تفهّم در نماز از نظرمرحوم ملکی تبریزی

نمازگزار باید با اسرارنماز آشنا باشد یعنی سرّ تکبیر وتسبیح وقرائت و رکوع وسجود وتشهد وسلام را بداند تا هر جزئی از اجزاء را که به جامی آورد علاوه بر حضورقلب و توجه باطنی به معبود،راز آن جزء را بفهمد تا حقیقت آن جزء در وجود او متجلّی وآشکار شود واین اسرار در کلام معصومین ونیز علمای اخلاق به زیبایی تبیین وتفسیر شده است

.واین نکته گفتنی است که بعضی از اجزاء نماز ویژگی خاصی دارد که فهم آن جزء اهمیّت  بیشتری دارد."آنچه درباره ی تفهّم بدان اشاره نمودیم برای مطلق اجزاء نمازاست اما خصوص قرائت در نماز، تفهّم و دریافتن معانی آنچه انسان بر زبان میآورد منشأ امور بزرگی است که زبان را یارای بیان آن نیست وعلوم واسرارعظیمی‌ در آن نهفته است که تنها در دل ها متجلی می شود وظاهرمی گردد...وگاه می شود که در حین قرائت، مطلبی برایش معلوم می گردد و پرده از حقیقتی برگرفته می شود که او را به سعادتی بزرگ رهنمون می گردد وگفته شده اینکه خداوند نماز را بازدارنده ازفحشاء ومنکرات می داند.1ازهمین وجه است، زیراکه نمازگزاز درحین قرائت حقیقتی را درمی یابد که پیش ازآن به خاطرش نگذشته بود وهمین حقیقتی که برای او درنماز مکشوف می گردد سبب بازداشتن او ازفحشا و منکرات می شود."2