چرا در نمازهای روزانه تنها 17 ركعت نماز واجب شده نه كمتر و نه بيشتر؟
چرا در نمازهای روزانه تنها 17 ركعت نماز واجب شده نه كمتر و نه بيشتر؟
احكام دين، دو دستهاند:
الف) احكامي كه فلسفه و حكمت آنها بيان شده است؛ مانند روزه، حج و شراب و....
ب) احكامي كه فلسفه آن بيان نشده است؛ مانند تعداد ركعت نمازها.
اما درباره سبب بيان نشدن علل و حكمتهاى بعضى از اَحكام (مانند تعداد ركعت نمازها) چند احتمال وجود دارد:
براى امتحان بندگان باشد، به این معنا که با این دستور معلوم شود كه آيا ایمان آورندگان بدون چون و چرا، از او اطاعت مىكنند يا نه؟ مانند عدد فرشتگان نگهبان جهنم كه به تصريح قرآن براى امتحان است. به خصوص اینکه اینگونه موارد از اموری است که به هر شکل قرار داده شود جای سوال برای افراد اشکال تراش باقی می ماند مثلا اگر 18 رکعت قرار داده می شد، اشکال می شد که «چرا 18 رکعت قرار داده شد نه 17 رکعت؟» و یا اگر 16 رکعت قرار داده می شد اشکال می شد که «چرا 16 رکعت قرار داده شد نه 17 رکعت؟».
فوايد و آثار بعضى احكام، تنها مربوط به اين دنيا نيست تا ما بتوانيم به آن پىببريم، بلكه بسيارى از آنها، در جهان آخرت تأثير دارد و ما، تا خود وارد آن جهان نشويم، نمىتوانيم به آثار آنها دست يابيم.
به دلیل اعتمادی که مومنین به خداوند متعال دارند دیگر سبب آن را سوال نمی کنند، چرا که مومنین می دانند همه اَحكام الهى، داراى حكمت بوده و بر اساس مصلحت يا دفع مفسده است. مثل زمانی که پزشكی قرصی را برای هر روز و به تعداد معینی تجویز نماید. در این صورت کسی که به وی مراجعه نموده سوال نمی کند چرا به این تعداد تجویز نموده و چرا کمتر و یا بیشتر تجویز ننموده است و دلیلش اعتماد به پزشک خود اعتماد داشته و می دانند دستوری که به آنها داده به نفعشان می باشد.
- (مدثر : 30 و 31 )
ادامه مطلب
فلسفه تعداد رکعات نماز
فلسفه تعداد رکعات نماز
آیا درست است که نمازها به صورت 2 رکعتی نازل شده است ولی به دلیل ولادت امام حسن و حسین (ع)، پیامبر (ص) هفت رکعت به نمازها اضافه کرده است؟
در معراج، هر یک از نمازهاى پنجگانه دو ركعتى واجب شدند ولی بعد از مدتی پیامبر هفت رکعت به آن افزود و سه علت برای اضافه شدن رکعات ذکر شده است:
ولادت امام حسن و امام حسین علیهماالسلام
امام باقر عليه السّلام : وقتى حَسنين (عليهما السلام) متولد شدند پيامبر اسلام (صلى اللَّه عليه و آله و سلم) براى شكرگزارى، هفت ركعت ديگر به آنها اضافه كرد و خدا هم اجازه داد.
تقویت معنویت مسلمانان
امام سجاد (عليه السّلام) : «در مدينه زمانى كه اسلام قوّت يافت رسول خدا صلّى اللَّه عليه و آله هفت ركعت به نمازها افزود: دو ركعت به نماز ظهر، دو ركعت به نماز عصر، يك ركعت به نماز مغرب، و دو ركعت به نماز عشاء.» علامه طباطبایی فرمودند: افزودنِ رکعات برای تقویت معنوی مسلمین و مهار نفس امّاره بوده است.
تکمیل نواقص نماز دو رکعتی
امام رضا عليه السّلام : هنگامی که پیامبر دید مسلمانان نماز دو رکعتی را به صورت کامل ادا نمی کنند به تعداد رکعات افزود تا آن دو رکعت را تکمیل کند.
باید دانست كه افزدون بر رکعت های نماز به دستور و اذن خداوند صورت گرفته است زيرا طبق آیه قرآن پیامبر از طرف خود چيزي نمي گويد «وَ ما يَنْطِقُ عَنِ الْهَوى؛ إِنْ هُوَ إِلاَّ وَحْيٌ يُوحى»
- الكافي، ج3، ص 487
- من لا يحضره الفقيه، ج1، ص 455
- تفسیر المیزان؛ ج13؛ ص 246
- عيون أخبار الرضا عليه السلام ؛ ج2 ؛ ص 108
- «و هرگز از روى هواى نفس سخن نمىگويد!؛ آنچه مىگويد چيزى جز وحى كه بر او نازل شده نيست!» ؛ (نجم : 3 و 4)
ادامه مطلب
چرا شيوه و جزئیات نماز در قرآن نیامده؟
با وجود اهمیت بالای نماز چرا قرآن فقط دستور به اقامه ی نماز داده و شيوه و جزئیات آن را بیان نکرده است؟
قرآن قانون اساسيِ اسلام مي باشد و در قانون اساسي ـ همان گونه که از اسم آن پيداست ـ اصول اساسي بيان مي شود نه جزئيات. انتظار بیانِ مصاديق و جزئيات در قرآن، مانند انتظار بیانِ همه جزئيات در كتاب قانون اساسى كشور است.
اگر قرآن در هر موضوعي وارد جزئيات شود و به همه سؤالات پاسخ دهد، از کتاب واحد بودن خارج شده و دائره المعارفِ قطوری مي گردد که استفاده از آن سخت می شود، ضمن آنکه فروعات مسائل، بر حسب زمان و مکان و شرائط افراد، دچار دگرگوني مي شوند و حکم ثابتي براي همه موارد وجود ندارد.
روش قرآن بيان اصول عمومى است و بیان مصاديق و جزئيات غالباً بر عهده پيامبر گرامي(ص) ميباشد. ایشان دو وظیفه داشتند تلاوت آیات قرآن برای مردم و بیان مصادیق و جزئیات اصول قرآن. «وَ أَنْزَلْنا إِلَيْكَ الذِّكْرَ لِتُبَيِّنَ لِلنَّاسِ ما نُزِّلَ إِلَيْهِمْ وَ لَعَلَّهُمْ يَتَفَكَّرُونَ» خداوند ميفرمايد: «لِتُبَيِّنَ» و نميگويد: «لِتَقرَأ» يا «لِيَتلُوَا» یعنی پيامبر (ص) علاوه بر تلاوت، بايد مصاديق و جزئيات را روشن كند.
قرآن به صورت قانونِ کلي مي فرمايد: «اَقِمِ الصَّلاةَ». امّا اینکه چند نماز بخوانیم و هر کدام چند رکعت باشد و کيفيت خواندن آن چگونه باشد؟ اين وظيفه پيامبر است.
- «و قرآن را بر تو فرستاديم تا آنچه براى مردم نازل شده است، براى آنها بيان كنى و آشكار سازى، شايد آنان بينديشند.» نحل (16)، آيه 44
ادامه مطلب
چرا فرازهاي اذان تكرار مي شود؟
چرا فرازهاي اذان تكرار مي شود؟
امام رضا عليه السلام در این باره مي فرمايند:
(از اين جهت تكبير در اوّل اذان چهار مرتبه گفته مي شود كه) در آغاز اذان از آن جا كه قبلش كلامى كه شنوده را آگاه كند وجود ندارد و غالبا در حال غفلت مستمعين شروع مى شود لذا تكبير اوّل و دوّم را به منظور تنبيه شنوندگان مى گويند تا براى شنيدن جملات بعدى آمادگى پيدا نمايند؛ (و هم چنين فرازهاي ديگر اذان تكرار مي شود ) براى اين كه تكرار در گوش شنودگان و تأكيد بر ايشان باشد تا اگر بار اوّل را نشنيدند مرتبه دوّم را بشنوند...[1].
[1] - علل الشرائع-ترجمه ذهنى تهرانى، ج1، ص 821
كتاب پرسش ها و پاسخ هاي نماز، سيد حسن موسوي (مركز تخصصي نماز)
ادامه مطلب