تفسیر نماز؛ «الرَّحْمنِ الرَّحيمِ»
🌷﷽؛
🦋 تفسیر نماز؛ «الرَّحْمنِ الرَّحيمِ» 🦋
🍀 ترجمه اين دو كلمه به «بخشنده مهربان» ترجمه كامل و رسائى نيست، زيرا به قول علّامه شهيد مطهّرى، بخشنده مهربان ترجمه جواد و رئوف است، نه رحمن و رحيم و اصولًا براى اين دو كلمه، واژه معادلِ فارسى يافت نشده است.
🍀 گرچه «رحمن» و «رحيم» هر دو از ريشه «رحمة» گرفته شده اند، امّا «رحمن» به رحمتِ گسترده الهى گفته مى شود كه ابتدائى است و همه انسان ها را شامل مى شود، ولى «رحيم» رحمتى است كه به عنوان پاداش و نتيجه كار هاى خوب تنها بر نيكوكاران نازل مى شود. لذا به فرموده امام صادق عليه السلام خداوند نسبت به تمام مخلوقات «رحمن» است، اما تنها به مؤمنان رحيم است.
🍀 رحمن، نام مخصوص خداست زيرا تنها رحمت او گسترده و فراگير و هميشگى است. ديگران يا رحمتى ندارند و يا گسترده نيست، علاوه بر آنكه ديگران اگر هم چيزى مى بخشند توقع پاداش دنيوى يا اخروى دارند، علف مى دهند تا شير بدوشند!
🍀 خداوند رحمت را بر خود واجب كرده است: «كَتَبَ عَلى نَفسِهِ الرَّحمَة» «سوره انعام، آيه 12» بخشيدن گناهان و قبول توبه بندگان و عيب پوشى آنان و دادن فرصت براى جبران گذشته همه مظاهر رحمت فراگير او هستند. چنانکه كيفر و عقوبت او نيز همچون چوب معلّم لازمه تربيت است.
🍀 «الرحمن الرحيم» در كنار «ربّ العالمين»، يعنى تربيت الهى بر اساس لطف و رحمت است، چنانكه تعليم او نيز بر پايه رحم و مهربانى است: «الرَّحْمنُ عَلَّمَ الْقُرآنَ» « سوره الرحمن، آيه 2» خداىِ مهربان قرآن را به بشر تعليم كرد. و اين خود درسى براى ما انسان هاست كه معلّم و مربّى بايد همواره مهربان و رحيم باشد.
📚 استاد قرائتی؛ تفسير نماز، ص: 102 و 106