نماز، پرواز به سوي بي‌نياز

   بسم الله الرحمن الرحيم، همراه من بدويد. پرواز با سوخت خاص است. نماز هم با غذاي حلال است. 2- قبل از پرواز، بايد حركت كرد. هواپيما يك مرتبه بلند نمي‌شود. يك مقداري در اين خيابان‌ مي‌رود. دور كه گرفت، دور كه گرفت پرواز مي‌كند. نماز هم نمي‌شود گفت: احوال شما؟ گوجه هم گران شده است. همه چيزي گران شده. لپه گران، اوه اوه! الله اكبر! بسم الله الرحمن الرحيم. از لپه مي‌خواهد پرواز كند. نمي‌شود. از گوجه مي‌خواهد نمي‌شود. يك اذاني، اقامه‌اي، يك خرده در باند حركت كن، دور بگير، بعد از آن.

پرواز از مكان خاصي است. از همه جا كه نمي‌شود پرواز كرد. پيغمبر از پهلوي خانمش كه نتوانست پرواز كند. از پهلوي خانم مسجد الحرام آمد، «مِنَ الْمَسْجِدِ الْحَرامِ إِلَى الْمَسْجِدِ الْأَقْصَى‏» (اسراء/1) يعني از همه جا نمي‌شود پرواز كرد. در همه جا نمي‌شود نماز خواند.
قبل از پرواز اطلاعاتي لازم است. هم براي مردم، هم براي خلبان. قبل از نماز هم، هم بايد ما احكام نماز را بلد باشيم، هم بايد خلبان، يعني پيش‌‌نماز. پرواز بايد با فرودگاه مناسب باشد. پروازهاي مهم در فرودگاه‌هاي كوچك نمي‌تواند بنشيند. اين بچه حالا مي‌خواهي نماز شب يادش بدهي؟ بگو: آقا جان! ببين نماز شب هم مثل نماز صبح است. يازده ركعت است. سحري‌ات را خوردي چند دقيقه به اذان است. نمي‌صرفد كه بخوابي. اين چند دقيقه آقاجان نماز بخوان. ما در طول سال كه سحرها خواب هستيم. حالا كه سحري خورديم ببين، يازده ركعت نماز بخوان 5 تا دوركعتي يك، يك ركعتي. «قُلْ هُوَ اللَّه‏» (اخلاص/1) هم نخواندي طوري نيست. يعني فرودگاه كوچك راهواپيماي كوچك در آن بنشانيد. به بچه نگوييد: نماز شب چهل تا مومن، سيصد تا العفو، فرار مي‌كند. اگر بچه سرما خورد لحاف كرسي رويش نيانداز خفه مي‌شود. اين هم يكي.

عرض كنم در پرواز هرچه اوج بگيرد زمين كوچكتر مي‌شود. اگر پرواز رفت بالا، هرچه پرواز بالاتر برود زمين كوچكتر مي‌شود. يك زمين يك هكتاري ده هزار متر، بالا مي رود نگاه مي‌كني يك هكتار قد يك زمين صد متري شد. پرواز بالاتر مي‌رود قد يك قالي مي‌شود. بالاتر مي‌رود، قد يك جعبه پرتقال. بالاتر مي‌رود قد يك صابون. بالاتر مي‌رود قد يك كبريت. بالاتر مي رود قد يك آدامس. بالاتر مي‌رود قد يك عدس. يعني هرچه به آسمان نزديك شود زمين پهلويش كوچكتر مي‌شود. هرچه ما به خدا نزديكتر شويم آمريكا پهلوي ما كوچكتر مي‌شود. امام كه مي‌فرمايد: آمريكا هيچ غلطي نمي‌تواند بكند، چون كسي كه به خدا نزديك شد، آمريكا پهلويش... «عَظُمَ الْخَالِقُ فِي أَنْفُسِهِمْ» (بحارالأنوار/ج64/ص315)  كسي كه خالق پهلويش بزرگ است، آمريكا پهلويش كوچك است.

پرواز جدا شدن از زمين است. نماز هم جدا شدن از ماديات است. در پرواز انسان از زمين جدا مي‌شود، در نماز هم انسان بايد از ماديات جدا شود. غفلت در همه‌جا بد است. ولي در آسمان غفلت بدتر است. يك آيه در قرآن داريم مي‌گويد:  اينها «وَ كَأَيِّنْ مِنْ آيَةٍ فِي السَّماواتِ» در آسمان‌ها نشانه‌هايي است كه بشر از كنارش مرور مي‌كند ولي در حال غفلت است. «وَ هُمْ عَنْها {مُعْرِضُونَ} غافلون» (يوسف/105) يا «مُعْرِضُونَ» نمي دانم كدام‌ها است؟ مي‌گويد: شما در آسمان‌ها هم كه پرواز مي‌كني غافل هستي؟ ولو در زمين هم غافل هستيد اما شما با يك وسيله و امكاناتي در آسمان‌ها پرواز مي‌كنيد. ولي باز هم غافل هستيد؟ حالا ما بيرون نماز كه غافل هستيم. درون نماز هم غافل هستيم. اين ديگر در نماز غافل شدن خيلي بد است.

خوب، هواپيما كه نشست يك مرتبه خلبان خاموش نمي‌كند. يك مدتي هم باز موتور روشن است بعدخاموش مي‌كند. نماز هم كه مي‌خواني نگو: «السَّلَامُ عَلَيْكُمْ وَ رَحْمَةُ اللَّهِ وَ بَرَكَاته» بدو! بابا يك تعقيبي بخوان. يك مقدار موتورت روشن باشد. يعني بعد از... اين هم يكي.
براي شكافتن هوا و آب، هواپيما و قايق و كشتي، بايد نوكش تيز باشد. اگر نوكش تيز باشد مي‌تواند هوا و آب را بشكافد. شما اگر تمركز داشته باشي مي‌تواني ماديات را بشكافي و جلو بروي. يعني تا تمركز نباشد، نمي‌تواني اوج بگيري. اين هم يكي. در فضايي كه مه و غبار و دود است نمي‌شود پرواز كرد. مشكل است.

در حالات كينه و بخل و فحش و لعنت نماز پروازي ندارد. در پرواز گرفتار موانع زميني شويم. كوه و دشت و هرچه باشد سريع‌ترين حركت را انجام مي‌دهيم. هركس نمي‌تواند خلبان باشد. هركسي هم نمي‌تواند امام جماعت باشد. اطراف خلبان مهندسين پرواز است. يعني خلبان پهلوي مسافرها نمي‌نشيند. يك كابين دارند اتاق جلو، دور و بر خلبان مهندسين پرواز و كمك خلبان است. صف اول هم كه دور امام جماعت هستند بايد آدم‌هاي به درد بخور باشند. يعني آدم‌هايي باشند كه شبيه امام جماعت باشند. يعني آن كنار خلبان آدم‌هاي عادي نيستند. كمك خلبان و مهندس و اينها، پشت سر صف اول هم بايد يك چنين آدم‌هايي باشند. همه‌ي پروازها انگليسي حرف مي‌زنند. همه‌ي آدم‌ها هم بايد با نماز عربي حرف بزنند.

خوب، پرواز، پرواز خوب اين است كه تأخير نداشته باشد. نماز خوب هم اين است كه اول وقت خواند. پروازهايي كه تأخير دارد. گاهي سوار هواپيما مي‌شوند ولي پرواز نيست. سوار هواپيما مي‌شود پرواز نيست. امتحاني مثل اينهايي كه مي‌روند هواپيما را جارو مي‌كنند، برمي‌گردند، يا مثلاً چراغ هواپيما را درست مي‌كند، اين سوار هواپيما شده ولي پرواز نكرده است. خيلي‌ها در نماز هستند اما پرواز نمي‌كنند. بعضي‌ها پرواز خيالي دارند. مثل اينهايي كه پاي كامپيوتر مي‌نشينند،  ستون‌هاي خيال پرواز مي‌كنند.

بعضي‌ها هم «مَلِكِ يَوْمِ الدِّينِ(4) إِيَّاكَ نَعْبُدُ وَ إِيَّاكَ نَسْتَعِينُ(5) اهْدِنَا الصِّرَاطَ الْمُسْتَقِيمَ(6) صِرَاطَ الَّذِينَ أَنْعَمْتَ عَلَيْهِمْ غَيرِْ الْمَغْضُوبِ عَلَيْهِمْ ...» (فاتحه/4 -7) ‏اين مثل اينهاست كه با كامپيوتر پرواز مي‌كند. پروازهاي خيالي. در دنياي خيال پرواز مي‌كند. خوب، بعضي وقت‌ها پرواز درست است، يك دزدي هواپيما را مي‌دزدد. خيلي‌ها هم نماز را با خدا شروع مي‌كنند، اما شيطان مي‌آيد اينها را سر نماز حواسشان را پرت مي‌كند. حواس پرتي در نماز مثل هواپيما ربايي است. خوب، اينها چيزهايي بود كه راجع به دو تا تشبيه، يكي تشبيهي كه در هواپيما بودم به ذهنم رسيد كه اينها را بگويم. ذوقيات البته، يكي هم اين حديث است. يك حديث بود تشبيه نماز مثل سر است. يك تشبيه هم خودم كردم نماز و پرواز!

خدايا تو خودت مي‌داني نمازهاي ما چقدر خاصيت دارد. خدايا تا حالا كوتاهي‌ها، تقصير و قصورهاي ما را ببخش، از اين به بعد نمازي كه قرب ما در آن باشد. رضاي تو در آن باشد. نجات ما در آن باشد. « َتنهى‏ عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْكَر» در آن باشد.آن نمازهاي مقبول را نصيب ما بفرما. مزه‌ي نماز را به همه‌ي ما بچشان. اينها كه كاهل و تارك هستند در اين ماه رمضان توفيق توبه و تصميم نماز جدي عطا كن. همسايه‌هاي مسجد اگر در خانه نماز بخوانند نمازشان كم خاصيت است. «لَا صَلَاةَ لِجَارِ الْمَسْجِدِ إِلَّا فِي الْمَسْجِد» (مستدرك/ج3/ص356) ماه رمضان لا اقل مسجدها را پر كنيد.
منبع: پایگاه مرکز فرهنگی درسهایی از قرآن