و گفت: خدا ملائكه را برای آدم به سجده كردن وادار نمود، آیا درباره (محمّد) چیزی از این قبیل انجام داد؟ علی ـ علیه السّلام ـ فرمود: صحیح است، امّا خداوند ملائكه را به سجده كردن آدم وادار كرد نه به عنوان عبادت تا غیر از خداوند عزّوجلّ یعنی آدم را عبادت كرده باشند، بلكه به عنوان اعتراف به برتری او و رحمتی از جانب خدا برای آدم بود، امّا خدا به محمّد ـ صلّی الله علیه و آله ـ بالاتر از این داد، (چه این كه) خداوند جل و علا در جبروتش بر او درود فرستاد و تمام ملائكه نیز درود فرستادند و عموم مؤمنان متعبدند كه درود بر او بفرستند، پس‌ای یهودی این (كرامت از كرامت آدم) بیشتر است!
در تفسیر قمی نقل شده است كه: خدا آدم را آفرید سپس چهل سال تصویر (مجسمه) آدم باقی ماند و شیطان از كنار آن عبور می‌كرد و می‌گفت برای مطلب مهمّی آفریده شده‌ای (یا برای چه مطلبی آفریده شده‌ای؟) سپس عالم مراد امام است فرمود: شیطان گفت: اگر خدا به من دستور دهد برای این سجده كنم سرپیچی خواهم كرد، تا آنجا كه می‌فرماید: سپس خداوند متعال به ملائكه فرمود: برای آدم سجده كنید، همگی سجده كردند ولی ابلیس آن حسدی را كه در دل داشت ظاهر ساخت و از سجده كردن امتناع ورزید.
در تفسیر این كلام خدا (فبدت لهما سوآتهما) فرمود: عورت آن دو (آدم و حواء) دیده نمی‌شد بعداً آشكار شد و فرمود: درختی كه آدم از خوردن آن ممنوع گردید (سنبله) بود (ظاهراً اشاره به خوشه گندم است).[2]
این آیات، مقام و عظمت و جلالی را كه خدا به آدم داده بیان می‌كند كه به یاد بیاور‌ای محمّد (اذ قلنا للملائكه اسجدوا لآدم) وقتی كه ما به ملائكه گفتیم برای آدم سجده كنید، ظاهر آیه نشان می‌دهد كه امر خدا متوجّه همه ملائكه حتّی جبرئیل و میكائیل بوده است. آیات دیگر چون (فسجد الملائكه كلهم اجمعون الّا ابلیس) [3] در همه ملائكه سجده كردند جز ابلیس همین مطلب را تأیید می‌كند كه امر متوجّه همه بوده است. بعضی دیگر معتقدند: مخاطب این امر گروهی از ملائكه بودند كه شیطان از آنها بود.
[1] - تفسیر نمونه، ج ۱، ص ۱۸۳.
[2] - تفسیر المیزان، ج ۱، ص ۱۶۳.
[3] - آیه‌ی ۳۰ از سوره‌ی حجر و ۷۳ از سوره‌ی ص.
ادامه مطلب
آیا ترك سجده كفر است؟
آیا ترك سجده كفر است؟
سؤالی در اینجا پیش می‌آید كه آیا ترك سجده كفر است و چطور در قرآن كفر شمرده شده است؟ در پاسخ باید گفت: كفر ابلیس نه تنها به علت ترك سجده بود بلكه سجده نكردن چیزهای دیگری را نیز همراه داشت از این قرار:
۱ـ او معتقد شد كه خدا او را امر به كاری بیهوده كرده است و در این سجده هیچ فائده و مصلحتی نیست.
۲ـ او از سجده خودداری كرد روی تكبّر و سرپیچی از فرمان و الآن نیز اگر كسی نماز نخواند و سجده نكند روی این تمرّد و سرپیچی مسلّماً كافر شمرده می‌شود.
۳ـ او سجده نكرد و پیامبر خدا را مسخره و استهزاء نمود كه كاشف از كفر او بود.
جبر باطل است
از سه قسمت این آیه ضمناً می‌توان استفاده كرد كه جبر باطل است. اوّلاً فرمود (أبی) یعنی سرپیچی كرد كه معنایش این است می‌توانست ولی ثانیاً می‌فرماید: (فسجدوا الا) كه از آن فهمیده می‌شود سجده كار ملائكه بود، ثالثاً ملائكه را به امتثال فرمان خدا و سجده به آدم مدح و ستایش و ابلیس را به ترك آن سرزنش می‌نماید و مدح و ذم همیشه درباره افعال اختیاری است امّا معتقدین به جبر می‌گویند او سجده نكرد زیرا برای این كار خلق نشده بود و توانایی بر آن را نداشت.[1]
پيامها:[2]
۱- فرشتگان نيز مانند انسان، مورد خطاب وامر ونهى قرار دارند. «اسْجُدُوا لِآدَمَ»
۲- لياقت، از سابقه مهمتر است. فرشتگان قديمى بايد براى انسان تازه به دوران رسيده امّا لايق، سجده كنند. «اسْجُدُوا لِآدَمَ»
۳- خطرناكتر از نافرمانى در عمل، بى اعتقادى به فرمان است. «أَبى وَ اسْتَكْبَرَ»
۴- تكبّر وجسارت ابليس، سرچشمه ى بدبختى هاى او شد. «كانَ مِنَ الْكافِرِينَ»
______________________________________
[1] - تفسیر مجمع البیان، ج ۱، ص ۱۸۷.
[2] - تفسير نور(۱۰جلدى)، ج۱، ص: ۹۶
ادامه مطلب
غير خدا را عبادت نكنيد
غير خدا را عبادت نكنيد
«قل افغيرَ اللهِ تامروني اعبد ايُّهَا الجاهلون»[1]
« آيا به من دستور مي‌دهيد كه غير خدا را عبادت كنم اي جاهلان.»
توحيد در عبادت يك حقيقت غير قابل انكار است تا آنجا كه هيچ انسان فهميده و عاقلي نبايد به خود اجازه دهد كه در برابر بتها سجده كند. لذا به دنبال آن با لحني قاطع و تشديدآميز مي‌گويد: «بگو: آيا به من دستور مي‌دهيد كه غير خدا را عبادت كنم اي جاهلان.»[2]
«و اعبدوه و اشكروا»[3]
«او را پرستش كنيد و شكر او را به جاي آوريد.»
يكي از انگيزه‌هاي عبادت، حس شكرگذاري است در مقابل منعم حقيقي، شما مي‌دانيد منعم حقيقي خدا است پس شكر و عبادت نيز مخصوص ذات پاك خدا است.[4]
پی نوشت ها:
[1] . زمر/64.
[2] . نمونه، ج19، ص524.
[3] . عنكبوت/17.
[4] . نمونه، ج16، ص233.
نماز و عبادت در تفسير نمونه - عباس عزيزی
ادامه مطلب
درباره وبلاگ
آرشیو ماهانه
آرشیو موضوعی
آمار وبلاگ
دیگر امکانات
دستور آسان نماز شب از زبان حجت الاسلام عالی وصیت شهدا