آداب در هنگام گفتن : إِيّاكَ نَعْبُدُ، وَ إِيّاكَ نَسْتَعينُ
آداب در هنگام گفتن : إِيّاكَ نَعْبُدُ، وَ إِيّاكَ نَسْتَعينُ (1)
توجّه داشته باش كه شايسته است بنده در هنگام گفتن إِيّاكَ نَعْبُدُ. صادق باشد. و مقصودم از اين سخن آن است كه : هنگام به زبان آوردن آن مقصود عبادت خداوند - جلّ جلاله - به اميد نيل به منافع زودرس دنيوى يا ثواب ديررس اُخروى ، يا دفع امورى كه در دنيا يا در روز قيامت كه مردگان به اراده خداوند سبحان زنده مى شوند - از آن بيم دارى باشد، در حقيقت نَفْس خود را عبادت نموده اى ، و عبادتت به خاطر نَفْس خويش و براى اميال و خواسته ها و لذّاتت بوده ، و از آن جهت كه خداوند - جلّ جلاله - شايسته عبادت است او را عبادت ننموده اى ، لذا إِيّاكَ نَعْبُدُ گفتن تو دروغ و بهتان بوده ، و تو را از نيل به كاميابى و رسيدن به سلامت و نيكبختى جلوگيرى نموده ، و نامت در ديوان و دفتر دروغگويان ثبت خواهد شد، و مسلّماً با اين كار نفس خويش را در معرض هلاكت و نابودى قرار خواهى داد. آيا كلام پاك و خجسته الهى را نشنيده اى كه مى فرمايد:
إِنَّما يَفْتَرِى الْكَذِبَ الَّذينَ لايُؤْمِنُوَن . (2)
- تنها كسانى كه ايمان نيآورده اند، به دروغ به ديگران افتراء مى بندند.
و همچنين سزاوار است در گفتنِ وَ إِيّاكَ نَسْتَعينُ نيز صادق باشى ، و در دل حقيقتاً و يقيناً جز از خداوند - جلّ جلاله - يارى نجويى ؛ زيرا اگر در اين حال در دل از نيرو و قدرت خويش و يا از دنيا و يا مال يا از افراد نيرومند طرفدار خويش يا از آمال و آرزوها و امور ديگر غير از اينها يارى بجويى ، ولى در هنگام گفتن إِيّاكَ نَسْتَعينُ قصد كنى كه يار و ياورى جز خدا ندارى ، دروغ گفته و خود را به خطر انداخته اى و خدا را خوار و كوچك شمرده ، و به او بهتان زده اى ، و مستحقّ عواقب كوچك شمردن مولاى خود مى گردى .
1- حمد: 5.
2- نمل (16): 105.
منبع : فلاح السائل
مؤ لف : علاّمه بزرگوار سيّد بن طاووس