وَ اعْبُدْ رَبَّكَ حَتَّى يَأْتِيَكَ الْيَقينُ  [۱]

و پروردگارت را عبادت كن تا یقین (مرگ) فرا رسد.

دستور به پیامبر می‌دهد كه دست از عبادت پروردگارت در تمام عمر برمدار و همواره او را بندگی كن تا یقین فرا رسد « وَ اعْبُدْ رَبَّكَ حَتَّى يَأْتِيَكَ الْيَقينُ »

معروف و مشهور در میان مفسران این است كه منظور از (یقین) در اینجا مرگ است و به این جهت مرگ، یقین نامیده شده كه یك امر مسلم است، در هر چیز شك كند در مرگ نمی‌تواند تردید به خود راه دهد.

و یا اینكه به هنگام مرگ پرده‌ها كنار می‌رود و حقایق در برابر چشم آشكار می‌شود و حالت یقین برای او پیدا می‌گردد. در سوره مدثر آیه (۴۶ ـ ۴۷) از قول دوزخیان می‌خوانیم:

وَ كُنَّا نُكَذِّبُ بِيَوْمِ الدِّينِ حَتَّى أَتانَا الْيَقينُ (ما همواره روز رستاخیز را تكذیب می‌كردیم تا اینكه یقین (مرگ ما) فرا رسید).

از اینجا روشن می‌شود كه آن چه از بعضی از صوفیه نقل شده كه آیه‌ فوق را دستاویزی برای ترك عبادت قرار داده‌اند و گفته‌اند آیه می‌گوید: عبادت كن تا زمانی كه یقین فرا رسد، بنابراین بعد از حصول یقین نیازی به عبادت نیست! گفتار بی‌اساس و بی‌پایه‌ای است، چرا كه اوّلاً: به شهادت بعضی از آیات قرآن كه در بالا اشاره كردیم یقین به معنی مرگ است، كه هم برای مؤمنان و هم برای دوزخیان، برای همه خواهد بود.

ثانیاً: مخاطب به این سخن، پیامبر ـ صلّی الله علیه و آله ـ است، و مقام یقین پیامبر و همه محرز است آیا كسی می‌تواند ادعا كند كه دارای مقام یقین از نظر ایمان نبوده است و ثالثاً: تواریخ متواتر نشان می‌دهد كه پیامبر ـ صلّی الله علیه و آله ـ تا آخر ساعات عمرش عبادت را ترك نگفت و علی ـ علیه السّلام ـ در محراب عبادت كشته شد، و همچنین سایر امامان. [۲]

پیام ها: [۳]

۱- مهمتر از عبادت، استمرار آن است. «وَ اعْبُدْ رَبَّكَ حَتَّى يَأْتِيَكَ الْيَقِينُ»

۲- تداوم بر بندگى حق، سبب پيدا شدن يقين است. وَ اعْبُدْ ... يَأْتِيَكَ الْيَقِين‏
_____________________________________________________________
[۱] - حجر / ۹۹
[۲] - تفسیر نمونه، ج ۱۰، ص ۱۴۳.
[۳] - تفسير نور(۱۰جلدى)، ج‏۴، ص: ۴۸۵