فلسفه نماز از ديدگاه برگزيدگان
فلسفه نماز از ديدگاه برگزيدگان
پيامبر اسلام كه نخستين نمازگزار كامل بود، در سفر معنوي معراج، حقيقت و روحنماز به او ارائه شده بود وقتي از اسرار و حكمتهاي نماز از حضرتش ميپرسند با چهره بازبالبداهه بيست و شش راز و رمز وجوب نماز را براي نمازگزار ميفرمايد: «الصَّلوةُ مِنْشرايِعِ الدّينِ، و فيها مَرضاتُ الرَّبِّ، و هيَ منهاجُ اْلانبياءِ، و لِلمُصلّي حُبُّ الملائكَةِ،وهديً، وايمانٌ و نُورُ الْمَعرِفَءِ، و بَرَكةٌ في الّرِزقِ، و راحَةٌ لِلبَدَنِ، و كراهةُ الشَّيطانِ،وسَلاحٌ علي لكافرِ، و اجابةٌ لِلدُّعا، و قَبولٌ لِلاَعمالِ و زادُ المُؤمِنِ منَ الدُّنيا الي الا''''خرَةِ،وشفيعٌ بينهُ و بينَ المَلِكِ المَوتِ، و أُنسٌ في القبرِ، و فراشٌ تحتَ جنبهِ، و جوابٌ لِمنكَرٍونكيرٍ، و تكونُ صلاةُ العبدِ عندَ المحشرِ تاجاً علي'''' رأسهِ، و نُواًعلي بدنهِ، و ستراً بينهُ،وبينَ النّار، و جوازاً علي الصِّراطِ، و مفتاحاًلِلجنَّةِ، و مُهُوراً لِلحُور العينِ، و ثمناً لِلجنَّةِبالصَّلوةِ يبلغُ العبدُ الي الدَّرجةِ العُلي، لِاَنَّ الصَّلوةَ تسبيحٌ، و تهليلٌ، و تحميدٌ، و تكبيرٌ،وتمجيدٌ، و تقديسٌ، و قولٌ و دعوةٌ؛
ضمرة بن حبيب ميگويد از پيامبر(ص) در رابطه با نماز پرسش شد، حضرت درپاسخ خواص و فوايد دنيوي و اخروي نماز را چنين بيان فرمود:
نماز از احكام دين است كه اين اسرار را در بر دارد: 1-رضا و خرسندي پروردگار2-راه پيامبران به سوي خدا3-محبوبيت نزد فرشتگان 4-وسيله رهنمايي به حقّ5-سرماية ايمان 6-روشنايي براي شناخت خدا 7-افزايش روزي 8-آسايش بدن9-ناخرسندي و آزار شيطان 10-سلاح براي نبرد با كافران11-اجابت دعا و نيايش12-پذيرش اعمال عبادي 13-توشة مؤمن از دنيا براي آخرت 14-واسطه مياننمازگزار و فرشته مرگ 15-همدم عالم قبر 16-فرش بستر آرامگاه 17-پاسخ بازجويينكير و منكر 18-تاج افتخار بر سر 19-نورانيت چهره 20-پوشاك بدن 21-مانع ميانبنده و آتش جهنم 22-پروانه گذر از صراط 23-كليد ورود به بهشت 24-كابين سيهچشمانِ بهشتي 25-بهاي بهشت موعود 26-وسيلة عروج به مرتبة بالاي بهشتي.
زيرا نماز مجموعهاي از تسبيح(سبحانَ اللهِ گفتن)و تهليل(لا الهَ اِلَّا اللهُ گفتن)وتمجيد و بزرگ داشت و تقديس و تنزيه خدا از عيب و كاستي است، و گفتار حق وفراخواني بسوي درستي و خوبيها است.»
حضرت علي(ع) نيز در سخناني كه پيرامون حكمتهاي احكام فرمودهاند،برجستهترين فلسفة نماز را كِبر زُدايي ميداند، و ميفرمايد: «وَالصَّل''''وةَ تَنْزِيْهاً عَنِالْكِبْرِ» خداوند حكيم نماز را براي پاك سازي انسان از بيماري كبر و خود برتر بيني مقرّرفرموده است.
حضرت علي بن موسي الرضا(ع) از جمله نمازگزاران واقعي بود و هر شب همانندجدّش امير المؤمنين هزار ركعت نافله ميگزارد. وي در بيان علّت وجوب نماز در اسلامميفرمايد: «اِنَّ عِلَّةَ الصَّلوةِ أنَّها اِقرارٌ بالرُّبوبيةِ للهِ عزَّوجلَّ و حلعُ الاَندادِ و قيامٌ بينَ يديِالجبَّارِ جلَّ جلالهُ بالذُّلِّ و الْمسكنةِ و الخُضُوعِ و الاِعترافِ و الطَّلَبِ لِلاقالَةِ منْ سالفِالذُّنوبِ و وضعِ الوجهِ علي الارضِ كلَّ يومٍ اِعظاماًعزَّجلَّ و اَن يَكونَ ذاكراً غيرَ ناسٍ و لابطرٍ. ويكونَ خاشعاً متذَّلِلاً راغباً طالباً لِلزَّيادةِ فيِ الدّين و الدُّنيا مع ما فيهِ منَ الايجابِ والْمُداوَمَةِ علي ذكرِ اللهِ عزَّوجلَّ باللَّيلِ و النَّهارِ لعلَّا ينسيَ العبدُ سيِّدهُ و مدَبِّرهُ و خالِقَهُفيبطِرَ و يَطغي'''' و يكونَ في ذكرهِ لِرَبِّهِ و قيامهِ بينَ يديهِ زجراً لهُ عن المَعاصي و ما نِعالَهُعنْ أنواعِ الفَسادِ؛
اما علّت اين كه نماز بر مردم واجب شد اين است كه نماز گزار به پروردگاريخداوند بزرگ و شكستناپذير اعتراف ميكند، هر گونه شركي را از ساحت قدس او رها وبدور ميسازد و در پيشگاه خداوند جبَّار و با شكوه با حالت خواري و بي چارگي و فروتني واقرار به زبوني خويش ميايستد و چشم پوشي از گناهان گذشته خويش را از حضرت حقّميخواهد، و هر روز صورت بر زمين ميگذارد، ت خداي عزّوجل را تعظيم نمايد، و هموارهبه ياد او باشد، و آني او را فراموش نكند ت سركشي بنمايد.
تا اين كه حالت دل شكستگي و خود كمي بيني و رغبت به او را از دست نداده، وخواستار افزايش دين و دنياي خود باشد. افزون بر اينها نماز پاسخ گويي به خدا و استمرارو ادامه ياد او در تمام شبانه روز است تا مگر بنده سرور و اداره كننده امور، و آفريدگار خود رافراموش نكند، كه نتيجة فراموشي خدا ناسپاسي و گردنكشي است ولي ياد خدا و به نمازايستادن در پيشگاه او بنده را از همه گناهان باز ميدارد، و از هر گونه فساد و تباهيجلوگيري ميكند.
سبطین