گسترش و مطرح کردن نماز در جامعه

گسترش و مطرح کردن نماز در جامعه

27529247494111705081.jpg

بدون تردید از مصادیق «اقامه نماز» گسترش و مطرح کردن نماز در جامعه است(نه تنها مصداق). پیش از این، مصادیق اقامه نماز در بُعد فردی مورد توجه قرار گرفت و اینک آن را از بُعد اجتماعی مورد بررسی قرار می‏دهیم.

قرآن کریم می‏فرماید از ویژگی‏های یاران خداوند آن است که: «الَّذِینَ إِن مَّکَّنَّاهُمْ فِی الْأَرْضِ أَقَامُوا الصَّلَاةَ وَآتَوُا الزَّکَاةَ وَأَمَرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَنَهَوْا عَنِ الْمُنکَرِ وَلِلَّهِعَاقِبَةُ الْأُمُورِ 1؛ آنها کسانی هستند که هرگاه در زمین بهآنها قدرت بخشیدیم، نماز را برپا می‏دارند و زکات را ادا می‏کنند و امر بهمعروف و نهی از منکر می‏نمایند.»

از این آیه شریفه به قرینه واژه تمکین (که به معنای فراهم ساختن وسائل وابزار کار است؛ اعم از آلات و ادوات لازم یا علم و آگاهی کافی و توان و نیروی جسمی) می‏توان استفاده کرد که مردان خدا از قدرت خود در جهت اقامه نماز استفاده می‏کنند، علاوه بر آن که خود اهل اقامه نمازاند، بر مطرح کردنآن در جامعه تلاش می‏کنند.

 شهید علامه آیة الله مطهری :

«به پا داشتن نماز آن است که حق نماز ادا شود؛ یعنی نماز به صورت یک پیکر بی‏روح انجام نگردد، بلکه نمازی باشد که واقعا بنده را متوجه خالق و آفریننده خویش سازد و این است معنی ذکرالله که در آیه شریفه 14سوره طه بداناشاره شده: «اقم ‏الصلوة لذکری» یاد خدا بودن مساوی است با فراموش کردن غیر خدا؛ اگر انسان ولو مدت کوتاهی با خداوند در راز و نیاز باشد و از او استمداد جوید و او را ثنا گوید، او را به الله بودن، ربّ بودن، رحمان بودن،رحیم بودن، احد بودن، صمد بودن، لم یلد و لم یولد و لم‏یکن له کفوا احد بودن توصیف کند، عالی‏ترین تأثیرها در نفس او گذاشته می‏شود و روح انسان آنچنان ساخته می‏شود که مذهب اسلام می‏خواهد و بدون چنین برنامه‏ای امکان‏پذیر نیست.»2

پی نوشت ها:

1- حج، آیه 41.

2آشنایی با قرآن، سوره ‏های حمد و بقره، ص67 و 68.


ادامه مطلب


[ جمعه 2 بهمن 1394  ] [ 6:55 AM ] [ فروزان ]
[ نظرات(0) ]

نماز کامل از دیدگاه امام هشتم علیه السلام

نماز کامل از دیدگاه امام هشتم علیه السلام
17627505138127425792.jpg

امام رضا(ع) فرمود: «نماز دارای چهار هزار مسئله و حد و مرز است».

حدّ هر چیز آن است که خط فاصل و مرزی میان آنبا سایر چیزها می­کشد، و آن را چون واقعیتی مستقل نشان می­دهد. نماز حدی دارد. حدّ آن در رعایت صورت ظاهر و باطن آن است. بعضی از این حدود مستحب است و بعضی واجب. مرحوم شهید اول مؤلف کتاب «لمعه» در کتابی حدود واجب نمازرا هزار مسئله بیان کرده و همه آنها را در کتاب «الفیه» بر شمرده، و حدود مستحب نماز را نیز سه هزار مسئله ذکر کرده، و آنها را در کتابی جمع کرده و نام آن را «نفلیه» گذاشته است.

نمازی در حد کمال است که با توجه به شرایط و مقدمات و مسائل نماز صورت گیرد و این چنین نماز بازدارنده نمازگزار از گناه و معصیت است.

هر نمازگزاری که شروط و آداب نماز را به طور کامل رعایت کند، و آنچه را که شایسته نماز است به جا آورد، به تمام پاداش وآثار آن می­رسد ولی به هر اندازه که نمازگزار در رعایت این امور کوتاهی کند، خود را از فیض کامل محروم خواهد نمود.

امام رضا(ع) فرمود:

«هرگاه خواستی نماز را به پای داری، پس با بی­رغبتی و کسالت، خواب­آلودگی، عجله و شتاب، بازی و سرگرمی به چیزی به نماز نایست. بلکه نمازی به جا آورد که سکون و حضور قلب و آرامش و تأنّی در آن باشد. بر تو لازم است در نماز خاشع و خاضع باشی، و در پیشگاه خداوند آن جهان خود را خوار و ذیل بدانی به طوری که خشیت و خوف از سیمای تو ظاهر شود،و به وسیله طمأنینه و بر اثر کثرت ترس و ورعی که بر دلت عارض شده است، دو حالت «ترس» و «امید» در تو آشکار گردد. پس در این حالت مقابل پروردگارت همچون بنده فراری گناهکار، که در مقابل مولایش قرار گرفته، بایست و قدمهایترا منظم کن و خود را برای اطاعت از مولایت آماده ساز. و به چپ و راست توجهمکن و فرض کن خداوند تو را می­بیند پس اگر تو خدا را نمی­بینی او تو را می­بیند. با ریش و سایر اعضاء و جوارحت بازی نکن و انگشتانت را به صدا در نیاور، و بدنت را خارش مده و با بینی­ات بازی مکن (در حال گرفتگی بینی نمازنخوان) و با لباست هم بازی مکن، و لثام زده نماز نخوان (مبادا چیزی در دهانت باشد که مانع اظهار صحیح کلمات و یا مخارج حروف باشد) و برای زنان نیز روا نیست که با نقاب و روبند نماز بخوانند و چشمت را در نماز هنگامی کهایستاده­ای به موضع سجده بیفکن و در هنگام نماز از خودت جزع و ترس ظاهر کنو با دارا بودن این حالات ویژه نشان بده که تو راغب به خدا هستی و به وی عشق می­ورزی، در حال قیام گاهی به این پا، و گاهی به آن پا تکیه مکن و همچون کسی که می­خواهد با نماز وداع کند نماز بگزار طوری که دیگر موفق به ادای آن نمی­شوی.

بدان به یقین تو در برابر خداوند جبّار هستی،بنابراین به چیزی از اشیاء به بازی مشغول مشو و حدیث نفس مکن (چیزی غیر ازیاد خدا را در درونت راه مده) و دلت را از همه چیز غیر از یاد خدا و عبادتاو فارغ مکن، و باید که فقط به کار نماز بپردازی و حقّ آن را کاملاً ادا نمایی.

در حال نماز، به هنگام قیام دستهایت را روی رانهای پایت قرار ده و در افتتاح نمازت تکبیر بگو و دستهایت را تا نرمه گوشبلند کن، به طوری که انگشتهای ابهامت از گوش و مقابل آن تجاوز نکند و در قنوت نماز واجب دستهایت از سر تجاوز نکند و اما در نماز نافله و وتر مانعی نیست که دستها از سر هم تجاوز نکند.

هرگاه به رکوع رفتی، پس دستهایت را بر زانوهایت بگذار و انگشتانت را بگشا و دستهایت را جمع کن و از محاذی زانوها وپاها خارج مکن و هنگام برخاستنت از رکوع به تمام قامت بایست تا آنکه مفاصلت کاملاً به مکان اصلی خود بر گردد، و عروق و رگها جابجا شود و سپس درسجده جبین و پیشانیت و کف دستهایت را بر زمین بگذار، و انگشتان دستهایت راهنگام سجده ببند، و به طرف قبله قرار ده و هرگاه نشستی، پس به قسمت راست بدن ننشین، بلکه طرف راست را بلند کن و بر طرف چپ بگذار و بر نشیمنگاه خود بنشین و دست روی دست مگذار، بلکه دستهایت را آزاد کن و مستقیم بر رانها بگذار، زیرا دست روی دست گذاشتن، عمل اهل کتاب است.در هنگام نماز خمیازه مکش، و دست و پا دراز مکن و آروغ نزن.و هرگاه این دو بر تو فشار آوردند، باسعی و کوشش از بروز آن جلوگیری کن و هرگاه عطسه کردی پس «الحمد لله» بگو ودر موضع سجده­ات حرکت نکن و به جلو و عقب نرو، بلکه ثابت و بی­حرکت باش.

و در حالی که (از لحاظ پساب و یا پیشاب در تنگنا و یا) محصور هستی به نماز نایست و اگر در نماز بودی و احساس فشار و ناراحتی از اخبثین نمودی، از نماز منصرف شو مگر اینکه بتوانی با تحمل آن حالت، بدون اینکه زیان و خللی به نمازت برسد، به نماز خود ادامه دهی.

هرگاه که به نماز ایستادی، با تمام توجه قلبیو درونی به خداوند روی آور، تا خداوند نیز به تو روی آورد و برای نماز، وضوی شاداب و کامل بساز.

و هرگاه خواستی سجده کنی پیشانیت را بر خاک بگذار. هرگاه به نمازت روی آوردی، و با توجه و حضور کامل قلبی به نماز ایستادی، و آداب و شرایط نماز را حفظ کردی و با همه وجودت به سوی خدا رفتی،او نیز با همه رحمت و مغفرت و عنایتش به تو روی خواهد آورد و هرگاه از خداروی گردان شوی، خداوند نیز از تو روی گردان شود و تو را به حال خود رها خواهد کرد.

برگرفته از کتاب نماز و دعا از دیدگاه امام رضا(ع) – نویسنده محسن کتابچی

 


ادامه مطلب


[ جمعه 2 بهمن 1394  ] [ 6:44 AM ] [ فروزان ]
[ نظرات(0) ]

حکمت نماز

حکمت نماز
56666149193394801987.jpg

«نماز را برای یاد من، بپا دار.»

ـ پیامبر خدا صلّی الله علیه و آله : نماز واجب شده است ... برای بر پا داشتن یاد خدا.

ـ امام علیّ علیه السّلام : خداوند ایمان را جهت پاک کردن از شرک، و نماز را برای دوری از کبر واجب کرد.

ـهشام بن الحکم: از امام صادق پرسیدم: با اینکه نماز مردم را از کار و زندگی باز می دارد و تن هایشان را خسته می کند، چرا واجب شده است؟ امام فرمود: در آن، علتهایی نهفته است. اگر مردم بدون هیچ آگاهی و یادآوری از پیامبر اکرم رها شوند و تنها به همان رسالت نخستین و حضور قرآن در میان آنان بسنده شود، مانند امتهای پیشین می گردند که به دین گرویدند و کتابهاییهم نوشتند و مردم را به دین خود فراخواندند و حتی برای آن جنگیدند، امّا با رفتنشان، دینشان هم رفت و اثری از آنان باقی نماند. حال آنکه خداوند تبارک و تعالی خواست که مردم حضرت محمّد صلّی الله علیه و آله را از یاد نبرند. از این رو نماز را بر آنان واجب کرد تا او را هر روز، پنج بار یاد کنند و نام [ مبارکش ] را بر زبان آورند و به نماز و یاد خدا فرمان داده شدند، تا غافل نگردند و او را فراموش نکنند مبادا یادش از خاطرها برود.

ـامام رضا علیه السّلام : حکمت نماز ، اقرار به ربوبیت خداوند جلّ جلاله و شریک نگرفتن برای اوست. ایستادن در پیشگاه جبروت الهی ، با خواری و بیچارگی، افتادگی و اعتراف و درخواست بخشش گناهان گذشته است. صورت نهادن برخاک در هر روز برای بزرگداشت خداوند جلّ جلاله است، تا به یاد او ـ نه فراموشکار و گردنکش که ـ فروتن و خوار و خواهان و مشتاق فزونی دین و دنیای خود باشد. افزون بر این ها، نماز، ذکر خداوند جلّ جلاله و دوام آن در شب و روز است تا بنده، مالک و مدبّر و آفریدگارش را از یاد نبرد و گرنه سرکشی و طغیان می کند و این در یاد کردن پروردگار جلّ جلاله و ایستادن در پیشگاهش نهفته است، که او را از سرپیچی نهی می کند و از انواع فساد باز می دارد.ـدر تبیین حکمت نماز ـ : اطاعتی است که [ خدا ] آنان را بدان امر کرده و آیینی است که بر آن وادارشان ساخته است . در نماز بزرگداشت و گرامیداشت خداوند و فروتنی بنده هنگام سجده است و اقرار به اینکه بالاتر از او ، پروردگاری است که به عبادتش می پردازد و برایش سجده می کند.

منبع : کتاب نماز در قرآن و حدیث، محمدی ری شهری.


ادامه مطلب


[ پنج شنبه 1 بهمن 1394  ] [ 10:17 PM ] [ فروزان ]
[ نظرات(0) ]

توجه به ابعاد و ویژگی‌های نماز

توجه به ابعاد و ویژگی‌های نماز

52201993301904424394.jpeg

الف)خداوند متعال نماز را در بهترین اوقات شبانه‌روز قرارداده‌ است.

قالَ علیٌ(ع): وَ ارْفَعُوا إِلَیْهِ أَیْدِیَکُمْ بِالدُّعَاءِ فِی أَوْقَاتِ صَلَاتِکُمْ فَإِنَّهَا أَفْضَلُ السَّاعَاتِ یَنْظُرُ اللَّهُ عَزَّوجَلَّ فِیهَا بِالرَّحْمَهِ إِلَى عِبَادِهِ یُجِیبُهُمْ إِذَا نَاجَوْهُ و یُلَبِّیهِمْ إِذَا نَادَوْهُ و یُعْطِیهِمْ إِذَا سَأَلُوهُ ویَسْتَجِیبُ لَهُمْ إِذَا دَعَوْه؛[1]‏ امام علی(ع) فرمود: در وقت نماز دست به دعا بردارید که بهترین زمان [همان] است؛ [چرا که] خدا در آن وقت نظرلطف به بندگان خود دارد؛ به مناجات آن‌ها پاسخ می‌دهد و فریاد آن‌ها را لبیک می‌گوید و درخواست آن‌ها را برآورده می‌سازد و دعاى آن‌ها را مستجاب می‌کند.

برای نماز، مکانی ویژه و بافضیلت مخصوص در نظر گرفته شده است،‌ و روی‏ أَنَّ فِی التَّوْرَاهِ مَکْتُوباً أَنَّ بُیُوتِی‏ فِی‏ الْأَرْضِ‏ الْمَسَاجِدُ فَطُوبَى لِعَبْدٍ تَطَهَّرَ فِی بَیْتِهِ ثُمَّ زَارَنِی فِیبَیْتِی أَلَا إِنَّ عَلَى الْمَزُورِ کَرَامَهَ الزَّائِرِ أَلَا بَشِّرِالْمَشَّاءِینَ فِی الظُّلُمَاتِ إِلَى الْمَسَاجِدِ بِالنُّورِ السَّاطِعِ یَوْمَ الْقِیَامَه؛ روایت شده که در تورات چنین آمده است: [که خداوند تعالی فرمود] بی‌شک خانه‏‌هاى من در روى زمین، همان مساجد است. خوشابه حال آن بنده‌‏اى که در خانه خویش وضو بگیرد و و مرا در خانه‌ام ملاقات کند. آگاه باشید که احترام میهمان بر صاحب‌خانه‏ لازم و واجب است. به آنانیکه کارشان این است که در تاریکی­‌هاى شب به سوى مساجد حرکت می‌کنند مژده بده که در روز رستاخیز با نورى درخشان وارد محشر خواهند شد.[2]

برای نماز جهت ویژه قرار داده شده است، کعبه معظم از مقدس­‌ترین مکان­‌های روی زمین است، مجموعه نماز از بهترین­‌ها شکل گرفته است، با تأملدر اجزاء نماز می‌بینیم که مجموعه‌ای از بهترین عبادت‌ها است؛ کارهایی مانند قرائت قرآن، ذکر، دعا استغفار، صلوات، شکر... که هر کدام خود به تنهایی عبادتی بزرگ و با فضیلت است، همه یکجا در نماز گرد هم آمده‌اند. به قول معروف هر چه خوبان همه دارند نماز آنها را یک‌ جا دارد. علاوه بر وجود افعالی بسیار زیبا که هر کدام دارای معانی والا و اسرار بزرگی است؛ کارهاییمانند قیام، رکوع و سجود و...

[1]. شیخ صدوق، الأمالی، ص 94، المجلس العشرون.

[2]. حر عاملی، وسائل الشیعه، ج‏1، ص381، ص 10، باب استحباب الطهاره لدخول المساجد ... .


ادامه مطلب


[ پنج شنبه 1 بهمن 1394  ] [ 5:27 PM ] [ فروزان ]
[ نظرات(0) ]