وصف شب زندهداران (دانایان)
وصف شب زندهداران (دانایان)![]() |
امّن هو قانت انآء اللّیل ساجداً و قآئماً یحذر الاخره و یرجوا رحمه ربّه. آیا چنین كسی با ارزش است یا كسی كه در ساعات شب به عبادت مشغول است و در حال سجده و قیام، از عذاب آخرت میترسد، و به رحمت پروردگارش امیدوار است.« زمر ، 9» این آیه از روش مقایسه كه روش شناخته شده قرآن برای تفهیم مسائل مختلف است استفاده میكند. آن انسان مشرك و فراموش كار و متلون و گمراه و گمراه كننده كجا و این انسان بیدار دل و نورانی و با صفا كه در دل شب كه چشم غافلان در خواب است پیشانی بر درگاه دوست گذارده و با خوف و رجاء او را میخواند كجا؟ آنها نه به هنگام نعمت از مجازات و كیفر او خود را در امان میدانند و نه به هنگام بلا از رحمتش قطع امید میكنند و این دو عامل همواره وجود آنان را در حركتی مداوم توأم با هوشیاری و احتیاط به سوی دوست میبرد. قانت از ماده (قنوت) به معنی ملازمت اطاعت توأم با خضوع است. آناء جمع (انا) (بر وزن صدا و فنا) به معنی ساعت و مقداری از وقت است. تكیه روی ساعت شب به خاطر آن است كه در آن ساعات حضور قلب بیشتر و آلودگی به ریا از هر زمان كمتر است. مقدم داشتن (ساجداً) بر (قائما) به خاطر آن است كه سجده مرحله بالاتری از عبادت است و مطلق بودن رحمت و مقید نشدن آن به آخرت دلیل بر وسعت رحمت الهی و شمول آن نسبت به دنیا و آخرت است. در حدیثی كه در علل الشرایع از امام باقر ـ علیه السّلام ـ و همچنین در كتاب كافی از آن حضرت نقل شده میخوانیم: كه آیه فوق «امن هو قانت اناء اللیل» به نماز شب تفسیر شده است. تعبیر به (قانت اناء اللیل) كه به صورت اسم فاعل آمده با توجه به مطلق بودن كلمه (اللیل) دلیل بر تداوم و استمرار عبودیت و خضوع آنها در پیشگاه خدا است، چرا كه اگر عمل مداوم نباشد تأثیر آن ناچیز است.[1] [1] . سورهی زمر، آیهی 9 ـ نمونه ج 19، ص 389، 393، 394، 395. |
[ چهارشنبه 24 تیر 1394 ] [ 5:27 PM ] [
فروزان ]