نماز يك عبادت تك منظوره نيست؛ بلكه هندسه آن چند ضلعى است و به يك هدف خاصى محدود نمى ‏شود.
اگر هدف نماز، تنها لذّت ذكر و معرفت بود، اين پيشنهاد كاملاً صحيح بود كه با رفتن به كنج عزلت و گوشه نشينى و مراقبت فردى، بيش تر مى ‏توان آن حالات معنوى و عرفانى را تحصيل كرد؛ ولى نماز اسلام، نمازى است كه داراى بعدى كاملاً اجتماعى است. به همين جهت اصل در نماز، جماعت است و«ضماير جمع» در سوره حمد، شاهد مدعاى ما است. پس بايستى با نماز در جامعه، حركت كرد و هنر اين است كه آدمى، به گونه‏ اى باشد كه در عين اشتغالات گوناگون، از ذكر خداوند غافل نگردد و همواره او را حاضر و ناظر ببيند ودر حقيقت در همه احوال، مشغول به نماز باشد.
نماز اسلام، نماز ناهى از منكر و عمود برپايى خيمه دين است و چنين عبادتى، با گوشه‏ گيرى تحقّق نمى‏ يابد.[1]
از سويي ديگر رواياتي كه در خصوص جايگاه، اهميت و ثواب نماز جماعت ذكر گرديده همه گوياي آن است كه هيچ چيز نسبت به نماز جماعت اولويت ندارد به گونه اي كه حتّي با وجود اهميت زياد نماز اوّل وقت، در روايات اجازه تاخير در نماز اوّل وقت داده شده تا انسان فضيلت نماز جماعت را درك نمايد[2] و يا توصيه شده نماز به صورت جماعت خوانده شود و لو اين كه بر نوك نيزه باشد( اشاره به اين كه ولو در سخت ترين شرايط باشد ).[3]
گذشته از اين كه علماي اخلاق يكي از راه هاي كسب حضور قلب در نماز را حضور در نماز جماعت ذكر نموده اند چرا كه در نماز جماعت برخي مسئوليت هاي نماز بر عهده امام جماعت گذاشته شده و انسان با تمركز بيش تري مي تواند نماز خود را اقامه نمايد به ويژه اين كه اگر امام جماعت به عنوان حلقه وصل خالق و مخلوق، از علما و اولياء الهي باشد.
پي نوشت :
[1] - مجتبي كلباسي، يكصد پرسش و پاسخ درباره نماز، ستاد اقامه نماز، پاييز 80 ش، چاپ نهم، ج 2، ص 37
[2] - وسائل ‏الشيعة، ج8، ص 308
[3] - الكافي، ج8، ص 348
كتاب پرسش ها و پاسخ هاي نماز، سيد حسن موسوي (مركز تخصصي نماز)