راه هايي براي تحصيل خشوع و حضور قلب

بسيارند كساني كه اشتياق فراوان به حضور قلب و خشوع و خضوع در نمازها دارند اما هر چه مي كوشند توفيق آن را نمي يابند. براي تحصيل خشوع و حضور قلب در نماز و ساير عبادات، امور ذيل را دقيقاً توصيه مي كنيم:
1ـ به دست آوردن آن چنان معرفتي كه دنيا را در نظر انسان كوچك و خدا را در نظر انسان بزرگ كند تا هيچ كار دنيوي نتواند به هنگام راز و نياز با معبود نظر او را به خود جلب و از خدا منصرف سازد.
2ـ توجه به كارهاي پراكنده و مختلف معمولاً مانع تمركز حواس است و هر قدر انسان، توفيق پيدا كند كه مشغله هاي مشوش و پراكنده را كم كند به حضور قلب در عبادات خود كمك كرده است.
3ـ انتخاب محل و مكان نماز و ساير عبادات نيز در اين امر اثر دارد به همين دليل نماز خواندن در برابر اشياء و چيزهايي كه ذهن انسان را به خود مشغول مي دارد مكروه است و همچنين در برابر درهاي باز و محل عبور و مرور مردم در مقابل آيينه و عكس و مانند اين ها، به همين دليل معابد مسلمين هر قدر ساده تر و خالي از زرق و برق تشريفات باشد بهتر است چرا كه به حضور قلب كمك مي كند.
4ـ پرهيز از گناه نيز عامل مؤثري است زيرا گناه قلب را از خدا دور مي سازد و از حضور قلب مي كاهد.
5- آشنايي به معني نماز و فلسفه افعال و اذكار آن عامل مؤثر ديگري است.
6ـ انجام مستحبات نماز و آداب مخصوص آن چه در مقدمات و چه در اصل نماز نيز كمك مؤثري به اين امر مي كند.
7ـ از همه اين ها گذشته اين كار مانند هر كار ديگر نياز به مراقبت و تمرين و استمرار و پي گيري دارد بسيار مي شود كه در آغاز انسان در تمام نماز يك لحظه كوتاه قدرت تمركز فكر پيدا مي كند اما با ادامه اين كار و پي گيري و تداوم آن چنان قدرت نفس پيدا مي كند كه مي تواند به هنگام نماز دريچه هاي فكر خود را بر غير معبود مطلقاً ببندد. (دقت كنيد).[1]

[1] . تفسير نمونه، ج 14، سوره مؤمنون، آيه 1 و 2. صص 205، 204، 195، 194، 193.