چرا باید در هر نماز سورۀ حمد را بخوانیم؟ و سورهاى ديگر جایگزين آن نمىشود؟
1.جامعیت و فضیلت ویژه سوره حمد از دلایل انتخاب آن می باشد.
امام رضا عليه السلام در اين باره فرموده اند: «( علت اينكه در نماز سوره حمد خوانده مي شود اين است كه: ) هيچ سورهاى از سوره هاى قرآن مثل سوره حمد مشتمل بر جوامع خير و حكمت نيست و شرح آن چنين است:
با «الْحَمْدُ لِلَّهِ» بنده آنچه حقّ تعالى بر او واجب كرده يعنى شكر توفيق يافتنش براى اعمال خير را اداء می كند.
«رَبِّ الْعالَمِينَ» تمجيد حقّ تعالى و تحميد او بوده و نيز با آن بنده اقرار می كند كه او فقط خالق و مالك است نه ديگرى.
با «الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ» بنده عطوفت خالق را نسبت به خود طلب كرده و همچنين پروردگار و نعمت هايش بر جميع مخلوقات را متذكّر می شود.
با «مالِكِ يَوْمِ الدِّينِ» اقرار به بعث و زنده شدن مردگان و حساب و مجازات بندگان بوده و نيز با اين كلام بنده ملك آخرت را براى حقّ تعالى اثبات نموده همان طورى كه ملك دنيا را برايش ايجاب مىنمايد.
با «إِيَّاكَ نَعْبُدُ» بنده رغبت و تقرّب خود به خدا را بيان كرده و نيز خبر مىدهد از اخلاص عمل فقط براى خالق نه ديگرى.
با «إِيَّاكَ نَسْتَعِينُ» از خدا تقاضا می كند كه توفيق و عبادتش را زياد كرده و نعمتها و نصرتش را خالق نسبت به او ادامه دهد.
با «اهْدِنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقِيمَ» بنده از خدا تقاضاى ارشاد كرده و نيز بدين وسيله به ريسمان هدايتش چنگ زده و همچنين از خدا می خواهد كه معرفتش را به او و به عظمت و كبريائيش زياد نمايد.
عبارت «صِراطَ الَّذِينَ أَنْعَمْتَ عَلَيْهِمْ» تأكيد بنده نسبت به هدايت و رغبتش در ارشاد شدن را رسانده و نيز با اين عبارت بنده متذكّر نعمت هاى حقّ تعالى بر اوليائش شده و همچنين رغبت و ميلش به مثل چنين نعمت هايى را مىرساند.
با «غَيْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَيْهِمْ» بنده پناه به خدا برده و استعاذه مىجويد از اين كه در زمره معاندين و كافرين و كسانى باشد كه پروردگار و امر و نهى او را خفيف و كوچك می شمرند.
با «وَ لَا الضَّالِّينَ» بنده از خدا تقاضا می كند او را معصوم و محفوظ بدارد از اين كه در گروه آنان كه از طريق مستقيم حقّ تعالى گمراه بوده و بدون عرفان چنين می پندارند كه اعمال پسنديده و شايسته بجا می آورند باشد.»
2.تنها سوره از زبان بندگان
ما در نماز با خداوند صحبت می کنیم و جملاتی را از زبان خودمان بیان می کنیم و از بین سوره های قرآن تنها سوره اي از زبان بندگان بيان شده است، سوره حمد می باشد. ممکن است یکی از دلایل انتخاب این سوره همین باشد.
مرکز تخصصی نماز