مسجد پیامبر (ص) چرا ناگهان خلوت شد؟

قحطی و کمبود غذا را فرا گرفته بود، گرسنگی و تهی دستی، فشار سختی بر مردم مدینه وارد ساخته بود، در این صورت اگر کاروانی آذوقه و غذا به مدینه می‏آوردند، روشن بود که مردم از هر سو هجوم می‏آوردند تا برای خود غذا تهیه کنند، و معمول بود وقتی کاروان تجارتی می‏آمد مردم مشتاق، طبل کوبان به استقبال آن می‏رفتند. دختران از خانه‏ها بیرون آمده، صف می‏ کشیدند و طبل‏ ها را به صدا در می‏آوردند.
روز جمعه بود، مسلمانان برای نماز جمعه پشت سر پیامبر صلی‏الله علیه وآله جمع شدند و پیامبر صلی‏الله علیه وآله مشغول ایراد خطبه‏های نماز جمعه شد.
خبر آمد که یک قافله تجارتی به مدینه آمده است (یا دحیه کلبی از سفر تجارتی شام به مدینه آمده است)(1)مسلمانان برای تهیه طعام از مسجد بیرون آمدند و تنها چند نفر (8یا 11یا 12یا 40نفر) پیامبر (ص) ماندند، مسلمانان فکر می‏کردند که اگر دیر بجنبید، دیگران طعام را تمام کرده و برای آنها چیزی باقی نمی‏ماند، پیامبر صلی‏الله علیه وآله فرمود:
سوگند به خدایی که جانم در اختیار او است اگر شما چند نفر هم از مسجد می‏رفتند، و کسی در مسجد نمی‏ماند آتش (قهر الهی) سراسر بیابان را فرا می‏گرفت و شما را به کام خود فرو می‏کشید و به نقل دیگر فرمود: اگر اینها نمی‏ماندند، از آسمان سنگ بر سر آنها می‏بارید.
در این وقت بود که آیه 11 سوره جمعه نازل گردید:
و اذا راو تجاره اولهواً انفصوالیها وترکوک قائماًقل ما عندالله خیر من اللهو و من التجاره و الله خیر الرازقین.
یعنی:و چون تجارتی ببینند یا آهنگ (طبلی بشنوند) به سوی آن بشتابند و تو را (ای پیامبر) تنها ایستاده بگذارند، بگو آنچه نزد خداست از آن آهنگ و از آن تجارت بهتر است و خداوند بهترین روزی دهندگان می‏باشد (2)

داستانها و حکایتهای مسجد -163 داستان جالب و خواندنی پیرامون مسجد

نویسنده : غلامرضا نیشابوری

1) طبق نقل دیگر دحیه کلبی تاجری بودکه می‏رفت شام، گندم و آرد و جو و...به مدینه می‏آورد و وقتی کاروان او به مدینه می‏آمد، طبل می‏کوبید تا مردم از آمدن کاروان مطلع گردند (نورالثقلین ج‏5ص‏329)
2) اقتباس از تفسیر کشاف جلد 4 ص 329 (باید توجه داشت که هنگام این جریان، هنوز دحیه کلبی مسلمان نشده بود)