حقیقت عبادت، زیاد در کار خدا اندیشیدن است

یكی از توصیه های مهمی كه معصومین داشتند، توصیه به تفكر بوده است مثل این روایت امام حسن عسكری(علیه السلام) كه فرمودند:
«لَیسَتِ العِبادَه کَثرَه الصیّامِ وَ الصَّلوه وَ انَّما العِبادَه کَثرَه التَّفَکُّر فی أمر اللهِ؛ عبادت کردن به زیادی روزه و نماز نیست، بلکه (حقیقت) عبادت، زیاد در کار خدا اندیشیدن است.» [1]
و حقیقتا اگر كسی به دنبال توجه در نماز و حتی در غیر نماز بلكه در كل زندگی است، باید زیاد در امور خدا تفكر داشته باشد، در این راستا در ضمن توصیه های پیامبر اكرم(صلی الله علیه و آله و سلم) به اباذر غفاری می خوانیم:
«یا أباذر! ركعتان مقتصدتان فی تفكر، خیر من قیام لیله و القلب ساه؛ ای ابوذر! دو ركعت نماز متعارف و معمولی كه بسیار طول ندهی و بسیار سبك به جا نیاوری كه با حضور قلب و تفكر باشد، بهتر است از ایستادن یك شب به عبادت كه با فراموشی دل باشد و از آنچه كنی و گویی دلت خبر نداشته باشد.» [2]
آنچه برای انسان، سعادت و خوشبختی به ارمغان می آورد، در گرو توجه و حضور قلب او به خداست و اوج این توجه، در نماز كه حالت ارتباط با خداست هویدا می شود، توجه به اسرار و آداب نماز، می تواند انسان را تا حد بسزایی در تفكر فرو برد.
در ادامه حضرت به مفهوم حق و باطل اشاره كرده و در توصیف آن می فرمایند:
«یا أباذر الحق ثقیل مر و الباطل خفیف حلو. و رب شهوه ساعه تورث حزنا طویلا؛ ای ابوذر حق بر طبعها گران است و تلخ است؛ و باطل سبك و آسان است و شیرین است و بسیار است كه شهوت یك ساعت دنیا موجب حزن طولانی آخرت می‏گردد.» [3]
خداوند در توصیف حق و باطل در قرآن می فرماید:
«ذلك بان الله هو الحق و ان ما یدعون من دونه هو الباطل؛ ...چنین است، چون خدا حق است، و آنچه غیر از او می خوانند باطل است» [4]
هرچه بر محوریت خدا باشد و رنگ الهی داشته باشد، حق است و غیر آن باطل است، دیگر نباید دید كدام تلخ است و كدام شیرین، بلكه باید طبق ملاك حق و باطل حركت كرد، هر چند حق تلخ و سنگین باشد و باطل سبك و شیرین، منتها دشمن با ایجاد فتنه چنان این دو را در هم می آمیزد و حق را باطل و باطل را حق جلوه می دهد كه اگر كسی بصیرت در دین نداشته باشد، فریب خورده و از راه به در می شود.
نباید تصور داشت كه رسیدن به هدف و سعادت باید به راحتی و شیرینی باشد، بلكه با سختی و تلخی های فراوانی همراه است و آنها كه به معنای واقعی مؤمن به خدا هستند، پای این سختی ها و تلخی ها می ایستند و فریب سبكی و شیرینی ظاهری باطل را نمی خورند.

--------------------------------

پی نوشتها:
[1] تحف العقول ص ۴۴۲
[2] بحار الأنوار ج ۷۴ ص ۸۲
[3] بحار الأنوار ج ۷۴ ص ۸۲
[4] سوره حج آیه ۶۲

خلاصه ای از بیانات استاد لبیک در حلقه معرفت، مربوط به تاریخ 92/11/28