موانع قبولى نماز

 

1-بزرگ دیدن عمل‏

ازجمله موانع قبولى عمل (نماز) عجب است و آن بزرگ دیدن عمل خود است و حقیقت آن، جهل به این مطلب است که همه خیرات و حسنات به خداوند نسبت دارد؛ چون توفیق خبر از اوست. و همچنین کار خود را خالى از نقص دیدن و آن را سبب نجاتخود شمردن، از جهل است.

در برابر عجب، مقصر دانستن خود است در مقام عمل به قسمى که کار خود را هیچ پندارد در عین حالى که به قدر امکان در عمل مى‏کوشد.

2-معصیت و گناه‏

از جمله موانع پذیرفته شدن نماز، حسد، و کبر و غیبت کردن است که معناى هر کدام واضح است‏(1) و از آن جمله حرام خوردن و نشوز زن است‏(2)، و به مفاد آیه شریفه: تنها خداوند از پرهیزگاران مى‏پذیرد(3) از هر گنهکارى نماز پذیرفته نمى‏شود.

 و راستى عبادتى که راه قرب به سوى پروردگار عالمیان است و در قرآن مجید مى‏فرماید: مرا بپرستید که این راه مستقیم است‏(4). وهمچنین سبب رسیدن به بهشت است‏(5)، راهى بسیار دشوار و آفاتش زیاد و موانعش سخت است.

و براى آگاهى از موانع و آفات پذیرفته شدن نماز بس است حدیث شریف حضرت رسول که براى معاذبن جبل بیان فرمود.

حدیث معاذ و اتمام حجت پیغمبر صلى الله علیه و آله‏

دراینحدیث شریف رسول خدا به معاذ مى‏فرماید: اگر این حدیث را حفظ کنى تو راسودمند مى‏باشد و اگر حفظ نکنى، نزد خدا بر تو حجت است. و خلاصه حدیث ایناست که آن حضرت در این حدیث، هفت حجاب ذکر مى‏فرماید که هر یک مانع از قبولى عمل است:

حجاب نخست: غیبت است که نمى‏گذارد عمل صاحبش پذیرفته گردد.

حجاب دوم: ریا و غرض از عمل، به خاطر دنیا بودن است.

حجاب سوم: تکبر بر بندگان خدا است.

حجاب چهارم: عجب.

حجاب پنجم: حسد است.

حجاب ششم: قساوت قلب و بى‏رحمى است.

و حجاب هفتم: اراده شهرت داشتن به عملاست.

معاذگریه کرد و اظهار عجز و قصور خود نمود، پس آن حضرت فرمود: اگر در عملت تقصیر است، پس زبانت را از برادرانت قطع کن، یعنى با زبانت به مردم اذیت نکن و اظهار خوبى خود را به مذمت کردن برادرانت منما و در عمل، ریا مکن و در مجلس ناسزا نگو و خودت را بر مردم، بزرگ نمایش نده که خیرات دنیا از تو بریده مى‏شود و مردم را پاره نکن وگرنه سگهاى دوزخ تو را پاره مى‏کنند؛ خداوند مى‏فرماید: والنشطت نشطا(6)

آیا مى‏دانى ناشطات کیستند؟ سگهاى جهنمند که گوشت و استخوان را پاره مى‏کنند(7).

معاذ این حدیث را بیشتر از قرآن تلاوت مى‏نمود تا عمل به آن را فراموش نکند.

پی نوشت ها:
(1) - براى شرح هر یک ر.ک.: گناهان کبیره، به قلم شهید آیت الله دستغیب.
(2)-2-نشوز زن عبارت از این است که از فرمان شوهرش بیرون رود که قدر مسلم تمکین نکردن در امر زناشویى بدون عذر شرعى است؛ مثلا بدون اینکه عادت زنانهداشته باشد از همبستر شدن همسرش خوددارى کند این خود گناه کبیره است.
(3) - انما یتقبل الله من المتقین مائده: 27.
(4) - وان اعبدونى هذا صراط مستقیم یس: 61.
(5) - وان هذا کان لکم جزاء و کان سعیکم مشکورا دهر: 22.
(6) - نازعات: 2.
(7) - عدة الداعى: 228-23