فلسفه ذکر رکوع و سجود

عن هشام بن الحکم عن ابی الحسن موسی - علیه السلام - قال:
قلت له: لای علة یقال فی الرکوع: سبحان ربی العظیم و بحمده و یقال فی السجود سبحان ربی الاعلی و بحمده قال: یا هشام ان الله لما اسری بالنبی - صلی الله علیه و آله - و کان من ربه کقاب قوسین او ادنی رفع له حجاب من حجبه فکبر رسول الله - صلی الله علیه و آله - سبعاً حتی رفع له سبح حجب، فلما ذکر ما رأی من عظمة الله ارتعدت فرائضه فانبرک علی رکبتیة و اخذ یقول: سبحان ربی العظیم و بحمده فلما اعتدل من رکوعه قائماً و نظر الیه فی موضع اعلی من ذلک الموضع خر علی وجهه و جعل یقول: سبحان ربی الاعلی و بحمده فلما قال سبع مرات سکن ذلک الرعب فلذلک جرت به السنة؛
هشام بن حکم از امام موسی کاظم (ع) پرسید: چرا در رکوع سبحان ربی العظیم و بحمده و در سجده سبحان ربی الاعلی و بحمده گفته می‏شود؟ فرمود: ای هشام! چون خدای تبارک و تعالی پیامبر (ص) را به معراج برد و آن حضرت به پروردگارش به اندازه قاب قوسین او ادنی نزدیک گشت حجابی از حجابهایش را از پیش او به کنار زد و از این رو، رسول خدا (ص) هفت تکبیر گفت تا اینکه هفت حجاب به کنار رفت. پس از آن که این دیدنی‏ها در ذهن پیامبر (ص) یادآوری شد، رگهای گردنش به لرزه افتاد و دست‏ها را به زانو گذاشت و شروع کرد به گفتن سبحان ربی العظیم و بحمده وقتی از حالت رکوع برخاست و نگاه کرد و به جایگاه بالاتری از آنچه دیده بود نگریست روی زمین افتاد و گفت: سبحان ربی الاعلی و بحمده وقتی این جملات را هفت بار تکرار کرد، حالت رعب از او برطرف گردید از این رو، سنت بر این جاری شد.
(بحارالانوار، ج 85، ص 103)