تا آخر عمر در حال نماز باشیم

  وَ اعْبُدْ رَبَّکَ حَتَّى یَأْتِیَکَ الْیَقینُ  [۱]

و پروردگارت را عبادت کن تا یقین (مرگ) فرا رسد.

دستور به پیامبر می‌دهد که دست از عبادت پروردگارت در تمام عمر برمدار و همواره او را بندگی کن تا یقین فرا رسد « وَ اعْبُدْ رَبَّکَ حَتَّى یَأْتِیَکَ الْیَقینُ »

معروفو مشهور در میان مفسران این است که منظور از (یقین) در اینجا مرگ است و بهاین جهت مرگ، یقین نامیده شده که یک امر مسلم است، در هر چیز شک کند در مرگ نمی‌تواند تردید به خود راه دهد.

و یا اینکه به هنگام مرگ پرده‌ها کنار می‌رود و حقایق در برابر چشم آشکار می‌شود و حالت یقین برای او پیدا می‌گردد. در سوره مدثر آیه (۴۶ ـ ۴۷) از قول دوزخیان می‌خوانیم:

وَ کُنَّا نُکَذِّبُ بِیَوْمِ الدِّینِ حَتَّى أَتانَا الْیَقینُ (ما همواره روز رستاخیز را تکذیب می‌کردیم تا اینکه یقین (مرگ ما) فرا رسید).

ازاینجا روشن می‌شود که آن چه از بعضی از صوفیه نقل شده که آیه‌ فوق را دستاویزی برای ترک عبادت قرار داده‌اند و گفته‌اند آیه می‌گوید: عبادت کن تا زمانی که یقین فرا رسد، بنابراین بعد از حصول یقین نیازی به عبادت نیست!گفتار بی‌اساس و بی‌پایه‌ای است، چرا که اوّلاً: به شهادت بعضی از آیات قرآن که در بالا اشاره کردیم یقین به معنی مرگ است، که هم برای مؤمنان و همبرای دوزخیان، برای همه خواهد بود.

ثانیاً: مخاطب به این سخن، پیامبر ـ صلّی الله علیه و آله ـ است، و مقام یقین پیامبر و همه محرز است آیا کسی می‌تواند ادعا کند که دارای مقام یقین از نظر ایمان نبوده است و ثالثاً: تواریخ متواتر نشان می‌دهد که پیامبر ـ صلّی الله علیه و آله ـ تا آخر ساعات عمرش عبادت را ترک نگفت و علی ـ علیه السّلام ـ در محراب عبادت کشته شد، و همچنین سایر امامان. [۲]

پیام ها: [۳]

۱- مهمتر از عبادت، استمرار آن است. «وَ اعْبُدْ رَبَّکَ حَتَّى یَأْتِیَکَ الْیَقِینُ»

۲- تداوم بر بندگى حق، سبب پیدا شدن یقین است. وَ اعْبُدْ ... یَأْتِیَکَ الْیَقِین‏
_____________________________________________________________
[۱] - حجر / ۹۹
[۲] - تفسیر نمونه، ج ۱۰، ص ۱۴۳.
[۳] - تفسیر نور(۱۰جلدى)، ج‏۴، ص: ۴۸۵