تارک نماز، کافر عملي

کافر، به سه قسم منقسم مي‌شود. اوّل: کافر اعتقادي؛ مثل کسي که اصلاً خداوند و معاد و ساير اصول دين را قبول ندارد. دوّم: کافر لفظي؛ يعني خداوند را قبول دارد اما اقرار نمي‌کند. سوّم: کافر عملي؛ يعني اينکه خداوند را قبول دارد و خدا خدا هم مي‌کند، اما از نظر عمل کوتاهي مي‌کند؛ يعني گناه‌کار است يا عبادات را به جا نمي‌آورد.

مرحوم کليني در کتاب شريف کافي، روايت صحيح السّندي نقل مي‌کند که در آن از تارک نماز، به عنوان کافر ياد شده است: شخصي خدمت امام صادق«سلام‌الله‌عليه» آمد و گفت: يابن رسول الله! گناهان کبيره را بشماريد. آن حضرت فرمودند: گناهان کبيره که اکبر همۀ گناهان است، هفت گناه است: اوّل:کُفر؛ دوّم: قتل نفس و آدم کشي؛ سوّم: عاق پدر و مادر؛ چهارم: رباخوري؛ پنجم: خوردن مال بچه يتيم؛ ششم: فرار از جنگ؛ ‌هفتم: تَعَرّب بعدالهجرة، يعني جايي برود که نتواند دينش را حفظ کند.

زراره که از شاگردان امام صادق و از بزرگان است، تعجب کرد و گفت: يابن رسول الله! گناه نماز نخواندن بالاتر است يا خوردن مال بچه يتيم؟ امام صادق فرمودند: کسي که نماز نخواند، گناهش بالاتر از اين است که مال بچه يتيم را بخورد. گفت: يابن رسول الله! چرا در اين هفت مورد، ترک نماز را نشمرديد؟ فرمودند: اوّل چيزي که شمردم چه بود؟ گفت: کفر، فرمودند: کسي که نماز نخواند کافر است.[1]

اين کفر، کفر اعتقادي و لفظي نيست؛ بلکه کفر عملي است. لذا در روايات فراواني آمده است که:

«مَنْ تَرَكَ الصَّلاةَ مُتَعَمِّداً فَقَدْ كَفَرَ»[2]

معنايش اين است که چنين کسي در قيامت، نمي‌تواند در صف مسلمانان باشد. آدم بي نماز نمي‌تواند زير لواي حمد برود، هرچند شيعه باشد، بلکه بايد در صف يهوديان و در نصرانيان و در زمرۀ غير شيعه باشد. جايگاه شيعۀ واقعي مشخص است و زير لواي حمد و در محضر مولا اميرالمؤمنين«سلام‌الله‌عليه» است، ولي کسي که نماز نخواند يا نماز خوب نخواند و به نماز اهميّت ندهد، نمي‌تواند زير لواي حمد باشد و خدا نکند که انسان در قيامت بيچاره باشد و فريادرسي مثل اميرالمؤمنين«سلام‌الله‌عليه» نداشته باشد.

1. الکافي، ج 2، ص 278

2. عوالي‏اللئالي، ج 2، ص 224

منبع: پایگاه اطلاع رسانی دفتر آیت الله مظاهری