آثار اقامه نماز

خداوند در آیاتی به آثار و برکات اقامه نماز اشاره می کند. البته تبیین همه آن ها در این مطلب امکان پذیر نیست، ولی با توجه به موضوع بحث به برخی از آن ها افزون بر آن چه گفته شد، اشاراتی می شود.

مومن می بایست همانند پیامبر(ص) اهل اقامه نماز باشد. خداوند بارها پیامبرش را به اقامه نماز فرمان می دهد(هود، آیه ۱۱۴ و اسراء، ایات ۷۸ و ۷۹ و عنکبوت، آیه ۴۵) پیامبر(ص) دایم در نماز بود و این مساله حتی مشرکان را خسته می کرد و او همواره ایشان را از این کار برحذر می داشتند(علق، آیات ۹ و ۱۰) ولی آن حضرت چنان که در ایات سوره مزمل مانند آیه ۲۰ و آیات دیگر بیان شده، شبانه روز به نماز می ایستاد و به این کار علاقه زیادی نشان می داد.

تاکید قرآن بر نماز از آن روست که نماز چنان که گفته شد، معراج مومن می باشد و موجب تحقق اسراء می شود. از آیات ۲ و ۵ و ۶ سوره مزمل بر می آید که اقامه نماز زمینه دریافت معارف بلند و سنگین را فراهم می آورد و مشکلات علمی و ادراکی را برطرف می سازد.

در سیره بزرگانی مثل ابن سینا و ملاصدرا امده است که وقتی به یک معضل علمی می رسیدند، بعد از وضو دو رکعت نماز می خواندند و با توسل به معصومین از خداوند می خواستند راه حل مشکل را به انها بنمایاند. صدرالدین شیرازى معروف به ملاصدرا فیلسوف بزرگ اسلام و بینان گذار حکمت متعالیه در حاشیه کتاب مهم اسفار اربعه که آن را در روستاى کهک قم به رشته تحریر درآورده مى‏نویسد: وقتى شبهه‏اى برایم پیش مى‏آمد، کنار قبر حضرت معصومه در قم مى‏آمدم، دو رکعت نماز خوانده و از آن بانو استمداد مى‏کردم و شبهه فلسفى من حل مى‏شد.( فوائد الرضویه، شیخ عباس قمى، ص ۳۷۹٫)

بنابراین، برای حل مشکلات از جمله مشکلات علمی و نیز دریافت معارف بلند و سنگین، توسل به نماز راهکاری است که خداوند در آیاتی از جمله آیات پیش گفته به آن اشاره کرده است؛ چرا که خداوند به پیامبر(ص) می فرماید که بیش تر شب را به تهجد و اقامه نماز مشغول باش تا قول ثقل( قرآن) را بر او القا کنیم. بنابراین دریافت معارف سنگین و فهم مطالب علمی با بیداری شب و اقامه نماز ارتباط تنگاتنگی دارد که در این آیات به آن توجه داده شده است.

از دیگر آثاری که برای نماز می توان بر شمرد، دست یابی به مقام شفاعت است که در آیه ۷۹ سوره اسراء به آن اشاره شده است. این بدان معناست که انسان با نماز نه تنها خود را از مشکلات در دنیا و آخرت می رهاند بلکه می تواند دستگیر دیگران در روز قیامتی باشد که فریاد رسی نیست. در این آیه از رسیدن به مقام محمود که یکی از جلوه های آن مقام شفاعت در قیامت است از طریق تهجد شبانه و برپایی و اقامه نمازهای نافله شب اشاره شده است که خود بیانگر تاثیر شگرف تهجد شبانه و نماز است.

خداوند از آثار و فلسفه های نماز به دوری انسان از ناپسندها و منکرات و فحشا و گناهان در آیه ۴۵ سوره عنکبوت اشاره می کند. بنابراین، کسی که در اندیشه تقوا و رهایی از هر گونه زشتی است می بایست به نماز به عنوان بازدارنده و جلوگیری کننده از آن ها توجه داشته باشد. به نظر می رسد اگر کسی بخواهد ذکر و یاد خداوند را همیشه در دلش زنده نگه دارد به نماز به عنوان بارزترین مصداق ذکر توجه کند. البته بر اساس آیات قرآنی، نماز و قرآن هر دو از این ویژگی ذکر الله بودن برخوردار می باشند.

به این همه می توان با توجه به این آیه گفت که خواندن و تلاوت قرآن، اقامه نماز و ذکر دایم سه موضوعی است می تواند آدمی را در برابر زشتی ها حفاظت کند. ذکر در آیه به عنوان امر بزرگ از آن یاد شده است که می تواند در نماز و قرآن خواندن خود را بروز دهد.

به سخن دیگر، هر کسی ذکر الله را که امری بزرگ است بخواهد می بایست به نماز و قرائت قرآن به عنوان یکی از مصادیق بارز و مهم ذکر توجه کند. (المیزان، ج ۱۶، ص ۱۴۲)

در آیات قرآنی برای نماز آثار و کارکردها و نقش بسیار دیگری در دنیا و آخرت بیان شده است که در این جا به همین مقدار بسنده می شود. توجه به همین آثار خود می تواند به تنهایی انگیزه ای برای انجام این سبک از نیایش و پرستش الهی باشد و اهتمام ما را بر انگیزاند. باشد که اهل ذکر و نماز دایم باشیم.

سماموس