جِدّ و جَهد در عبادت 

انسان مؤمن بايد براي انجام عبادت تلاش کند و همواره در انجام آن کوشا باشد و تا آن جا که ممکن است به راز و نياز با خدا بپردازد. تکامل روحي و معنوي آدمي تنها از طريق عبادت و پرستش خداي متعال ميسر است. قرآن کريم، آفرينش بشر را براي عبادت دانسته و مي فرمايد: (و ما خلقت الجن و الانس الا ليعبدون)؛(1) ما جن و بشر را نيافرديم، مگر براي عبادت. عبادت معصومين(عليهم السلام) از نظر کيفيت و کميت در سطح بالايي قرار داشت و در حقيقت کامل ترين عبادات را به جا مي آوردند.
در سيره بسياري از معصومين(عليهم السلام) آمده است که در اثر عبادت و پرستش خدا پاهاي شان ورم کرده بود. امام سجاد(عليه السلام) در توصيف عبادت رسول خدا(صلي الله عليه و آله) مي فرمايد: «کان رسول الله(صلي الله عليه و آله) يقف في الصلاه حتي ترم قدماه و يظما في الصيام حتي يعصب فوه؛(2) پيامبر(صلي الله عليه و آله) آن قدر در نماز مي ايستاد که پاهايش ورم مي کرد و در روزه به قدري تشنه مي شد که دهان مبارک در اثر تشنگي مي خشکيد». هم چنين مغيره درباره ي رسول خدا(صلي الله عليه و آله) مي گويد: «کان رسول الله يصلي حتي تورم قدماه؛(3) رسول خدا(صلي الله عليه و آله) آن قدر عبادت مي کرد و نماز مي خواند که پاهاي مبارکش ورم کرده بود».
درباره فاطمه زهرا (عليهاالسلام) نقل شده است که در اثر عبادت، پاهايش ورم کرده بود. امام حسين(عليه السلام) از برادرش امام حسن مجتبي(عليه السلام) روايت کرده است: «رأيت أمي فاطمه (عليهاالسلام) قامت في محرابها ليله جمعتها فلم تزل راکعه ساجده حتي اتضح عمود الصبح، تدعو للمؤمنين و المؤمنات و تسميهم و تکثر ادعاء لهم؛(4) مادرم فاطمه زهرا (عليهاالسلام) را در شب جمعه ديدم، در محراب عبادت ايستاده و تا صبح در حال رکوع و سجود بود و براي مردان و زنان مؤمن به نام هايشان زياد دعا مي کرد». حسن بصري گويد: «ما کان في هذه الدنيا أعبد من فاطمه، کانت تقوم حتي تورم قدماها؛(5) در اين دنيا عابدتر از فاطمه زهرا (عليهاالسلام) کسي را سراغ ندارم. او آن قدر براي عبادت قيام کرد تا اين که پاهايش ورم نمود».
امام حسين(عليه السلام) همان گونه که مشهور به شجاعت، ايثار و فداکاري در راه خداست، در زمره عابدان و شب زنده داراني قرار دارد که عمر شريفش را در عبادت و پرستش خداي متعال به سر آورده است. درباره ي سيره عبادي آن حضرت آمده است: «لقد کان قواما باليل صواما بالنهار؛(6) امام حسين(عليه السلام) قائم الليل و صائم النهار بود»؛ يعني شب ها نماز به جا مي آورد و روزها روزه بود. هم چنين در توصيف عبادت آن حضرت گفته اند: «کان الحسين(عليه السلام) فاضلاً ديناً کثير الصلاه و الصوم و الحج؛(7) حسين(عليه السلام) با فضيلت و متمسک به دين بود و نماز و روزه و حج بسيار انجام مي داد. هزار رکعت نماز در شب هم در مورد امام حسين(عليه السلام) نقل شده که بعضي از شب ها انجام مي داد.(8)
عبدالله بن حازم گويد: از پدرم شنيدم که مي گفت: هيچ هاشمي برتر از علي بن الحسين(عليه السلام) نديدم. او در شبانه روز هزار رکعت نماز مي خواند.(9) هزار رکعت نماز در شبانه روز براي امام علي(عليه السلام) (10) و امام رضا(عليه السلام)(11) نيز نقل شده است که نشان دهنده جد و جهد آنان در عبادت مي باشد.

پی نوشت ها:

1. ذاريات، آيه ي 56.
2. بحارالانوار، ج46، ص57.
3. السيره النبويه، ج4، ص96-94.
4. بحارالانوار، ج43، ص81.
5. همان، ص84.
6. پرتوي از عظمت حسين(عليه السلام)، ص 165.
7. همان.
8. همان.
9. عن عبدالله بن ابي حازم قال: سمعت ابا حازم يقول: ما رأيت هاشمياً افضل من علي بن الحسين(عليه السلام) و کان يصلي في اليوم و الليله الف رکعه؛ (بحارالانوار، ج46، ص67).
10. امام باقر(عليه السلام) درباره عبادت امام علي(عليه السلام) فرمود: «وانه کان بيصلي في اليوم و الليله الف و رکعه؛ علي(عليه السلام) در شبانه روز هزار رکعت نماز مي خواند». (وسايل الشيعه، ج1، ص66).
11. اباصلت هروي در روايتي گفته است: «ان الرضا کان يصلي في يومه و ليلته الف رکعه؛ امام رضا(عليه السلام) در شب و روز هزار رکعت نماز به جا مي آورد». (وسايل الشيعه، ج1، ص67).