شرط قبولى نماز
شرط قبولى نماز
انسان براى پيمودن راه صحيح تكامل و سعادت بايد از يك سو رابطه خود را با خدا و از سوى ديگر با خلق خدا تقويت نمايد. بهترين راه تقويت رابطه با خدا، نماز است. البته مسأله عمل به تكاليف دينى و از جمله اقامه نماز و پرداخت زكات، بحثى است و رسيدن به مراتب عالى كمال بحثى ديگر. مرتبهاى از نماز و زكات كه همين نماز و زكات ظاهرى و معمولى است، تنها موجب اسقاط تكليف مىشود؛ يعنى انسان با آن از عذاب الهى نجات مىيابد. اما اين بدان معنا نيست كه لزوماً موجب كمال وى و نزديكى اش به خداوند گردد. رسيدن به مقام قرب الهى از طريق گزاردن نماز، مستلزم رعايت نكات خاصى است كه با صِرف عمل به تكليف، آن هم از روى عدم توجه به مفاهيم بلند آن، محقق نمىگردد.
امام صادق(عليه السلام) در اين بخش از سخنان خود با بيان حديثى قدسى، برخى از شرايط قبولى نماز را يادآور مىشوند. اولين شرط اين است كه نمازگزار در هنگام نماز، عظمت خدا را به ياد آورد. انسان هرچه بيش تر موفق به درك عظمت خدا گردد، تواضعش در مقابل ذات اقدس احديّت بيش تر خواهد شد و به كوچكى و ناچيزى خود پى خواهد برد.
در اين جا براى درك بهتر عظمت خدا، روايتى را از رسول خدا (صلى الله عليه وآله) نقل مىكنيم: در زمان پيامبر(صلى الله عليه وآله) زنى زندگى مىكرد به نام زينب عطاره كه به شغل عطرفروشى اشتغال داشت. آن زن عطرهاى خوبى را كه تهيه مىكرد، ابتدا خدمت پيامبر (صلى الله عليه وآله) مىآورد و حضرت نيز آنها را خريدارى مىكردند. آن زن روزى از پيامبر اكرم (صلى الله عليه وآله) خواست تا عظمت خدا را برايش تشريح نمايند. حضرت فرمودند: تو نمىتوانى عظمت خدا را درك كنى، مگر اين كه ابتدا به عظمت مخلوقات خدا پى ببرى. سپس پيامبر (صلى الله عليه وآله) درباره عظمت آفرينش آسمان و زمين فرمودند: اين زمين پهناور با تمام درياها و كوهها و شهرهاى بزرگى كه دارد، نسبت به آسمان اول به مانند حلقهاى است كه در يك بيابان بى كران افتاده باشد. همين طور نسبت آسمان اول به آسمان دوم تا برسد به آسمان هفتم، و آسمان هفتم نيز نسبت به عرش خدا، هم چون حلقهاى است در يك بيابان بسيار وسيع.
امروزه كيهان شناسان، كهكشانهايى را كشف كردهاند كه ميلياردها سال نورى با كهكشان ما فاصله دارند؛ يعنى كل منظومه شمسى با همه عظمتش در برابر كهكشان راه شيرى و نيز اين كهكشان در برابر كهكشانهاى ديگر بسيار ناچيز هستند. حضرت به زينب عطاره فرمودند: وقتى به اين مسايل خوب بينديشى، متوجه مىشوى كه در برابر عظمت مخلوق خدا هيچ به حساب نمىآيى تا چه رسد به عظمت خدا. وقتى انسان به اين مسايل توجه كند، خودش را در برابر عظمت بى نهايت خداوند بسيار كوچك مىشمارد و حالت تواضع براى او پيش مىآيد.
سبطین