درک یک رکعت نماز در وقت

وقتی بعضی‌ها بیدار می‎شوند و می‎بینند، که وقت نماز گذشته است و به اندازه یک رکعت نماز خواندن وقت دارد، ویا نماز عصر را این‎قدر تاخیر انداخته که یه موقعی یادش افتاده که به اندازه یک رکعت نماز خواندن وقت دارد.

و یا زنی از حیض پاک شده است و به اندازه یک رکعت نماز خواندن وقت دارد.

یا دیوانه‌ای عاقل شده و به اندازه یک رکعت نماز خواندن وقت دارد.

در این موارد که بیشتر از این هم شما می‌توانید بشمارید، چه باید کرد؟

یک قاعده هست معروف به قاعده: "من ادرک رکعة من الصلاة فقد ادرک الصلاة"، و مفهومش این است که: اگر شخصی یک رکعت از نماز را در وقت درک کند، همانند ادراک تمام وقت نماز به نسبت تمام رکعات نماز است.[1] یعنی اینیک رکعت را در وقت با تمام شرائط و کامل بتواند بخواند باید نماز را بخواند ونمازش هم ادا حساب می‎شود.

لذا مثلا زنی که در دوران حیض نمازش قضا ندارد، ولی وقتی پاک شد و به اندازه یک رکعت نماز خواندن وقت داشت و نماز را نخواند، در اینجا این نماز بطور کامل قضا دارد.[2]

در رساله مراجع معظم تقلید می‎توانید به مسئله "وقت نماز" رجوع کنید. بطور مثال آیت الله سیستانی در توضیح المسائل خود می‎فرمایند:

مسأله 735 ـ کسى که به اندازه خواندن یک رکعت نماز وقت دارد، باید نماز را به نیّت اداء بخواند، ولى نباید عمداً نماز را تا این وقت تأخیر بیندازد.
مسأله 736 ـ کسى که مسافر نیست، اگر تا غروب آفتاب به اندازه خواندن پنج رکعت نماز وقت دارد، باید نماز ظهر و عصر رابه ترتیب بخواند، و اگر کمتر وقت دارد باید اول نماز عصر را بخواند و بعداً نماز ظهر را قضا کند. و همچنین اگر تا نصف شب به اندازه خواندن پنج رکعت وقت دارد، باید نماز مغرب و عشا را به ترتیب بخواند، و اگر کمتر وقت دارد باید اول عشا را بخواند و بعداً مغرب را بجا آورد، بدون آنکه نیّت اداء و قضا کند.

پی نوشت:

[1] جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام؛ ج‌7، ص: 257
مائة قاعدة فقهیة؛ ص: 277؛ قاعدة من أدرک رکعة فقد أدرک الصلاة ؛ ص : 277
[2] تحریر الوسیلة؛ ج‌1، ص: 55