موضوعات اصلي
پلي ميالژي روماتيكا يا آرتريت گيجگاهي(آرتريت سلول غول آسا؛ آرتريت جمجه) بيماري التهابي شريان هاي بزرگ، به ويژه شريان هاي سر و گردن. علايم پلي ميالژي روماتيكا و آرتريت گيجگاهي مشابه است، بنابراين اين دو بيماري ممكن است در واقع يك بيماري باشند. معمولاً بزرگسالان بالاي 50 سال مبتلا شده و ميزان بروز آن در خانم ها چهار برابر آقايان است. علايم شايع علل عوامل افزايش دهنده خطر عوارض احتمالي درمان داروها اگر شما يا يكي از اعضاي خانواده تان داراي علايم پلي ميالژي روماتيكا يا آرتريت گيجگاهي باشيد. بروز موارد زير در طي درمان:
علايم زير ممكن است به علايم يك بيماري عفوني نظير آنفلوانزا شباهت داشته باشند:
- تب خفيف.
- خشكي، درد عمومي مبهم يا درد واضح عضلات به ويژه هنگام صبح معمولاً عضلات تنه، و عضلات بالايي اندام هاي فوقاني و تحتاني درگير مي شوند.
- سردرد شديد ضربان دار(معمولاً در ناحيه شقيقه يك طرف).
- قرمزي، تورم، دردناكي و وجود گره هاي ضرباندار در طول شريان ـ گيجگاهي در يك طرف سر.
- بي اشتهايي.
يك اختلال خودايمني كه در آن دستگاه ايمني بدن به بافت هاي خود(به ويژه بافت همبند) حمله كرده و آن ها را تخريب مي كند. علت زمينه ساز اين وضعيت ناشناخته است.
سن بالاي 60 سال، به خصوص در خانم ها.
بدون درمان: از دست دادن بينايي(در صورتي كه عروق خوني مشروب كننده چشم‌ها درگير شود؛ اين حالت يك اورژانس است)؛ بيماري عروق كرونر؛ سكته مغزي؛ كاهش جريان خون مشروب كننده اندام هاي فوقاني و تحتاني.
با درمان: مصرف داروهاي كورتوني ممكن است تا چندين ماه لازم باشد. عوارض مصرف طولاني مدت كورتون از قبيل پوكي استخوان و زخم گوارشي شايان توجهند.
بررسي هاي تشخيصي ممكن است شامل بررسي هاي آزمايشگاهي، نظير سرعت رسوب گلبول هاي قرمز خون، شمارش گلبول هاي سفيد خون و آزمايش هاي خون براي كم خوني، و نمونه‌برداري(برداشت مقدار اندكي از بافت يا مايع براي بررسي آزمايشگاهي) از شريان گيجگاهي و عضلات مبتلا، باشد. درمان با داروهاي كورتيكو استروييدي انجام شود. درمان هرگونه اختلال طبي همراه پلي ميالژي، از جمله بيماري هاي قلبي، فشار خون بالا يا كاهش جريان خون روده‌ها نيز انجام مي شود. اگر روده دچار گانگرن شود، جراحي ضرورت مي يابد. براي تسكين درد، ناحيه دردناك را گرم كنيد. براي تخفيف خشكي عضلاني نيز از گرم كردن مستقيم ناحيه مبتلا استفاده كنيد.
داروهاي كورتوني با مقادير بالا تا متوقف شدن مرحله حاد تجويز مي شوند. با مهار التهاب به وجود آورنده علايم بيماري توسط اين داروها، علايم به طور چشمگيري كاهش مي يابند. در ادامه درمان با كورتون، مصرف حداقل مقدار ممكن دارو به صورت يك روز در ميان ممكن است براي كنترل علايم در درازمدت كافي باشد. داروهاي سركوب گر دستگاه ايمني به تنهايي يا همراه كورتيكواستروييدها در صورت ناموفق بودن ساير درمان ها تجويز مي شوند. داروهاي قلبي(در صورت درگيري قلبي)، داروهاي ضد فشار خون(در صورت بالا بودن فشار خون).
در چه شرايطي بايد به پزشك مراجعه نمود؟
درجه حرارت 3/38 درجه سانتيگراد ـ وجود خون در ادرارـ كوتاهي نفس‌ـ درد سينه ـ وجود خون در مدفوع‌ـ درد شديد شكم‌ـ هرگونه بيماري تبدار- اگر دچار علايم جديد و غيرقابل توجيه شده ايد. داروهاي تجويزي ممكن است با عوارض جانبي همراه باشند.
تب روماتيسمي يك عارضه التهابي عفونت با استرپتوكك گروه آ كه بسياري از اعضاي بدن، به خصوص مفاصل و قلب را درگير مي سازد. عفونت هاي استرپتوكوكي مسري است ولي تب روماتيسمي حالت مسري ندارد. اين بيماري هم كودكان و هم بزرگسالان را مي تواند مبتلا سازد. علايم شايع التهاب مفصلي با مشخصات درد، قرمزي،تورم و گرمي، كه مي تواند از مفصلي به مفصل ديگر نقل مكان كند. شايع ترين مفاصل درگير عبارتند از مچ دست، آرنج، زانو و مچ پا. التهاب مفصلي معمولاً در عرض 14-10 روز فروكش مي كند ولي بدون درمان، ساير مفاصل نيز ممكن است درگير شوند. عوامل تشديد كننده بيماري عواقب مورد انتظار عفونت هاي استرپتوكوك معمولاً با درمان قابل علاج هستند. تب روماتيسمي قابل درمان است ولي قابل علاج(درمان قطعي) نيست. اين عارضه در عرض 12-2 هفته فروكش مي نمايد. در بعضي موارد، تب روماتيسمي ممكن است به دريچه هاي قلبي آسيب بزند. دريچه آسيب ديده را مي توان با جراحي تعويض كرد. در موارد نادر تب روماتيسمي حتي با درمان مي تواند كشنده باشد. عوارض احتمالي بررسي هاي تشخيصي ممكن است شامل آزمايش هاي خون، كشت گلو و نوار قلب و راديوگرافي قفسه سينه و قلب باشد. هيچ آزمون اختصاصي براي تشخيص تب روماتيسمي وجود ندارد. در موارد خفيف، مراقبت در منزل كافي است ولي در موارد شديد ممكن است بستري در بيمارستان لازم باشد. درجه حرارت بيمار و تعداد نبض او را روزانه اندازه گيري كرده و براي ارايه به پزشك ثبت نماييد. اگر بيمار گلودرد يا سرفه دارد از يك دستگاه مرطوب كننده با بخار سرد استفاده كنيد. دستگاه مرطوب كننده را هر روز تميز كنيد. بهداشت دهاني مطلوب مهم است. فعاليت در زمان ابتلا به اين بيماري در چه شرايطي بايد به پزشك مراجعه نمود؟
تب- خستگي- رنگ پريدگي- -بي‌اشتهايي- احساس ناخوشي عمومي- درد شكم- درد سينه- بثورات پوستي اندك بر روي شكم، سينه و پشت- برآمدگي هاي زير پوستي كوچك بدون درد در نواحي استخواني نظير آرنج و زانو- حركات غيرارادي اندام هاي تحتاني و فوقاني(كره).
در صورت درگيري قلب: كوتاهي نفس- احتباس مايع كه باعث ورم پا و پشت مي گردد- تندي ضربان قلب، به‌خصوص هنگام خوابيدن.
علل
تب روماتيسمي از يك عفونت استرپتوكوكي قبلي(معمولاً عفونت گلو) كه 6-1 هفته قبل از بروز علايم تب روماتيسمي رخ مي دهد ناشي مي گردد. اين اختلال، يك اختلال خود ايمني است كه در آن پادتن هاي توليدشده بر ضد باكتري استرپتوكوك بر ضد مفاصل و قلب نيز واكنش نشان مي دهند.
- تغذيه نامطلوب.
- سابقه خانوادگي تب روماتيسمي.
- زندگي در شرايط پرجمعيت يا غيربهداشتي.
- داشتن استعداد ابتلاي عفونت هاي تنفسي فوقاني.
- عفونت هاي استرپتوكوكي درمان نشده يا ناقص درمان شده.
پيشگيري
در مورد هر نوع عفونت گلو به خصوص در كودكان كشت گلو از نظر استرپتوكوك بايد انجام شود. درمان آنتي‌بيوتيكي فوري هر عفونت استرپتوكوكي، از جمله عفونت هاي پوستي. عفونت‌هاي استرپتوكوكي بايد با آنتي‌بيوتيك(معمولاً پني‌سيلين) خوراكي به مدت ده روز يا تزريق نوع طولاني اثر آن درمان شوند.
آسيب دايمي دريچه هاي قلب كه منجر به نارسايي احتقاني قلب مي گردد. حملات بعدي تب روماتيسمي حاد در پي عفونت مجدد با استرپتوكوك.
درمان
داروها
استروييدها(داروهاي ضدالتهابي) يا آسپيرين براي كاهش التهاب، داروهاي ادرارآور براي كاهش احتباس مايعات، آنتي بيوتيك ها براي مقابله با باقي مانده باكتري هاي استرپتوكوكي. پس از رسيدن تب روماتيسمي به مرحله غيرفعال، مقدار اندك آنتي بيوتيك ها ممكن است به مدت نامحدود براي جلوگيري از عود بيماري ادامه يابد.
تا هنگامي كه بررسي‌ها نشان دهد بيماري فروكش كرده است بيمار بايد در بستر استراحت نمايد. مدت استراحت لازم به اين منظور معمولاً 5-2 هفته است ولي در برخي موارد به ماه ها استراحت نياز است. مهيا كردن يك لگن يا توالت كنار بستر باعث مي شود كه بيمار مجبور نباشد براي رفتن به توالت از بستر برخيزد.
رژيم غذايي
رژيم مايعات با غذاهاي نرم در مراحل اوليه بيماري كه به‌تدريج به يك رژيم عادي غني از پروتئين، كالري و ويتامين ها تغيير داده مي شود. رژيم غذايي كم نمك در صورتي كه بيمار دچار كارديت(التهاب قلب) باشد، توصيه مي شود.
اگر شما يا كودك شما داراي علايم تب روماتيسمي باشد. بروز علايم زير در طي درمان: ورم پا و پشت‌ـ كوتاهي نفس‌ـ استفراغ يا اسهال‌ـ سرفه‌ـ درد شديد شكم ـ تب - اگر دچار علايم جديد و غيرقابل توجيه شده ايد. داروهاي تجويزي ممكن است با عوارض جانبي همراه باشند.
به هم خوردن تعادل كلسيم خون كلسيم يكي از اجزاي معدني خون است كه به تنظيم ضربان قلب، انتقال پيام هاي عصبي، انقباض عضلات و تشكيل استخوان و دندان ها كمك مي كند. افزايش يا كاهش غلظت كلسيم خون مي تواند مشكلات جدي و گاهي تهديدكننده زندگي به بار آورد، به نحوي كه غشاهاي تمام سلول هاي بدن، عضلات، استخوان ها، غدد پاراتيروييد و هورمون هاي پاراتيروييدي(كه تنظيم كننده جذب و استفاده از كلسيم هستند) همگي تحت تأثير قرار مي گيرند. علايم شايع عوامل افزايش دهنده خطر - كاهش غلظت كلسيم خون. پيشگيري عواقب مورد انتظار عوارض احتمالي داروها پس از شروع درمان، با رو به بهبود گذاشتن علايم، فعاليت هاي عادي خود را از سر گيريد. رژيم غذايي در اين شرايط به پزشك خود مراجعه نماييد اگر شما يا يكي از اعضاي خانواده تان علايم به هم خوردن تعادل كلسيم خون را داريد. اگر پس از آغاز درمان، علايم بدتر شوند يا رو به بهبود نگذارند.
- كاهش غلظت كلسيم خون.
- اسپاسم، پرش، يا كرامپ عضلاني.
- بي حسي و سوزن سوزن در دست ها و پاها.
- تشنج.
- نامنظمي ضربان قلب.
- افزايش فشار خون.
- افزايش غلظت كلسيم خون.
- افسردگي، دليريوم، گيجي.
- تشنج و اغماء(تنها در بدترين موارد).
- بي حالي و خواب آلودگي.
- بي اشتهايي.
- استفراغ و اسهال.
- كم‌آبي بدن و تشنگي.
- نامنظمي ضربان قلب.
- كاهش فشار خون.
علل
- كاهش غلظت كلسيم خون.
- كاهش فعاليت غدد پاراتيروييد به علت بيماري يا آسيب به هنگام جراحي در گردن.
- دريافت ناكافي كلسيم و ويتامين ـ د در رژيم غذايي.
- سوء جذب از دستگاه گوارشي(معمولاً بدون علت مشخص).
- پانكراتيت(التهاب لوزالمعده).
- نارسايي كليه.
- سوختگي يا عفونت شديد.
- كاهش غلظت منيزيم خون.
- افزايش غلظت كلسيم خون.
- وجود شكستگي هاي متعدد و استراحت طولاني مدت در تخت.
- تومورهاي خوش خيم يا بدخيمي كه استخوان را تخريب مي كنند.
- پركاري غدد پاراتيروييد.
- ميلوم متعدد.
- مصرف بعضي از داروها، از جمله ديورتيك هاي تيازيدي و مسدود كننده هاي كانال كلسيمي.
- آسيب، سرطان، يا جراحي غده تيروييد يا غدد پاراتيروييد.
- افراط در مصرف الكل كه باعث نامناسب بودن تغذيه مي شود.
- افزايش غلظت كلسيم خون.
- تغذيه نامناسب، به خصوص مصرف بيش از اندازه محصولات لبني يا آنتي اسيدهاي حاوي كلسيم زياد.
- عدم فعاليت يا استراحت طولاني مدت در رختخواب به هر علت.
- تزريق مكرر خون حاوي سيترات.
- بيماري مزمن كليه.
- از آنتي اسيدهاي حاوي كلسيم، به صورت مرتب استفاده نكنيد.
- داشتن يك رژيم طبيعي و متعادل.
- هيچ گاه الكل ننوشيد.
اغلب موارد با درمان در عرض يك هفته معالجه مي شوند، مگر اين كه علت به هم خوردن تعادل كلسيم خون، سرطان باشد.
- ايست قلبي.
- شكستگي استخوان هاي ضعيف.
- سنگ كليه(در موارد افزايش غلظت كلسيم خون).
- زخم معده و اثني عشر(در موارد افزايش غلظت كلسيم خون).
درمان
آزمايشات تشخيصي ممكن است شامل آزمايش خون از نظر سطح كلسيم، نوار قلب، و عكسبرداري از استخوان ها باشد. پيش از اين كه برنامه درماني براي پيشگيري از عود مشكل طرح ريزي شود، بايد علت زمينه ساز معلوم شود.
در حالت كاهش غلظت كلسيم خون، گلوكونات يا كربنات كلسيم وريدي- در حالت افزايش غلظت كلسيم خون، محلول سالين داخل وريدي و ديورتيك هاي قوس هنله (مثل فورسمايد[لازيكس] و اسيد اتاكرينيك).
فعاليت
در موارد كاهش خفيف غلظت كلسيم خون، از مكمل كلسيمي و ويتامين ـ د استفاده نماييد. شير و محصولات لبني نيز بيشتر مصرف كنيد. در موارد افزايش خفيف غلظت كلسيم خون، مصرف محصولات لبني و آنتي اسيدهاي حاوي كلسيم را محدود كنيد.