موضوعات اصلي
طبق آمارها، تعداد كودكان چاق و يا دچار اضافه وزن هر روز بيشتر مي شود؛ چرا كه از طرفي كودكان زمان كمتري را به ورزش و فعاليت بدني اختصاص مي دهند و از طرف ديگر زمان بيشتري به تماشاي تلويزيون و يا بازي هاي كامپيوتري مي پردازند. امروزه خانواده ها به‌دليل گرفتاري هاي روزمره و مشكلات معيشتي، زمان كمتري براي طبخ غذا در منزل صرف مي كنند و مصرف غذاهاي آماده(fast foods) و رستوراني رو به افزايش است. غذاهاي كنسرو شده، انواع سوسيس و كالباس و غذاهايي از اين قبيل اكنون به عنوان بخشي از سبد غذايي خانواده ها با هر درآمدي جاي گرفته‌اند. اكنون در كشور ما حدود 10 درصد كودكان دو تا پنج ساله و 15 درصد قشر جوان در حدود سن 6 تا 19 ساله اضافه وزن دارند و اين در حالي است كه كودكان چاق حدود 80 درصد بيشتر خطر ابتلا به چاقي را در بزرگسالي دارند. به سادگي مي توان با تغيير الگوي غذايي و اختصاص زمان بيشتر به ورزش و فعاليت بدني بر اين پديده قرن حاضر غلبه كرد.
عامل چاقي
چاقي در بزرگسالي به عوامل بي شماري بستگي دارد كه برخي از آن ها عبارتند از:
تاثير اضافه وزن و مشكلات چاقي در كودكان
كودكان مبتلا به چاقي علاوه بر اين كه در خطر ابتلا به بيماري هايي از قبيل ديابت، افزايش فشارخون و كلسترول هستند از نظر رواني نيز به مشكلات عمده‌اي مثل افسردگي و نداشتن اعتماد به نفس دچار مي شوند اما چاقي باعث بروز اختلالات ديگري نيز مي شود كه برخي از آن ها عبارتند از:
عوامل موثر در چاقي كودكان
1) استفاده نكردن از شير مادر(كودكان بايد تا چهار يا شش ماهگي فقط از شير مادر تغذيه كنند.)
چگونه مي توان كودكان چاق را تشخيص داد؟
به وسيله اندازه‌گيري رايگان قد و وزن در خانه‌هاي بهداشت و استفاده از جدول هاي مربوطه كه كودك شما را با كودكان هم سن و سال خود مي سنجد به راحتي مي توانيد چاقي يا لاغري و كفايت رشد قدي و وزني كودك خود را بسنجيد. در اين مراكز هم چنين روش هاي تنظيم خانواده و كنترل مواليد نيز انجام مي شود كه از اهميت ويژه‌اي برخوردار هستند. عواملي كه بايد در برخورد با كودكان چاق مدنظر داشت:
چگونه مي توان كودكان را در به‌دست آوردن عادت هاي غذايي سالم حمايت كرد:
1) با فرزند خود رابطه عاطفي خوبي برقرار كنيد و به او بگوييد كه سلامتي او براي شما مهم است.
ميان وعده هاي سالم
1) انواع ميوه ها و آبميوه ها.
راه هاي رسيدن به وزن مناسب
1) كنترل رژيم غذايي به كمك مشاوره تغذيه. تبيان اردبيل
1) عوامل ارثي مثل چاقي والدين؛
2) سن شروع چاقي؛
3) ميزان چاقي؛
4) عوامل محيطي و الگوهاي رفتارهاي تغذيه‌اي؛
5) ميزان فعاليت بدني و ورزش؛
6) نوع شغل و حرفه فرد.
با توجه به اين موارد بايد يادآور شد كه به‌وسيله اضافه وزن تا قبل از سن سه سالگي نمي توان احتمال بروز چاقي در بزرگسالي را تخمين زد مگر اين كه حداقل يكي از والدين فرزند چاق باشند، اما چنان چه چاقي كودك تا سن شش سالگي ادامه يابد احتمال دوام آن به حدود 50 درصد مي رسد و جالب آن كه حدود 70 تا 80 درصد از همين كودكان چاق به بزرگسالان چاق تبديل مي شوند.
1) فشار به مفاصل و استخوان ها.
2) تنگي نفس در هنگام فعاليت و ورزش.
3) اختلالات خوابيدن(خواب نامنظم).
4) مشكلات كبدي(كبد چرب).
5) بيماري‌هاي قلبي عروقي.
6) عوارض پوستي.
7) بي‌علاقگي نسبت به شركت در فعاليت هاي گروهي به‌دليل ترس از پذيرفته نشدن.
2) مصرف غذاهاي آماده و تنقلات به دفعات زياد.
3) بي تحركي.
4) استفاده بيش از حد از بازي هاي كامپيوتري و تلويزيون.
1) سعي كنيد حمايت كننده و تشويق كننده باشيد و هيچ گاه از تنبيه و تمسخر استفاده نكنيد.
2) سعي كنيد عادت هاي خوب غذايي را خود گسترش دهيد و به جاي ميان وعده هاي پركالري و با ارزش كم غذايي مثل چيپس، پفك و .... از ميوه ها، آبميوه ها و شير استفاده كنيد.
3) سعي كنيد زمان بيشتري را با خانواده صرف كنيد و كودكان را به پارك ها و تفريح گاه ها ببريد.
4) سعي كنيد هنگامي كه كودك شما گرسنه نيست به اجبار به او غذا ندهيد.
5) سعي كنيد او را به تمام كردن همه غذايي كه براي او كشيده‌ايد وادار نكنيد.
6) سعي كنيد از غذا به عنوان پاداش يا عامل تنبيه استفاده نكنيد.
7) استفاده از بازي هاي كامپيوتري و تلويزيون را كاهش دهيد و فرزندتان را به بازي هايي مثل دوچرخه سواري، توپ بازي و ... تشويق كنيد.
8) به فرزندان تان بياموزيد كه تغذيه خوب و مناسب براي رشد كافي و موفقيت آن ها لازم است.
9) سعي كنيد از تمام افراد خانواده براي به وجود آوردن عادات خوب غذايي كمك بگيريد.
10) از افراد متخصص در زمينه تغذيه و رژيم درماني بهره بگيريد. 
2) كودك تان را با هر وزني بپذيريد و به او اطمينان دهيد كه دوستش داريد.
3) به حرف هاي او در مورد غذا خوردن و ميزان اشتها گوش دهيد زيرا طبق بررسي ها اين كودكان خود مي دانند كه مشكل اضافه وزن دارند و به همين دليل به حمايت، مراقبت و تشويق والدين نياز دارند.
4) بهتر است هنگام خريد از سوپر ماركت ها، ميوه ها و آبميوه ها، شير و غذاهايي از اين قبيل را به غذاهايي مثل نوشابه، چيپس و پفك ترجيح دهيد تا الگوي رفتاري مناسبي براي فرزندان تان باشيد.
5) سعي كنيد كمتر از غذاهاي رستوراني آماده مثل سوسيس، كالباس، پيتزا و ... استفاده كنيد.
6) به كودك خود بياموزيد كه خوردن صبحانه به عنوان اصلي ترين غذاي روزانه بسيار مهم است.
7) سعي كنيد در ميان وعده ها از ميوه ها و آبميوه ها استفاده كنيد و مصرف غذاهايي مثل چيپس و پفك را كم‌كم كاهش دهيد تا الگوي رفتاري مناسبي براي فرزندان تان باشيد.
8) سعي كنيد در هنگام صرف غذاهاي اصلي همگي با هم و در محيطي آرام غذا ميل كنيد.
2) انواع كمپوت ها به شرط آن كه شربت آن ها رقيق باشد.
3) انواع خشكبار مثل برگه زردآلو، انجير خشك، كشمش(اما در ميزان كم).
4) پنيرهاي كم چرب با نان سبوس‌دار.
5) ماست ميوه‌اي و كم چرب.
6) سبزي هاي تازه مثل خيار، گوجه فرنگي، كاهو و ... .
2) فعاليت بدني و ورزش.
3) تغيير رفتار كه خود شامل سه قسمت است:
الف) كنترل شخصي(كه به‌وسيله آموزش كودك او را مامور مراقبت از خود مي كنيد.)
ب) آموزش صحيح رفتارهاي تغذيه‌اي.
ج) كنترل محرك ها.
«راه رفتن در خواب»۱ يكي از اختلالات مربوط به خواب است كه به صورت قدم زدن در حالت خواب بارز مي شود و طي آن كودك از رختخواب بلند مي شود و بدون اين كه هوشيار باشد و بداند چه كار مي كند، شروع به انجام كارهاي خودش(مثل غذا خوردن، حرف زدن، راه رفتن و...) مي كند. چنان چه در اين حالت كودك از خواب بيدار شود، چيزي به خاطر نمي آورد و هيچ آگاهي اي از كاري كه مي كرده است، ندارد. «خواب گردي» اغلب با صحبت كردن در خواب هم همراه است و به طور معمول زماني كه كودك وارد مرحله خواب عميق مي شود(يعني ۲ _ ۱ ساعت بعد از خواب رفتن) آغاز مي گردد.
علائم و نشانگان راه رفتن در خواب
به طور كلي زماني كه كودك كاملاً در خواب فرو رفته است، ناگهان بلند مي شود. در اين حالت حركات او بسيار آرام و آهسته است. ممكن است انگشتان و دست هايش را مرتب تكان دهد. چشم هاي كودك مي تواند كاملاً باز باشد؛ حتي گاهي چشمك هم مي زند. گاهي كودك خواب گرد از رختخواب بلند مي شود و بدون هدف دور اتاق مي گردد. در بيشتر موارد نيز بدون مشكل و ناراحتي خاصي مجدداً به رختخواب برمي گردد و دوباره مي خوابد. كودك ممكن است اين كارها را آرام و راحت انجام دهد، اما ممكن است گاهي فعاليت هاي هدفمندي را هم مثل لباس پوشيدن، باز كردن در و... انجام دهد. به طور معمول كودك در حين انجام اين گونه كارها هوشيار نيست، زماني كه با كودك صحبت شود، ممكن است او با زير لب سخن گفتن و زمزمه كردن پاسخ دهد. هر دوره از خواب گردي تقريباً ۲۰ _ ۵ دقيقه طول مي كشد و بعد از آن دوباره به اتاق و رختخوابش برمي گردد.
علت را ه رفتن در خواب و خطرات ناشي از آن
پژوهش ها نشان مي دهند كه ۱۵ درصد از كودكان بين ۱۵ _ ۵ سال براي اولين بار دچار خواب گردي مي شوند و ۶ _ ۳ درصد اين كودكان بيش از يك بار در خواب راه مي روند. اين اختلال در پسرها شايع تر از دخترهاست؛ و به طور معمول وقتي روي مي دهد كه كودك دچار خواب هاي پريشان شده است.(وگمان، ۲۰۰۲) چنان چه اين اختلال در بين والدين و اعضاي ديگر خانواده نيز مشاهده شده باشد، مي تواند به عنوان اختلالي ارثي شمرده شود. ۲۰ _ ۱۰ درصد از خواب گردي هاي كودكان مي تواند ناشي از سابقه خانوادگي باشد.(تفتي، ۲۰۰۵) هم چنين خواب گردي كودك، مي تواند ناشي از خستگي مفرط و يا فشارها و تنش هاي روزانه باشد. تحقيقات نشان مي دهند خواب گردي در كودكان مبتلا با افزايش سن كاهش مي يابد و به تدريج از بين مي رود. اما اگر خواب گردي كودك از ۹ سالگي به بعد شروع شود، ممكن است در دوران بزرگسالي نيز ادامه يابد. در اين صورت بهتر است، حتماً اين مشكل را جدي گرفت و درصدد درمان آن برآمد. در مواردي مشاهده مي شود كه خواب گردي كودك ناشي از عوامل زير است(اوونز، ۲۰۰۰):
روش هاي پيشگيري از راه رفتن در خواب
تا كنون روش علمي ويژه اي براي درمان كامل اين اختلال در كودكان ابداع نشده است، ولي مي توان با به كار بردن روش هاي زير ميزان خواب گردي كودك را هر چه كمتر كرد:
تشخيص بيماري
تشخيص اين اختلال با گرفتن پيشينه پزشكي و آزمايش هاي جسماني آغاز مي شود. در مواردي نيز پزشك معالج براي تشخيص بيماري آزمايش هاي ديگري نيز توصيه مي كند.
شيوه هاي درمان
والدين و اعضاي خانواده مي توانند با به كارگيري نكات زير به كودك مبتلا به خواب گردي كمك كنند:(سامرز، ۲۰۰۰):
- خواب ناكافي؛
- برنامه نامنظم خواب؛
- بيماري و داشتن تب بالا؛
- مصرف بعضي از داروها؛
- پر بودن مثانه؛
- خوابيدن در محيطي شلوغ و پرسر و صدا.
خواب گردي در دوران كودكي به انواع مختلفي ديده مي شود. بيشتر كودكاني كه تحت تاثير شرايط و تغييرات محيطي قرار مي گيرند، شب ها در خواب راه مي روند. اين گونه خواب گردي هاي كودك، ناشي از هيچ اختلال جدي و مهمي نيست و به طور معمول با كاهش شرايط استرس آور و رشد كودك به تدريج از بين مي رود. والدين اين كودكان تنها بايد مراقب باشند كه فرزندشان هنگام خواب آسيبي نبيند. برخي از كودكان تنها يك بار در چند ماه و برخي ديگر چند بار در طول يك ماه در خواب راه مي روند. كودكان خواب گرد اغلب از اين عمل ناخودآگاه خود احساس خجالت، شرمساري، اضطراب، گناه و گيجي مي كنند. خواب گردي كودك خطري براي ديگران ندارد. بيدار كردن كودكي كه در حال خواب راه مي رود، هيچ مشكلي پيش نمي آورد، تنها ممكن است براي چند لحظه جهت يابي خود را از دست بدهد و كمي گيج و سرگردان شود.
- از مصرف داروهاي نامتعارف، داروها و قرص هاي تجويز نشده از سوي پزشك خودداري كنيد.
- از مصرف داروهاي خواب آور خودداري كنيد.
- برنامه خواب و بيداري منظمي براي كودك در نظر بگيريد.
- تمرين هاي آرام سازي عضلاني، يوگا و مراقبه مي تواند موجب كاهش استرس و فشار رواني و بهبود رفتار خواب گردي در كودك شود. 
۱- كودك را خيلي آرام به رختخواب برگردانند.
۲- كودك را از آسيب ها و حوادث ناشي از خواب گردي مصون نگه دارند.
۳- جلوي نرده ها، بالكن ها و پرتگاه هاي منزل نرده بكشند.
۴- درب اصلي خانه را قفل بزنند(قفلي كه بالاتر از دسترس كودك باشد).
۵- اجازه ندهند كودك هنگام خواب خيلي خسته و متشنج به خواب رود.
۶- زنگوله اي به درِ اتاق كودك نصب كنند تا با باز شدن در، به صدا درآيد و اعضاي خانواده را باخبر كند. هم چنين با استفاده از روش هاي زير مي توانند خواب گردي كودك را كاهش دهند:
۱- كودك را براي چند شب تحت نظر بگيرند(چه موقع از خواب بيدار مي شود و چه مدتي خواب گردي مي كند).
۲- بعد از چند شب، كودك را ۱۵ دقيقه قبل از خواب گردي شبانه اش بيدار كنند.
۳- كودك را ۴ دقيقه بيدار نگه دارند(با او كمي حرف بزنند و يا كمي آب به او بدهند).
۴- اين كار را به مدت يك هفته انجام دهند.
۵- چنان چه مجدداً خواب گردي كودك شروع شد، انجام اين اقدامات را دوباره از سر بگيرند. والدين، خواهرها و برادرها و اعضاي خانواده بهتر است كودكي را كه زياد دچار خواب گردي مي شود، دست نيندازند و اذيت نكنند؛ زيرا او نسبت به اين رفتار خود هيچ آگاهي اي ندارد و به طور كلي چيزي به خاطر نمي آورد. صبح كه كودك بيدار مي شود، در صورتي درباره خواب گردي شب قبل او صحبت كنند كه خودش در اين مورد پرس و جو كند.
هميشه همه ما بر اين تصوريم که رژيم غذايي فقط مختص به اعضاي بدن است که يا چاق شده ايم و يا لاغر اما اگر خوب دقت کنيد متوجه مي شويد که پوست زيباي شما هم نياز به يک رژيم غذايي درست و سالم دارد. پوست خارجي ترين لايه نازک بدن است که از حساسيت زيادي برخوردار است و بايد مراقبت هاي ويژه اي داشته باشد خصوصا پوست صورت که در واقع جزو بهترين اعضاي بدن است. همان طور که بارها ذکر شده، رژيم مناسب براي حفظ سلامت پوست تقريبا همان رژيمي است که براي حفظ سلامت کل بدن نياز است. به اين دليل است که رژيم مناسب براي سلامت کل بدن، فرآيند پير سلولي را کند مي سازد و پوست نيز به عنوان جزئي از بدن با اين رژيم سلامتي بيشتري به دست مي آورد. البته رعايت يکسري نکات خاص در مورد پوست از اهميت خاصي برخوردار است. از جمله تعادل و تنوع. امروزه رعايت يک رژيم متعادل در همه جا توصيه مي شود. ولي واقعا يک رژيم متعادل چگونه است؟ منظور متخصصان تغذيه از رعايت يک رژيم متعادل، دريافت کافي کليه مواد مغذي مورد نياز است تا فرد دچار سوء تغذيه پروتئين و کمبود ويتامين و املاح نشود. اجراي چنين برنامه اي نقش مهمي در زندگي بسياري از افراد خصوصا کساني که علاقه زيادي به مصرف غذاي بيرون از منزل را دارند ايفا مي کند. البته به خاطر داشته باشيد براي اين که بتوانيم با مواد غذايي طبيعي از فرآيند پيري جلوگيري کنيم لازم است يکسري مواد غذايي را بيش از مقدار مورد نياز مصرف کنيم. استفاده از هرم غذايي و برنامه راهنماي روزانه غذا يک شيوه آسان و قابل درک براي اطمينان از مصرف يک رژيم متعادل است مثلا 6 تا 11 واحد از نان و غلات، 3 تا 5 واحد از سبزيجات، 2 تا 4 واحد از ميوه ها، 2 تا 3 واحد از گوشت يا جانشين هايش، 2واحد از شير و محصولات لبني. حتما از قديمي ها شنيده ايد که مصرف مواد غذايي تازه کليد جواني است اکنون اين مسأله از نظر علمي نيز به اثبات رسيده است. ميوه و سبزي تازه از پيري زودرس پوست جلوگيري مي کند. زيرا محتوي مقدار زيادي آنتي اکسيدان هستند. بسياري از رنگدانه هاي شيميايي که در ميوه ها و سبزي ها موجودند خاصيت آنتي اکسيداني بسيار بالايي دارند. اين آنتي اکسيدان ها موجب جلوگيري از تخريب سلولي مي شوند. بدين صورت که راديکال هاي آزاد موجود در بدن خصوصا در منطقه پوست را که در تماس با محيط اطراف است فلج کرده و جلوي عملکرد تخريبي آن ها را مي گيرند. براي اطمينان از وجود آنتي اکسيدان کافي در ميوه و سبزي، آن ها را به صورت خام و تازه مصرف کنيد، چون حرارت و نگهداري در يخچال و فريزر محتواي آنتي اکسيداني آن ها را کاهش مي دهد. پوستي که رطوبت کافي داشته باشد کمتر چروک مي شود، پس با مصرف مقدار زيادي آب در طي روز، آب موردنياز براي تعريق پوست را فراهم کنيد تا خشک نشود. متخصصان توصيه مي کنند که 6 تا 8 ليوان آب در روز بنوشيد. قهوه و نوشابه منابع خوبي براي تامين مايعات نيستند زيرا حاوي کافئين هستند که يک ماده ديورتيک(ادرارآور) است و موجب دفع آب به صورت ادرار مي شود. نکته ديگر اين که 2 تا 3 ساعت قبل از خواب آب زيادي ننوشيد زيرا ممکن است موجب افزايش ورم صبحگاهي و کشيدگي بيش از اندازه پوست شود. غير از سوختن پوست زير آفتاب ظهر، اضافه و کم کردن وزن به سرعت پوست را چروک مي کند زيرا با افزايش چربي بدن پوست کش آمده و با لاغر شدن، چربي بدن تحليل مي رود و پوست جمع شده، چروک مي خورد. البته ميزان جمع شدن پوست به سن فرد(هر چه سن بالاتر باشد احتمال چروک شدن بيشتر است)، ژنتيک و ديگر عوامل موثر مثل نوع رژيم بستگي دارد. پس مراقب کالري مصرفي تان باشيد تا دچار اضافه وزن نشويد و اگر قصد کاهش وزن داريد، حتما زيرنظر متخصص تغذيه رژيم بگيريد زيرا اضافه و کم کردن مرتب وزن، نه تنها براي پوست بلکه براي کل بدن مضر است. شيوه کلي پخت غذا استفاده از حرارت است و همان طور که مي دانيد و تمام شيميدان ها گفته اند افزايش حرارت موجب تغيير محتوايي در مواد غذايي مي شود. يعني هر دفعه گرم کردن غذا، فرآيندهاي تخريبي اکسيداسيون به سرعت بالا مي رود، به عبارت ديگر حرارت، مواد مغذي و آنتي اکسيدان هاي موجود در غذا را کاهش و راديکال هاي آزاد را افزايش مي دهد. در نتيجه آنتي اکسيدان کمتر و راديکال آزاد بيشتري دريافت مي کنيم که عامل اصلي پيري پوست است. ولي نخوردن غذاي پخته هم اشتباه است و نبايد مصرف غذاهاي پخته شده را قطع کنيد تا از اثرات مخرب آن مصون باشيد بايد مدت زمان پخت مواد غذايي را کاهش دهيد و از سرخ کردن زياد غذاها و پختن آن ها با مقادير فراوان روغن و چربي بپرهيزيد. بهترين روش پخت، پختن غذا با مواد غذايي کاملا تازه در مدت کم و مصرف سريع آن است. تبيان اردبيل 