جمعه در لغت
جمعه در لغت

جمعه، به سکون میم، به معنی هفته و به ضم میم، نام یکی از روزهای هفته است که در جاهلیت آن را عروبه (روز نیکو) می نامیدند.1
اما برخی از فرهنگ نویسان، جمعه را به معنی آخرین روز هفته معنا کرده اختلاف در قرائت آن را مربوط به اختلاف در قبایل می دانند. این کلمه یک بار در قرآن آمده است و تمامی قراء آن را به ضمّ میم خوانده اند. این واژه بر اجتماع و گردهم آیی دلالت دارد.2
برخی از مفسران و تاریخ نگاران کعب بن لُؤی3 را نخستین شخص می دانند که این روز را جمعه نامید.4
نقل دیگر آن است که: انصار پیش از هجرت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلم نخستین اشخاصی بودند که این روز را جمعه خواندند. انصار گفتند: یهود را روز خاصی است که هر هفته در آن جمع می شوند و نصارا نیز چنین روزی دارند، پس چرا ما روزی را برای اجتماع خود قرار ندهیم تا در آن روز ذکر خدای (تعالی) گوییم و نماز به جای آوریم؟ و سپس گفتند: روز شنبه برای یهود و روز یکشنبه برای نصارا است. آن گاه روز عروبه را برای خود قرار دادند. در جاهلیت روز آدینه را یوم العروبه می نامیدند.5
اما برخی از فرهنگ نویسان، جمعه را به معنی آخرین روز هفته معنا کرده اختلاف در قرائت آن را مربوط به اختلاف در قبایل می دانند. این کلمه یک بار در قرآن آمده است و تمامی قراء آن را به ضمّ میم خوانده اند. این واژه بر اجتماع و گردهم آیی دلالت دارد.2
برخی از مفسران و تاریخ نگاران کعب بن لُؤی3 را نخستین شخص می دانند که این روز را جمعه نامید.4
نقل دیگر آن است که: انصار پیش از هجرت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلم نخستین اشخاصی بودند که این روز را جمعه خواندند. انصار گفتند: یهود را روز خاصی است که هر هفته در آن جمع می شوند و نصارا نیز چنین روزی دارند، پس چرا ما روزی را برای اجتماع خود قرار ندهیم تا در آن روز ذکر خدای (تعالی) گوییم و نماز به جای آوریم؟ و سپس گفتند: روز شنبه برای یهود و روز یکشنبه برای نصارا است. آن گاه روز عروبه را برای خود قرار دادند. در جاهلیت روز آدینه را یوم العروبه می نامیدند.5
1ـ معارف و معاریف، ج 4، ص 192 و المنجد، ص 101.
2ـ دائره المعارف شیعه، ج 5، ص 439.
3ـ کعب بن لوى بن غالب یکى از اجداد پیغمبر اسلام است. معارف و معاریف، ج 4، ص 192 و براى شناخت بیشتر به کتاب طبقات واقدى، ج 1، ص 44 و تاریخ اسلام تألیف محمد ابراهیم آیتى، ص 26 مراجعه شود.
4ـ الدرالمنثور، ج 6، ص 218، تفسیر روح الجنان، ج 11، ص 146، نماز جمعه در فقه و تاریخ اسلام، ص 17.
5ـ مجمع البیان فى تفسیر القرآن، ج 10 ـ 9، صص 431 ـ 432، نماز جمعه در فقه و تاریخ اسلام، ص 18.
2ـ دائره المعارف شیعه، ج 5، ص 439.
3ـ کعب بن لوى بن غالب یکى از اجداد پیغمبر اسلام است. معارف و معاریف، ج 4، ص 192 و براى شناخت بیشتر به کتاب طبقات واقدى، ج 1، ص 44 و تاریخ اسلام تألیف محمد ابراهیم آیتى، ص 26 مراجعه شود.
4ـ الدرالمنثور، ج 6، ص 218، تفسیر روح الجنان، ج 11، ص 146، نماز جمعه در فقه و تاریخ اسلام، ص 17.
5ـ مجمع البیان فى تفسیر القرآن، ج 10 ـ 9، صص 431 ـ 432، نماز جمعه در فقه و تاریخ اسلام، ص 18.
[ سه شنبه 22 دی 1394 ] [ 11:43 AM ] [
فروزان ]