نگرشى كلى به مديريت اقتصادى كشور در دوران جنگ تحميلى
فرشاد مؤمنى
مقدمه
براى ارزيابى عملكرد اقتصادى كشور در دوران جنگ، لزوما به يك يا چند ضابطه و معيار نياز خواهيم داشت. سؤال اين است كه چگونه مىتوان ضوابط و معيارهاى مناسبى برگزيد تا حتى المقدور ما را به شناختى عالمانه و هر چه نزديكتر به واقعيت نايل كند؟
بطور كلى براى ارزيابى عملكرد يك اقتصاد، در يك دوره معين از چند روش مىتوان بهره جست:
روش اول:
اصالت دادن به نقاط عطف است. معمولا كشورها در طول تاريخ خود با نقاط عطف كوچك و بزرگ مواجه مىشوند. بحرانهاى بزرگ، سوانح طبيعى عمده و اساسى، جنگ و انقلاب برخى از مصاديق مهم چنين نقاط عطفى هستند. در چنين مقايسهاى، مقايسهها مستقل از شرايط، توانايىها و محدوديتهاى نظام اقتصادى به بررسى گذاشته مىشود و تلاش مىشود تا به اعتبار نقش برجستهاى كه براى آن نقطه عطف قايل هستند روند تحولات متغيرهاى عمده و اساسى اقتصادى كشور را در دورههاى قبل و بعد از آن مورد مطالعه قرار دهند.
ادامه مطلب
هنر و اقتصاد در جوامع سنتي و مدرن 1
جهان ماديگراي معاصر كه همه چيز را با معيارهاي كمّي و غالبا مادي و اقتصادي ميسنجد، در برخي نقاط جهان تا جايي پيش رفته است كه نه تنها آثار و نتايج و فوايد فعاليتهاي بشري را اينگونه ارزيابي ميكند، بلكه پا را فراتر نهاده و به بازدهي فوري و بالبداهه آن اصرار ميورزد. يكي از مقولاتي كه به انحاي مختلف به اسارت سرمايه در آمده است، زمينههاي مختلف هنري ميباشد كه كم و بيش (چه از نظر هنرمند، چه از نظر مواد اوليه مورد نياز او و چه از نظر آحاد جامعه به عنوان مخاطبان هنر) تحت تأثير موازين اقتصاد رايج جامعه قرار گرفتهاند. براي ايجاد اين ارتباط و يا بهتر بگوييم براي توجيه اين سلطه نيز موضوعاتي همچون «نياز توسعه هنر به سرمايه» و بالنتيجه «لزوم خودكفايي هنر» و همچنين بازدهي اقتصادي آن مطرح ميشود. وضعيت حاضر را شايد بتوان از ثمرات دوران مدرن شمرد كه همانند گذشته لزومي به عجين بودن زندگي و فعاليتهاي انسان با هنر نميبيند و هنر را مقولهاي منتزع از زندگي جديد قلمداد ميكند كه ايجادش به عدهاي خاص محدود است كه البته هزينههايي دارند و لذا مصرف كنندگان آثار هنري بايد اين هزينه را بپردازند.
به هر ترتيب نوشتار حاضر بدون ادعاي پرداختن به جنبههاي مرتبط با «هنر» و «اقتصاد» سعي بر آن دارد تا رابطه آنها را در جوامع گذشته و معاصر مورد كنكاش اجمالي قرار دهد.
ادامه مطلب
نگاهى به مباحث فقهى و اقتصادى تنزيل
سيد عبد الحميد ثابت
مقدمه
امروزه مباحث اقتصادى، گسترش چشمگيرى يافته است و در هر بحث اقتصادى مفاهيم و موضوعات بسيارى مطرح مىگردد كه آشنايى با آنها شرط نخست در فهم مباحث است . از جمله اين مفاهيم مىتوان به تنزيل اشاره نمود كه امروزه جايگاه خاصى يافته و ازجهت علمى و كاربردى، مورد توجه ويژه قرار گرفته است . اين مقاله تلاشى است هر چند مختصر در جهت تشريح اجمالى آن كه اميد است مورد توجه صاحبنظران بهويژه محققين رشته اقتصاد قرار گيرد و با بحث و تبادلنظر و ارائه ديدگاهها، در ارتقاى علم و دانش و پيشرفت و تعالى كشور گامهايى برداشته شود .
1- مفهوم تنزيل
الف - معناى لغوى تنزيل
تنزيل در لغت از ريشه «ن - ز - ل» بهمعنى پايين آوردن، كاستن و جاىگزين كردن مىباشد (1) كه از اين ميان، معناى اول با بحث ما متناسب است . همچنين سودى كه به پول وام داده شده تعلق مىگيرد و نيز به پولى كه براى پرداخت وجه برات يا سفته قبل از سررسيد كسر كنند، تنزيل مىگويند (2) . اين كاربرد در زبان فارسى، به مفهوم اصطلاحى و اقتصادى تنزيل كه ما قصد بررسى آن را داريم، نزديك است .
ادامه مطلب