اعمال محبوب بنده نزد خدا

1. تقوای الهی : شکی نیست که هیچ در اعمال انسانی محبوب تر از تقوای الهی نیست؛ زیرا با آن که هدف آفرینش عبادت قرار داده شده(ذاریات، آیه ۵۶) اما این یک هدف ابتدایی به هدف دست یابی به تقوا است که در آیات قرآنی از جمله آیات ۲۱ و ۱۷۹ و ۱۸۳ سوره بقره بیان شده است. از آیات قرآنی از جمله آیه ۹۹ سوره حجر نیز این معنا اثبات می شود که این تقوایی که با عبادت به دست می آید موجب رسیدن به مقام یقین می شود؛ چنان که خداوند به صراحت در آیه ۲۸۲ سوره بقره بیان کرده که با تقوای الهی تعلیم الهی انجام می گیرد و انسان به علم لدنی دست می یابد که این علم لدنی همان علم شهودی است که انسان حقایق را همان طوری که در هستی است می بیند و به مقام رویت و شهود حقایق می رسد که در آیات ۹۵ سوره واقعه و ۵ و ۷ سوره تکاثر به آن اشاره شده است.

پس بهترین و محبوب ترین کارها را باید کارهایی دانست که موجب تقوای الهی می شود و کسی که به مقام متقین دست یابد به همه چیز دست می یابد. از این روست که پیامبر(ص) می فرماید: أَحَبُّ الْعِبَادِ إِلَى اللَّهِ الْأَتْقِیَاءُ الْأَخْفِیَاء؛ محبوبترین بندگان در پیش خدا پرهیزگاران گمنامند .( مجموعه ورام ج ۱ ، ص ۵)

این که در این آیه تاکید بر تقوای نهان کرده است، به معنای آن است که تقوای الهی که در قالب عبادت به دست می آید می تواند به دو دسته عبادت های آشکار و نهان به دست آید؛ ولی کسی که در نهان عبادت های خاص مثل نماز شب دارد و تضرع و انابه شبانه داشته باشد، محبوب تر است.

البته تقوای الهی اصولا خوف از خدا در نهان و آشکار است؛ زیرا تقوای الهی یعنی گرفتن سپر از خشم و عذاب الهی؛ پس کسی که وقایه می گیرد خود را از هر چیزی که موجبات غضب الهی است، دور نگه می دارد. در حقیقت مفهوم پرهیز گاری لازمه مفهوم تقوا و وقایه گرفتن است، نه عین معنا و مفهوم آن.

به هر حال، تقوای الهی در نهان و آشکار اصلی است که موجبات محبوب شخص نزد خداوند می شود. البته کسانی که خوف و وقایه نهانی دارند و عبادت نهانی به جا می آورند، محبوب ترین ها هستند؛ زیرا کارهایی را که محبوبیت بیشتری در نزد خدا دارد انجام می دهند.

۲٫ برگزاری نماز ها در اول وقت: از دیگر اعمال و کارهایی که محبوب پیشگاه خداوند است؛ نماز در اوقات پنج گانه آن است. این که انسان نماز را اول وقت بخواند. در روایات آمده که هر کسی بخواهد به برکت و استجابت دعایی برسد نماز اول وقت خودش را ترک نکند. امام رضا درباره ارزش نماز در پیشگاه خداوند می فرماید: أوَّلُ ما یُحاسَبُ الْعَبْدُ عَلَیْهِ، الصَّلاهُ فَإنْ صَحَّتْ لَهُ الصَّلاهُ صَحَّ ماسِواها، وَ إنْ رُدَّتْ رُدَّ ماسِواها؛ اوّلین عملى که از انسان مورد محاسبه و بررسى قرار مى گیرد نماز است، چنانچه صحیح و مقبول واقع شود، بقیه اعمال و عبادات نیز قبول مى گردد وگرنه مردود خواهد شد.( مستدرک الوسائل: ج ۳، ص ۲۵، ح ۴) هم چنین آن حضرت علیه السلام درباره نقش این عبادت در ایجاد تقرب به خداوند و دست یابی به تقرب تقوایی که هر متقی دنبال آن است، می فرماید: الصَّلاهُ قُرْبانُ کُلِّ تَقىّ؛ نماز، هر شخص باتقوا و پرهیزکارى را – به خداوند متعال – نزدیک کننده است.( وسائل الشّیعه: ج ۴، ص ۴۳، ح ۴۴۶۹) از جهت ارزش و اهمیت نماز در دست یابی انسان به تقرب و تقوا است که امام رضا علیه السلام می فرماید: یُؤْخَذُ الْغُلامُ بِالصَّلاهِ وَ هُوَ ابْنُ سَبْعِ سِنینَ؛ پسران باید در سنین هفت سالگى به نماز وادار شوند.( وسائل الشّیعه: ج ۲۱، ص ۴۶۰، ح ۲۷۵۸۰)

۳٫ نیکی به پدر و مادر: دیگر چیزی که بهترین کارها و محبوب ترین اعمال در نزد خدا است، نیکی و برّ به والدین و پدر و مادر است. خداوند در آیات بسیاری از جمله آیه ۸۳ سوره بقره و ۳۶ سوره نساء و ۱۵۱ سوره انعام و ۲۳ سوره انعام به این مطلب سفارش و تاکید کرده است.

۴٫ جهاد در راه خدا: جهاد از دیگر اعمال محبوب نزد خداوند است که برای دفاع از دین و مسلمانان و مومنان انجام می گیرد و آیات بسیاری درباره جهاد نظامی با اموال و انفس در قرآن بیان شده است.

پیامبر گرامی اسلام (ص) در این باره فرموده است: احب الاعمال الی الله الصلاه لوقتها ثم بر الوالدین ثم الجهاد فی سبیل الله؛ بهترین کارها در نزد خدا نماز به وقت است ، آنگاه نیکی به پدر و مادر ، آنگاه جنگ در راه خدا .(نهج الفصاحه ص ۱۶۷ ، ح ۷۰)

پس می توان با توجه به این روایات و آیات گفت که محبوب ترین اعمال در نزد خداوند عبارتند از:

1. تقوا؛
2. نماز اول وقت؛
3. بر و نیکی به والدین؛
4. جهاد در راه خدا با مال وجان .

این ها نمونه ها و مصادیق از اعمالی است که محبوب خداوند است و شخصی که به این کارها می پردازد محبوب و حبیب خدا می شود. البته نباید تنها به این موارد بسنده کرد، بلکه در روایات از پیامبر(ص) موارد و مصادیق دیگری مطرح شده که در این جا به آن ها نیز اشاره می شود. این موارد بیش تر جنبه اجتماعی دارد.