نماز نخستین فریضه مسلمانان

 جواختناق آور مکه به خاطر اذیت وآزار مشرکان وهول واضطراب مسلمانان در آنجا ،به آنان اجازه نمی داد که فرایضی داشته باشند وبتوانند واجبات عملی خود رابه جاآورند ، لذا در مدتی که پیامبر اکرم – صلی الله علیه و آله – درمکه بود، هیچ عبادتی تشریع نشد ، مگرنماز که بر او واجب وبرامت ، سنت ومستحب مؤکد بود.(15)

آنچهمسلم است اینکه در آغاز بعثت ، حضرت خدیجه – سلام الله علیها– و امیر المومنین - علیه السلام - با پیامبر اکرم – صلی الله علیه و آله – نماز می خواندند ودرنمازایشان ،عمل رکوع وسجود ، انجام می شده است .(16)

و این بر وجوب نماز بر پیامبر – صلی الله علیه و آله – قبل از تشریع آن بر مسلمانان دلالت دارد.

برطبق احادیث فراوانی که محدثان شیعه وسنی – درمقام بیان وظایف عمده وبزرگ دینی دراسلام – نقل کرده اند نخستین فریضه واول واجب بر مسلمانان نماز ذکر شده است.(17)

از جمله اینکه پیامبر – صلی الله علیه و آله – فرموده اند: « أوَّلُ مَا افْتَرَضَ اللهُ عَلی اُمَّتی صَلَواتُ الْخَمْس.(18) »

«اولچیزی که خداوند بر امّتم واجب کرد ،نمازهای پنجگانه بود.» این وجوب نماز طبق برخی احادیث(19) وهمچنین کتب تاریخی در شب معراج(20) صورت گرفته ، هرچند تاریخ این واقعه مهم دقیقاً معین نیست ، اما وقوع آن درمکه یعنی قبل از هجرت بنابر آنچه از آیه اول سوره اسراء به دست می آید ، قطعی است(21).

با توجه به این مطالب می توان بیان نمودکه نماز اولین وظیفه دینی واجب بر مسلمانان بوده است.

15. محمدوحیدی ،دانستنی های نماز ، ص 23.
16. محمدخزائلی ،احکام القران ، ص 340.
17. علی آقا نجفی کاشانی ، برداشتی از نماز ، ص 58.
18. علاءالدین علی المتقی بن حسام الدین هندی ، کنزالعمال فی سنن الاقوال والافعال ، ج 7 ص 276 ، ح 18859 .
19. شیخ حر عاملی ،وسایل الشیعه ، ج 2 ص 7 حدیث 5 وج 13 ص 35 حدیث 14 .
20. برخی تشریع نمازهای پنجگانه را درسال اول هجرت دانسته اند وگفته اند در سوره روم که مکی است، آیات 16 و 17 که اوقات پنجگانه نماز از آنها استفاده می شود مدنی است ، این نظر درست نمی نماید زیرا در سوره کوثر وماعون که هر دو مسلماً مکی است لفظ صلوة به معنی نماز بوده واگر در آیه مندرج در سوره کوثر امر به صلوة متوجه شخص پیامبر است آیه مذکور در سوره ماعون عام است ودر مقام سرزنش نمازگزارانی است که ازنماز خودغفلت کرده اند.،محمدخزائلی ، همان ، ص 341.
21. محمدباقرمجلسی ،همان ، ج 18 ، ص 302 ،حدیث 4 ، که چندقول می فرماید : 18 ماه قبل از هجرت ، یعنی یک سال وشش ماه. ومنظور سیر شبانه از مسجد الحرام است که درمکه واقع شده است.