چگونگی آموزش نماز به حضرت رسول اکرم را بیان نمایید؟

درابتدا باید گفت: نماز در تمام ادیان الهی بوده است، اگر چه کیفیت، جزییات وشرایط آن معلوم نیست. امام صادق(ع) فرمود: "اولین کسی که نماز خواند، حضرت آدم(ع) بود که نماز را در پنج وقت خواند".(1) خداوند خطاب به حضرت موسی فرمود: "به موسی و برادرش وحی کردیم که برای قوم خود خانه هایی در سرزمین مصر انتخاب کنید. . . و نماز را بر پا دارید و به مؤمنان بشارت دهید(که سرانجام پیروز می‌شوند)".(2)
اما درباره وضع نماز در اسلام می توان گفت:
برطبق آنچه از تواریخ و روایات به دست می‏ آید نخستین دستوری که به پیامبر اسلام(ص) نازل گردید دستور نماز بود بدین ترتیب که در همان روزهای نخست ‏بعثت، روزی رسول خدا(ص) در بالای شهر مکه بود که جبرئیل نازل گردید و با پای خود به کنار کوه زد و چشمه آبی ظاهر گردید، پس جبرئیل برای تعلیم آن حضرت با آن آب وضو گرفت و رسول خدا(ص)نیز از او پیروی کرد، آن گاه جبرئیل نماز را به آن حضرت تعلیم داد و نماز خواند.
پیامبر بزرگوار پس از این جریان به خانه آمد و آنچه را یاد گرفته بود به خدیجه و علی(ع)یاد داد و آن دو نیز نماز خواندند. از آن پس گاهی رسول خدا(ص)برای خواندن نماز به دره‏ های مکه می‏رفت و علی(ع) نیز به دنبال او بود و با او نماز می‏گزارد و گاهیهم مطابق نقل برخی از مورخین به مسجد الحرام یا منی می‏آمد و با همان دو نفری که به او ایمان آورده بودند یعنی علی و خدیجه(س)نماز می‏خواند.
برخیگفته اند جبرئیل درروز دوم بعثت رسول خدا برای تعلیم نماز و وضو نازل شد. نخستین نمازی که واجب شد نماز ظهر بود. نماز در ابتدا دو رکعتی بود وسپس درحضر(در مقابل سفر) چهار رکعت شد. نماز های پنجگانه در شب معراج یعنی درشب 17 رمضان 18 ماه قبل از هجرت واجب شد. نماز های چهار رکعتی در مکه دو رکعتیبود و یک ماه پس از هجرت چهار رکعت شده بود.(3)
امام باقر(ع) فرمود: "در شب معراج آن گاه که پیامبر(ص) به بیت المعمور رسید، وقت نماز شد، جبرئیل اذان و اقامه گفت، پیامبر جلو ایستاد، فرشتگان و پیامبران پشت سر حضرت به صف ایستادند( و نماز را به جای آوردند)". کسی از حضرت پرسید: جبرئیل چگونه اذان گفت؟ حضرت فرمود: "الله اکبر، أشهد ان لا إله إلاّ الله،أشهد أن محمّداً رسول الله(تا آخر اذان)".(4) امام حسین(ع) فرمود: از پدرمعلی بن أبی طالب(ع) شنیدم که فرمود: خداوند ملکی را فرستاد و پیامبر را بهمعراج برد، در آن جا فرشته‌ای که پیش از آن در آسمان دیده نشده بود و از آن پس هم دیده نشده، اذان و اقامه گفت. آن گاه جبرئیل به پیامبر(ص) گفت: این گونه برای نماز اذان بگو.(5)
پی نوشت ها:
1. اعلمی، محمد حسین، دایره المعارف الشیعه العامه، ج 11، ص 292 ـ 293.
2. یونس(10) آیه 87؛ مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الإسلامی، تهران‏، 1374 ش، ج 8، ص 371.
3. آیتی، محمد بن ابراهیم، تاریخ پیامبر اسلام، دانشگاه تهران، ص90و 91 و 173 و237.
2 ص 325؛ صدوق، محمد بن علی، علل الشرایع، بیروت، دارالحجه، 1412 ق، ج1، ص 251.
4.طوسی، محمد بن حسن، تهذیب الاحکام، بیروت، دار الاضواء، ج 2، ص 60، ح 3؛ صدوق، محمد بن علی، علل الشرایع، قم، داوری، 1385ش، ج1-2، ص5.
5. قاضی مغربی، نعمان بن محمد، دعائم الاسلامی، قاهره، دارالمعارف، ج 1، ص 142.