نقد و بررسی جمع بین صلاتین

یکی از مسائل مهم و اختلافی فقهی، مسالۀ «جمع بین صلاتین» استکه به تصور عامۀ اهل سنت، جمع بین دو نماز (ظهر و عصر، مغرب و عشا) امری غیر شرعی است و مدرکی از سنت بر آن اقامه نشده و جز در موارد خاص و استثنایی،[1]جمع میان آنها جایز نیست. در حالی که شیعیان معتقدند که اگرچه خواندن نمازهاى یومیه در پنج وقت افضل و بهتر است، ولی پشت سر هم خواندن ظهر و عصرو مغرب و عشاء اشکال ندارد. شیعیان برای این فتوای خود به دلایلی استناد می کنند، از جمله اینکه در سنت و سیره پیامبر نیز چنین عملی واقع شده است.[2]به عنوان مثال ابن عباس مىگوید: «پیامبر خدا بین نماز ظهر و عصر و مغرب وعشا در شهر مدینه جمع کرد، در حالى که نه ترسى بود و نه بارانى. از ابنعباس سؤال کردند که منظور پیامبر از این کار چه بود؟ گفت: براى این بودکه امتش را به زحمت و حرج نیفکند». [3]
[1].از نظر تمام مذاهب اسلامى خواندن نماز ظهر و عصر به صورت جمع در عرفات و نماز مغرب و عشا در مشعر الحرام (در مزدلفه) جایز است. بدایة المجتهد و نهایة المقتصد، ج1، صص170-171.
[2]. صحیح البخاری، باب تاخیر الظهر الی العصر، ح518. صحیح البخاری، باب ذکرالعشاء والعتمة ومن رآه واسعا. صحیح البخاری، باب وقت العصر، ح524. صحیح مسلم، باب الجمع بین الصلاتین فی الحضر، ح58. کنزالعمال، ج8، ص246.
[3] . سنن ترمذى، ج1، ص354، باب138 و سنن بیهقى، ج3، ص167.