بهترین شرایط نمازگزار
پوشش و جایی حلال: انسان باید همان طوری که جا و لباس تمیز و پاک برای نماز بر می گیرد، به حلال و حرام آن بیش تر توجه داشته باشد؛ زیرا حلال بودن این ها نقش اساسی در صحت نماز خواهد داشت؛ ا زاین روست که امیرمومنان امام على علیه السلام می فرماید: اُنْظُرْ فیما تُصَلّى وَ عَلى ما تُصَلّى، اِنْ لَمْ یَکُنْ مِنْ وَجْهِهِ وَ حِلِّهِ فَلاقَبولَ؛ بنگرید در چه (لباسى) و بر چه (چیزى) نماز مى گزارى، که اگر از راه صحیح وحلالش نباشد، قبول نخواهد شد. (تحف العقول، ص ۱۷۴)...
پوشش و جایی حلال: انسان باید همان طوری که جا و لباس تمیز و پاک برای نماز بر می گیرد، به حلال و حرام آن بیش تر توجه داشته باشد؛ زیرا حلال بودن این ها نقش اساسی در صحت نماز خواهد داشت؛ ا زاین روست که امیرمومنان امام على علیه السلام می فرماید: اُنْظُرْ فیما تُصَلّى وَ عَلى ما تُصَلّى، اِنْ لَمْ یَکُنْ مِنْ وَجْهِهِ وَ حِلِّهِ فَلاقَبولَ؛ بنگرید در چه (لباسى) و بر چه (چیزى) نماز مى گزارى، که اگر از راه صحیح وحلالش نباشد، قبول نخواهد شد. (تحف العقول، ص ۱۷۴)
استفاده از عطر: انسان در نماز در برابر خداوند ایستاده است. هر کسی پیش از عظیم و کریم و محبوب می رود خود را به بهترین ها می آراید و آراسته و خوش می رود. انسانی که به پیشگاه خداوند می رود می بایست بهترین جامه ها را برتن کند و در بهترین بوی خوش به حضور برسد. در چنین حالتی آثار و برکات نماز بیش تر خواهد بود؛ چنان امام صادق علیه السلام می فرماید : صَلاهُ مُتَطَیِّبٍ اَفْضَلُ مِنْ سَبعینَ صَلاهً بِغَیْرِ طیبٍ؛ یک نماز با بوى خوش (عطر) بهتر از هفتاد نماز بدون بوى خوش است. (کافى، ج ۶، ص ۵۱۱ ، ح ۷)
علم و معرفت: ارزش عمل انسان به میزان معرفت و علم او نسبت به خداوند و کاری که انجام می دهد، بستگی دارد. از همین روست که در آیات و روایات علم انسان و معرفت و شناخت او از خداوند و اعمالش بسیار مهم ارزیابی شده است. امیرمومنان امام على علیه السلام در باره فرق نماز عالم و جاهل می فرماید: رَکْعَتانِ مِنْ عالِمٍ خَیْرٌ مِنْ سَبْعینَ رَکْعَهً مِنْ جَاهِلٍ؛ دو رکعت نماز دانشمند بهتر از هفتاد رکعت نماز نادان است. (اختصاص، ص ۲۴۵)
اتاق خلوت: مکان نمازگزار باید به گونه ای باشد که چیزی حواسش را پرت نکند. هر چه اتاق خالی تر باشد زمینه برای حضور قلب بیش تر است. از همین روست که پیامبر صلی الله علیه و آله می فرماید : لَیْسَ یَنْبَغى اَنْ یَکونَ فِى الْبَیْتِ شَىْءٌ یَشْغَلُ المُصَلِّىَ؛ شایسته نیست در اتاق چیزى باشد، که نمازگزار را مشغول سازد. (سنن ابى داود، ج ۱، ص ۴۵۱، ح ۲۰۳۰)
سرحال و حضور قلب: باید نمازگزار در پیشگاه الهی با حضور قلب بیایستد و خشیت الهی داشته باشد. کسی که عظمت الهی را درک کند به طور طبیعی در پیشگاه چنین بزرگی با حالت خواب آلود و کسالت حضور نمی یابد. امام على علیه السلام می فرماید : لا یَقُومَنَّ اَحَدُکُمْ فِى الصَّلاهِ مُتَکاسِلاً وَ لا ناعِسا وَ لا یُفَکِّرَنَّ فى نَفْسِهِ فَاِنَّهُ بَینَ یَدَىْ رَبِّهِ عَزَّوَجَلَّ وَ اِنَّما لِلْعَبْدِ مِنْ صَلاتِهِ ما اَقْبَلَ عَلَیْهِ مِنْها بِقَلْبِهِ؛ هیچ کس از شما کسل و خواب آلود به نماز نایستد و به خود نیاندیشد؛ زیرا که نمازگزار در پیشگاه پروردگار خویش است، و براى بنده از نمازش تنها آنچه با دلش به آن توجه داشته، مى ماند.(الخصال، ص ۶۱۳، ح ۱۰) امام صادق علیه السلام نیز می فرماید: اِذا قُمْتَ فِى الصَّلاهِ فَاعْلَمْ اَنَّکَ بَیْنَ یَدَىِ اللّهِ، فَاِنْ کُنْتَ لا تَراهُ فَاعْلَماَنَّهُ یَراکَ فَأَقْبِلْ قِبَلَ صَلاتِکَ … ؛ هنگامى که به نماز ایستادى بدان که در پیشگاه خداوند هستى و اگر او را نمى بینى،او تو را مى بیند. پس به نمازت توجه کن…(تهذیب الأحکام، ج ۲، ص ۳۲۵، ح ۱۳۳۲)
تقوا و مبالات ورزیدن: نماز گزار باید لاابالی گری را کنار بگزارد؛ زیرا مبالات ورزیدن و تقوای الهی است که نماز را ارزشمند می کند. خداوند در آیه ۲۷ سوره مائده بر این نکته تاکید دارد که هر عمل صالح را از مومنی پذیرد که متقی باشد یعنی هم در همان عملی که انجام می دهد تقوا داشته باشد و هم در اعمال دیگرش این گونه باشد؛ یعنی تقوا ملکه او شده باشد. چنین شخصی به طور طبیعی بی مبالات نیست. از همین روست که ارزش نماز نمازگزار متقی خیلی بیش تر است؛ چنان که پیامبر صلی الله علیه و آله می فرماید: رَکْعَتانِ مِنْ رَجُلٍ وَرِعٍ اَفْضَلُ مِنْ اَلْفِ رَکْعَهٍ مِنْ مُخَلِّطٍ؛ دو رکعت نماز انسان با تقوا، بهتر از هزار رکعت نماز لاابالى است. (نهج الفصاحه، ح ۱۶۷۲)
ترک غیبت : برخی از امور اعمال عبادی را کم ارزش و کم تاثیر می کنند. از جمله غیبت که موجب می شود تا نماز مقبولی برای شخص رقم نخورد. پیامبر صلی الله علیه و آله می فرماید: مَنِ اغْتابَ مُسْلِما اَو مُسْلِمَهً لَمْ یَقْبَلِ اللّهُ تَعالى صَلاتَهُ وَ لا صیامَهُ اَرْبَعینَ یَوْما وَ لَیْلَهً اِلاّ اَنْ یَغْفِرَ لَهُ صاحِبُهُ؛خداوند متعال تا چهل شبانه روز نماز و روزه غیبت کننده مرد و زن مسلمان را نمى پذیرد، مگر این که غیبت شونده او را ببخشد. (جامع الأخبار، ص ۴۱۲، ح ۱۱۴۱)
ترک اشتغال به دنیا: انسان باید در وقت نماز به نماز بپردازد و امور دنیوی او را به خود مشغول نکند. امام على علیه السلام می فرماید: لَیْسَ عَمَلٌ اَحَبَّ اِلَى اللّهِ عَزَّوَجَلَّ مِنَ الصَّلاهِ، فَلا یَشْغَلَـنَّـکُمْ عَنْ اَوقاتِها شَىْءٌ مِنْ اُمورِ الدُّنیا؛ هیچ عملى نزد خداوند، محبوب تر از نماز نیست، پس هیچ کار دنیایى شما را در وقت نماز به خود مشغول ندارد.(خصال، ص ۶۲۱، ح ۱۰)
دایم در نماز با انتظار برای نماز: هر کسی دوست دارد که دایم در نماز باشد. برای این که چنین حالتی برای شما ایجاد شود، پیامبر صلی الله علیه و آله می فرماید: لا یَزالُ الْعَبْدُ فى صَلاهٍ مَا انْتَظَرَ الصَّلاهَ؛ انسان تا وقتى که منتظر نماز است، در حال نماز است. (نهج الفصاحه، ح۲۵۳۸)
تعقیبات نماز : برخی از اعمال ملحق به نماز تاثیرشگرفی در کمال بخشی به نماز دارد. از جمله آن ها تعقیبات نماز است که امام صادق علیه السلام درباره ارزش آن می فرماید : ما عالَجَ النّاسُ شَیْئا اَشَدَّ مِنَ التَّعْقیبِ؛ مردم به چیزى بهتر از تعقیبات نماز (ذکر و دعا) نپرداخته اند. (تهذیب الأحکام، ج ۲، ص ۱۰۴، ح ۳۹۳)
تسیبح فاطمه (س) از جمله تعقیبات نماز تسبیح فاطمه (ص) است که انجام آن در نماز بسیار کارگشا و مفید خواهد بود. در این باره روایات بسیاری وارد شده که از جمله آن ها روایت امام صادق علیه السلام است که می فرماید : تَسْبیحُ فاطِمَهَ علیهاالسلام فى کُلِّ یَوْمٍ فى دُبُرِ کُلِّ صَلاهٍ اَحَبُّ اِلَىَّ مِنْ صَلاهِاَلْفِ رَکْعَهٍ فى کُلِّ یَوْمٍ؛تسبیحات فاطمه زهرا علیهاالسلام در هر روز پس از هر نماز، نزد من محبوب تر از هزار رکعت نماز در هر روز است. (کافى، ج ۳، ص ۳۴۳، ح ۱۵)
سجده شکر : این نیز از جمله تعقیبات نماز است ولی به سبب اهمیت همانند تسبیح فاطمه(س) جداگانه آورده شده تا اهمیت آن دانسته شود. امام صادق علیه السلام می فرماید: سَجْدَهُ الشُّکْرِ واجِبَهٌ عَلى کُلِّ مُسْلِمٍ تُتِمُّ بِها صَلاتَکَ وَ تُرْضى بِهارَبَّکَ وَ تُعْجِبُ الْمَلائِکَهَ مِنْکَ … ؛ سجده شکر بر هر مسلمانى واجب است، با آن نمازت را کامل مى کنى، پروردگارت راخشنود مى سازى و فرشتگان را از خود به شگفتى مى آورى… . (تهذیب الأحکام، ج ۲، ص ۱۱۰، ح ۴۱۵)
مسواک زدن: همان طوری که نماز تعقیبات دارد، برخی از اعمال مستحب و واجب دارد که پیش از نماز باید مورد توجه قرار گیرد. از جمله آن ها مسواک زدن است. همان طوری که پوشیدن جامه نیک و عطر زدن موثر است ، در پیشگاه الهی باید با دهانی خوشبو حضور یافت. مسواک چنین چیزی را فراهم می آورد. پیامبر صلی الله علیه و آله می فرماید: رَکْعَتَیْنِ بِسِواکٍ اَحَبُّ اِلَى اللّهِ عَزَّوَجَلَّ مِنْ سَبْعینَ رَکْعَهً بِغَیْرِ سِواکٍ؛ دو رکعت نماز با مسواک، نزد خداوند عزوجل محبوب تر از هفتاد رکعت نماز بدون مسواک است. (خصال، ص ۴۸۱، ح ۵۲)
منبع : سایت سماموس
درباره وبلاگ
آرشیو ماهانه
آرشیو موضوعی
آمار وبلاگ
دیگر امکانات
دستور آسان نماز شب از زبان حجت الاسلام عالی وصیت شهدا
