نماز كمكي براي برطرف نمودن وسواس

نماز كمكي براي برطرف نمودن وسواس


72645157014492190441.jpeg 

وسواس(1) از قديمي‌ترين اختلالات شناخته شده رواني است كه بين مردم از شيوع نسبتاً بالايي (حدود دو درصد جامعه) برخوردار است، و آن را امروزه در دو عنوان كلي «وسواس فكري» مانند احتياط يا تنفر مربوط به ترشحات و مواد دفعي بدن، ترس از وقوع اتفاقات وحشتناك مانند آتش سوزي و مرگ، افكار آلوده جنسي و ترسهاي فرضي و ... و «وسواس عملي» مانند شستشوي دست، استحمام، آرايش مفرط، امتحان درها و قفلها، مرتب و منظم كردن، احتكار و جمع آوري و ... طبقه‌بندي مي‌كنند.
در مورد وسواس فكري كه مي‌تواند مشكلات متعدد و مسايل آزار دهنده بسياري را براي شخص مبتلا و اطرافيانش به همراه داشته باشد، همچون تصاوير و صحنه‌هاي وحشتناكي كه هرچه بيمار سعي در مقاومت در برابر آنها را دارد نمي‌تواند از آنها خلاص شود،‌ به نظر مي‌رسد «مذهب» و شكوهمندترين جلوه آن يعني «نماز» در زدودن آن نقش بسيار مهمي را ايفا كند.
گواهي اين موضوع نيز يادآوري اين مسأله است كه در منابع اسلامي وسواس پديده شناخته شده ايست و از آن به عنوان «وسوسه‌اي از سوي شيطان» اشاره مي‌شود.به عنوان نمونه روايتي از امام صادق – عليه السلام – كه يكي از ياران ايشان در نزد ايشان شخصي را به عقل و درايت يادآور شد ولي شخص نسبت به وضو و نماز خود گرفتار وسواس بود. حضرت فرمود:
«و أيُّ عقلٍ لَه و هُوَ يُطيعُ الشَيْطان» «كدام عقل را دارد كه فرمانبر شيطان است.(2) »در اين مورد حتي منابع اسلامي از قول معصومين - عليهم السلام – روشهاي متعددي را براي پيشگيري و درمان وسواس پيشنهاد كرده‌اند كه از آن جمله بهره از ادعيه و اذكار خاصي از جمله «لاحول و لا قوه الا بالله» مي‌باشد(3) و ما حصل همه آن روشها در «ذكر خدا» خلاصه مي‌شود و در رواياتي نيز براي درمان و دفع وسوسه كمك گرفتن از نماز را به شخص وسواسي پشنهاد نموده‌اند.(4) و در مورد وسواس عملي كه نمونه هاي آشناي زيادي را در اطراف و جامعه مي‌توان يافت از جمله افرادي كه به انجام مكرر فعاليتهاي معين مانند وضو و غسل و ... شك دارند اين نكته را بايد عنوان نمود كه عليرغم اين كه اسلام، آيين نظم و ترتيب و مسلك پاكيزگي و طهارت است اما آنجا كه كار به افراط و مبالغه مي‌كشد آن را مذموم تلقي نموده و براي نزديك نمودن آن به تعادل راه حل عملي پيشنهاد مي‌كند و بخش قابل توجهي از تعاليم اسلامي و نمود برجسته آن يعني «نماز» به زدودن وسواس از زندگي انسانها اختصاص دارد.نمونه آن شخص كثير الشك است كه در اجزاي نماز زياد دچار شك مي‌شود و به فتواي مراجع نبايد به شك خود اعتنا نمايد و نمونه ديگر مسائل شكيات در نماز كه به برخي نبايد اعتنا كند و برخي را به يك طرف شك عمل مي‌كند بدين ترتيب آموزشهاي نماز،(5) بسي قدرتمندتر از روشهاي معمول در علم غرب مانند روش حساسيت زدايي تدريجي، در زدودن وسواس مطرحند چرا كه انسان نمازگزاري كه در شبانه روز بارها به تعاليم ضد وسواس همراه نماز گردن مي‌نهد به نحو مؤثري دور از وسواس خواهد زيست(6).
پی نوشت ها:
1- Obsession.
2- شيخ كليني، اصول كافي، ترجمه محمد باقر كمره‌اي، ج 1، ص 38.
3- شيخ عباس قمي، حاشيه مفاتيح الجنان، ص 413 تا ص 415.
4- رك به محمد باقر مجلسي، همان، ج 91، ص 354، روايت 17.
5- رساله مراجع.
6- سايت درمانگران ايران، نكته هفدهم و هجدهم‌، ص 417 و ص 418
 

 





[ شنبه 15 اسفند 1394  ] [ 7:01 AM ] [ فروزان ]
[ نظرات(0) ]