نماز از دیدگاه عقل و وجدان
نماز از دیدگاه عقل و وجدان

هر چه لطف و نیكى بیشتر و نیكى كننده بزرگتر باشد تشّكر هم باید بیشتر و بهتر انجام گیرد. چه كسى بیشتر از «خدا» بر ما حق دارد؟
به قول سعدى: هر نفسى كه فرو مىرود ممدّ حیات است و چون برمىآید مفرّح ذات پس در هر نفسى دو نعمت موجود است و بر هر نعمتى شكرى واجب.
البته خداوند به تشكر ما نیاز ندارد این كار ارزشى براى ماست و نشانه انصاف ماست نه اینكه نشان نیاز خدا به نماز ما باشد اگر معلّم به شاگردش گفت: خوب درس بخوان شاگرد نباید خیال كند كه خوب درس خواندن او نیاز معلّم است بلكه كمال شاگرد را مىخواهد.
وقتى اصل لزوم تشكر را قبول كردیم چگونگى آن باید طبق دستور باشد. وقتى مراجعه بیمار به پزشك ضرورى تشخیص داده شد چگونگى مصرف دارو تابع دستور پزشك است.
سؤال: تشكر در برابر نعمتها درست ولى آنكه در میان ناگوارىها زندگى مىكند او چرا باید تشكر كند؟
پاسخ: اولاً: بیشتر ناراحتىها به دست خود ما فراهم مىآید مثلاً با رعایت نكردن بهداشت مریض مىشویم با درس نخواندن و تنبلى دچار ركود در زندگى مىگردیم در انتخاب دوست دقت نمىكنیم گرفتار مىشویم و...
ثانیاً: انسان را به تلاش وامىدارد و استعدادها را شكوفا مىسازد.
ثالثاً: تلخىها را باید در كنار شیرینىها حساب كرد و بلاها را در كنار نعمتهاى بیشمار دید.
رابعاً: گاهى سختىها وبلاها باعث كمال روح وصیقل خوردن جان مىشود ودلها از غیرخدا بریده به او متوّجه مىشود.
ترك نماز
ترك نماز قطع رابطه با آفریدگار هستى است و این در دنیا و آخرت عواقب تلخى دارد. در قیامت اهل بهشت از دوزخیان مىپرسند: چه چیز شمارا روانه جهنّم كرد؟ یكى از پاسخها این است كه ما پایبند به نماز نبودیم.(39) رسول خدا صلى الله علیه وآله فرمود: مرز میان اسلام و كفر چیزى بیش از رها كردن نماز نیست.(40)
سبك شمردن نماز
ارزش گذاردن به نماز نشانه ایمان به خداست و بى اعتنایى دلیل ضعف و سستى در ایمان.پیامبر صلى الله علیه وآله فرمود: واى بر كسى كه از نماز مواظبت نكند.(41) و نیز فرمود: كسى كه نماز را سبك شمرد خداوند بركت و خیر را از عمر و مال او برمىدارد پاداش كارهاى او از بین مىرود دعاهایش مستجاب نمىشود... در برزخ شكنجه و در قیامت حساب سختى دارد.(42)
و فرمود: هر كه نماز را سبك شمرد از امّت من نیست.(43)
حضرت على علیه السلام فرمود: دزدترین افراد آنانند كه از نمازشان بكاهند و بدزدند.(44)
نمازهاى معصومین علیهم السلام
صداى اذان براى رسول خداصلى الله علیه وآله چنان جاذبه داشت كه هنگام اذان به بلال مىفرمود: «اَرْحنا یا بلال»(45) اى بلال: ما را از غم و اندوه رهایى بخش. آن حضرت مىفرمود: كسى كه صداى اذان را بشنود و بى تفاوت بماند جفا كرده است.(46)پیامبرصلى الله علیه وآله مىفرمود: گرسنه از غذا سیر و تشنه از آب سیراب مىشود ولى من از نماز سیر نمىشوم.(47)
هنگام نماز رنگ از چهره على علیه السلام مىپرید و مىلرزید و مىفرمود: وقت نماز رسیده وقت امانتى كه خدا بر هستى عرضه كرد.(48)
علىعلیه السلام در جنگ صفّین گاهى به آسمان نگاه مىكرد. ابن عباس علّت آن را پرسید. فرمود: براى اینكه نماز اوّل وقت از دستم نرود.(49)
همان گونه كه ماهى از شنا كردن خسته نمىشود اولیاى خدا نیز از عبادت و نماز خسته و ملول نمىشوند.
اولیاى خدا هنگام نماز عطر مىزدند بهترین لباس را مىپوشیدند و خوف و هراسشان از آن بود كه مبادا مورد عنایت خدا قرار نگیرند یا در نماز حالت خشوع و توجّه نداشته باشند.
39) مدّثر آیه 43.
40) نهج الفصاحه جمله 1098.
41) وسائلالشیعه ج 3 ص 19.
42) سفینةالبحار ج 2 ص 43.
43) وسائلالشیعه ج 3 ص 15.
44) بحارالانوار ج 84 ص 242.
45) محجةالبیضاء ج 1 ص 377.
46) نهج الفصاحه جمله 132.
47) مستدركالوسائل ج1 ص 174.
48) تفسیر صافى ج 2 ص 370.
49) سفینةالبحار ج 2 ص 44.
[ چهارشنبه 26 اسفند 1394 ] [ 8:53 PM ] [
فروزان ]