آثار و فوايد دنيوي نماز

آثاري كه جنبه ي دنيوي دارند، اگر چه به طور قطع از دسته ي اول (آثار معنوي و اخروي) منفك نيستند، اما به هر حال آثاري هستند كه تأثير خود را به طور محسوس و زود هنگام در اين جهان نمودار ساخته اند و در بهبود زندگي فردي و اجتماعي قابل توجه اند. اينك به اختصار به ذكر پاره اي از آنها، مي پردازيم:
1- ايجاد تكيه گاهي مطمئن:
نماز بزرگترين و محكم ترين تكيه گاهي است كه ما را از سرگرداني، بلاتكليفي، پوچ گرايي و هيچ انگاري نجات مي دهد و ما را در اين هستي بيكران دستگير و راهنماست. نماز پشتوانه انسان است در بحران هاي زندگي و در غم ها و مشكلات
است، زيرا به انسان قدرت ايمان، اداره و صبر مي دهد و او را از نااميدي مي رهاند.
2- آرامش قلب:
نماز:، ذكر خداست و ذكر خدا آرامش دهنده ي قلب هاست: ((الا بذكر الله تطمئن القلوب)) يعني هان، آگاه باشيد كه با ياد خدا، دلها آرام مي گيرند. آرامشي كه ادامه ي زندگي و نشاط و سرزندگي بسته بدان است.
3- عزت نفس:
تعظيم در برابر خدا، عزت انسان را در پي دارد. اما از سوي ديگر تعظيم در مقابل غير خدا (انسانهاي ديگر، حيوانات، بتها و ...) ذلت و خواري انسان را به دنبال دارد. تعظيم كننده ي در برابر پروردگار هيچ گاه در برابر قدرت هاي شيطاني و طاغوت هاي پوشالي قد خم نمي كند و زير بار ولايت ظالمان و ستمگران نمي رود و اين عزت نفس از اعجاز نماز است. پيامبر (ص) فرموده است ((كسي كه ولايت ظالمان را بپذيرد، نمازش قبول نيست)).
4- اتحاد:
نماز، عامل وحدت بخش است. ((و نماز را بپاي داريد زكات را بدهيد و همراه ركوع كنندگان، ركوع كنيد)). فوايد اتحاد و نتايج آن در جوامع مسلمين بر كسي پوشيده نيست. اين اتحاد و همدلي بيشتر در نماز جماعت و علي الخصوص نمازهاي جمعه متجلي مي شود. اعتقاد به خداي يكتا و رسول گرامي (ص)، داشتن قبله ي مشترك، قرآن و كتاب آسماني مشترك، زبان و عبادت مشترك و ... وحدت و پيوندي نا گسستني ايجاد كرده كه مي تواند در مقابل همه ي دشمنان اسلام و مسلمين, سدي نفوذ ناپذير تشكيل دهد.
5- نظم و انضباط:
نماز عامل ايجاد نظم و انضباط است، زيرا لازمه نماز، رعايت نظم و انضباط است و اين نظم به تدريج در زندگي و امور روزمره رسوخ مي كند. جهت وقت نماز نظم آفرين است. در آيات و روايات متعدد، انسان به نماز اول وقت سفارش شده است. نماز اول وقت هم زمان هاي مخصوصي دارد و رعايت اينها، نظم مي بخشد: چنان نماز را در وقت خودش بخوان كه گويي نماز آخرين است. رعايت ترتيب در نماز به ما مي آموزد كه هر كاري در زمان و مكان خويش انجام گيرد.
6- نظافت و پاكيزگي:
نظافت يكي ديگر از آثار نماز است، زيرا اولاً بدون رعايت نظافت نماز صحيح نيست، ثانياً نماز بدون نظافت صحيح نيست.
7- رعايت حقوق ديگران:
لباس، مكان و آبي كه با آن وضو مي گيريد، نبايد غصبي باشد و مباح بودن آنها نشانه ي رعايت حقوق ديگران است، به عبارت ديگر، در صورت ظلم و تجاوز به حقوق ديگران، نماز صحيح نخواهد بود.
8- احترام به پدر و مادر:
نمازگزار به پدر و مادر احترام نموده، همواره از زحمات آنان قدرداني مي نمايد. امام صادق (ع) فرموده است: ((هر كس به پدر و مادر خود از روي خشم و عصبانيت نگاه كند، خداوند نماز او را نمي پذيرد، اگر چه پدر و مادرش در حق او ناروا كرده باشند))
9- رعايت پوشش اسلامي:
رعايت پوشش مناسب اسلامي لازمه ي نماز است، زيرا بدون داشتن پوشش لازم هم نماز قابل قبول نخواهد بود و هم غير از آن موجب پديد آمدن بسياري از انحرافات و مفاسد در جامعه مي شود.
10- استحكام بنيان خانواده:
نماز بنيان خانواده را مستحكم مي سازد، زيرا نماز باعث مي شود؛ انسان اخلاقي قرآني و ديني و نمازي داشته باشد و از طرفي جلب رضايت همسر جهت قبولي نماز، لازم است. رسول اكرم (ص) فرموده است: ((نماز كسي كه همسرش از او ناراضي باشد، قبول نيست))
11- جلب اعتماد مردم:
نماز انسان را متعهد مي سازد. به عبارت ديگر، انسانهاي بي نماز قابل اعتماد و اطمينان نيستند و بدين خاطر مردم كمتر با آنها رفت و آمد، داد و ستد و معاشرت مي كنند به قول سعدي:
•    وامش مده آنكه بي نماز است. كوفر ض خدا نمي گذارد از قرض تو نيز غم ندارد
•    گرچه دهنش زفاقه باز است از قرض تو نيز غم ندارد از قرض تو نيز غم ندارد
12- آشنايي با مسائل سياسي و اجتماعي جهان:
يكي ديگر از آثار نماز، آگاهي از مسائل روز جهان است و اين مهم در خطبه ي دوم نمازهاي جمعه به دست مي آيد. حضرت اما خميني (ره) به مناسبت عيد فطر سال 1358 در سخناني فرموده اند:
((... اسلام دين سياست است، ديني است كه در احكام آن سياست به وضوح ديده مي شود. هر روز اجتماع در تمام مساجد كشورهاي اسلامي از شهرستان ها گرفته تا دهات و قراء و قصبات چند مرتبه بر پا مي شود تا اينكه مسلمين از احوال خودشان و حال مستضعفان اطلاع پيدا كنند و از طرفي هر هفته يك اجتماع بزرگ تشكيل مي شود، تا نماز جمعه كه مشتمل بر دو خطبه است و در آن بايد مسايل روز و احتياجات كشور از جهات سياسي، اجتماعي و ... طرح شود، بر پا گردد)).
13- آرامش رواني:
در نماز، انسان در برابر خداي بزرگ، قادر و توانا قرار مي گيرد، خدايي كه بر تمام ذرات هستي، حاكم و مدبر امور آسمان و زمين است، خدايي كه مرگ و زندگي، رزق و روزي، سلامت و سعادت ما در دست اوست. اين ايستادن خاضعانه در برابر خداوند به انسان نيروي معنوي مي دهد كه آرامش قلبي و امنيت رواني در او ايجاد مي كند، چون انسان در نماز همه ي مشكلات دنيا را فراموش مي كند و ياد خدا و آيات قرآن را بر زبان مي آورد، باعث ايجاد حالتي از آرامش رواني و آسودگي عقل مي گردد. اين آرام سازي و آرامش رواني ناشي از نماز، تأثير بسزايي در كاهش تشنجات عصبي _ ناشي از فشار زندگي _ دارد. دكتر توماس هاسلوپ گفته است: ((من به عنوان يك پزشك مي گويم مهمترين وسيله ي ايجاد آرامش در روان و اعصاب انسان كه تاكنون شناخته ام، نماز است.))
دانستيم كه نماز بزرگترين و پرثمرترين عبادت ها و افضل الاعمال است. فوايد و آثاري كه از طريق برپايي اين عبادت، متوجه نمازگزار مي شود، حقيقتاً نا محدود و غير قابل شمارش اند. نماز، خوان نعمتي است كه گسترده شده ، پر از رحمت و بركت و احسان و سعادت است. راستي چرا ما از ريزه خواران اين خوان عظيم نباشيم؟ چرا از گل هاي بهشتي آن طبق بر نگيريم؟چرا نماز نخوانيم تا هم در دنيا و هم در آخرت سعادت مند شويم؟
چند نكته:
1- به گفته ي شهيد رجايي: ((به نماز نگوييد كار دارم به كار بگوييد وقت نماز است)).
2- حضور قلب جان نماز است و خشوع و خشيت روح آن است.
3- آگاهانه نماز بخوانيم نه كوركورانه، زيرا پيامبر (ص) فرموده است: ((دو ركعت نماز با توجه، بهتر از شب زنده داري هاي غافلانه است)).
4- در حديث است كه: ((خدا را چنان عبادت كن كه گويي او را مي بيني)).
5- در قرآن است كه هيچ دستور عبادي براي مردم نيامده مگر آنكه امر به اخلاص در آن شده است.
6- رسول خدا (ص) فرموده است: ((پاداش عبادتي بزرگتر است كه مخفي تر باشد)).
7- سيادت اسلام و ادامه ي حكومت الله، بسته به برپايي نماز است.
8- قبل از مرگ توبه كنيم كه بعد از مرگ ممكن نيست.
9- خرم آن روز كاين فرخنده ي آمين در جهان
با حضور مهدي موعود احيا مي شود.
________________________________________
_1 قرآن مجيد
2- نهج الفصاحه، مترجم و گردآورنده، ابوالقاسم پاينده، انتشارات جاويدان
3- نهج البلاغه، مترجم داريوش شاهين، انتشارات جاويدان، سال1361
4- تاريخ انبياء، سيد هاشم رسولي محلاتي، دفتر نشر فرهنگ اسلامي، چاپ هفتم سال 1374
5- رساله ي توضيح المسايل حضرت امام خميني، انتشارات قدياني، چاپ اول، سال 1368
6- سيري در نهج البلاغه، استاد شهيد مرتضي مطهري، انتشارات صدرا، چاپ هفتم، پاييز 1369
7- مسأله ي شناخت، شهيد مرتضي مطهري، انتشارات صدرا، چاپ نهم سال 1374
8- آشنايي با نماز، محسن قرائتي، انتشارات ستاد اقامه ي نماز، تابستان 1374
9- راز نماز، محسن قرائتي، انتشارات ستاد اقامه ي نماز، تابستان 1374
10- خداشناسي، مرحوم استاد رضا روزبه، انتشارات اسلامي، پاييز 1361
11- گزيده مثنوي مولوي به تصحيح دكتر محمد استعلامي، انتشارات علما و چاپ دوم 1371
12- نماز سرود ايمان، سيد حميد علم الهدي، انتشارات هويزه، پاييز 1374
13- نماز ره رستگاري ، سيد حميد علم الهدي، انتشارات هويزه بهار 1374.
14- زمزمه هاي نيايش، محمد علي مرداني، انتشارات حوزه ي هنري سازمان تبليغات اسلامي، چاپ دوم 1373
15- روزنامه ي اطلاعات بيستم شهريور ماه 1378