انضباط اجتماعی و نماز

قبل از ارائه راهکارهای اجرایی انضباط اجتماعی، ضروری می نماید پیرامون واژه «انضباط» کنکاشی داشته باشیم.

انضباط از باب انفعال در فرهنگ های لغات به معانی ذیل آمده است:

1ـ سامان گرفتن، خوب نگاه داشته شدن، نظم داشتن.

2ـ سامان پذیری، آراستگی، نظم و ترتیب.

3ـ پیروی کامل از دستورهای نظامی، «دیسیپ لین در زبان فرانسویDISICPLINE» مقابل بی انضباطی (فرهنگ معین)

4ـ پیوستگی (غیاث اللغات)

5ـ نظم و انتظام و ترتیب و درستی، عدم هرج و مرج (ناظم الاطباء)

در اسرار الصلوه ص 491 تألیف حاج میرزا جواد ملکی تبریزی، (ترجمه رضا رجب زاده) آمده است:

حکمت اصلی در تشریع نماز جماعت، اتحاد قلوب مؤمنین در امر خداست. و برایاین اتحاد، فواید بسیاری از قوت اسلام و مسلمین و غیر آن، می باشد. گذشته از این، نماز جماعت در تکمیل نفوس، و قوّت آنها، در سیر الی الله و جلب فیوضات الهی، بسیار مؤثر است.

مَثَل اجتماع قلوب، مَثَل اتصال آبهای قلیل به یکدیگر است که چون به یکدیگر متصّل شوند از صورت آب قلیل خارج شده و کُر می شوند، که دیگر به اندک نجاستی، طهارتش را از دست نمی دهد.

مسأله نظم، در زندگی یک اصل است و نظم، عامل پیشرفت و بی نظمی، عامل شکست انسانها در طول حیات بوده است.

آدم بی نظمی که،به موقع خود را به ایستگاه راه آهن نرساند لکوموتیو وقطار، از دسترسی او خارج می شود.

داوطلب بی نظمی که، خود را به جلسه آزمون ورودی دانشگاه به موقع نرساند، از ورود به دانشگاه محروم می گردد.

در سوره ماعون می خوانیم «فویل للمصلین، الذین هم عن صلاتهم ساهون» وای بر نمازگزارانی که برای نمازشان بی نظمند. نه ارزش برای آن قائلند، نه به اوقاتش اهمیّت می دهند، نه ارکان و شرائط و آدابش را رعایت می کنند و نماز را از وقت فضیلتش به تأخیر می اندارد. در این پیام وحی تهدید به بی انضباطیرا مشاهده می کنیم. [1]

و امّا راهکارهای اجرایی ذیل، تقویت و انسجام انضباط اجتماعی را موجب می شود:

1) وقت شناسی برای برپائی نمازهای یومیه در موعد مقرر و آن هم تأکید بر احراز دخول وقت، در انسان ایجاد نظم می کند.

[1] . تفسیر نمونه, ج 27، ص 36.