بنام خدا
آیا درد دل کردن با دیگران اشتباه است؟!
شاید سوال پیش بیاید که آیا درد و دل کردن اشتباه است؟ ما می گوییم باید احتیاط کرد. چه طور ما برای گرفتن عکس خانوادگی هر جا نمی رویم و عکس ناموسمان را به هر کسی نمی دهیم. این احتیاط طبیعی است. این محتاط بودن در گفتن راز هم باید باشد. توجه کنیم که این امانتی که در غالب راز به دیگران می سپاریم چقدر ارزش دارد؟ پس باید احتیاط کرد.
در همین زمینه روایت است که : سرُکَ أسیرُک، فإذا أفشَیتَهُ سرتَ أسیرَه. یعنی سر تو اسیر تو است. وقتی فاشش کردی تو اسیر او می شوی. وقتی رازی را به کسی می گوییم، اول نگران این هستیم که کس دیگری متوجه راز ما نشود. در حالی که اگر نمی گفتیم کسی خبر نداشت و راز ما اسیر دل خودمان بود. در جامعه هم گاه به بهانه ی مسائل اجتماعی و سیاسی و اقتصادی و... اتفاق می افتد که با آبروی مردم بازی می شود.
گاهی وقت ها که دلم می گرفت دوست داشتم با کسی صحبت کنم تا شاید کمی آرام شوم. بعد از این همه سال هنوز نمی دانم باید به چه کسی حرف دلم را بزنم؟!
امام علی (علیه السلام) می فرمایند: «کسى که سفره دل خویش را (نزد این و آن بدون هیچ فایده) باز کند (و مشکلات خود را فاش سازد) رضایت به ذلت خود داده است»؛ (وَ رَضِیَ بِالذُّلِّ مَنْ کَشَفَ عَنْ ضُرِّهِ)
روشن است هرگاه انسان نزد طبیب درد خود را بگوید و از وى راه درمان بطلبد یا پیش قاضى ظلمى را که بر او رفته بیان سازد و از او احقاق حق بخواهد یا نزد دوستش از گرفتارى خود براى گرفتن وام سخن بگوید کار خلافى نکرده و به دنبال مشکل گشایى بوده؛ اما طرح مشکلات نزد کسانى که هیچ گونه توانایى بر حل آن ندارند اثرى جز ذلت و سرافکندگى انسان نخواهد داشت. در این گونه موارد باید خویشتن دار بود و لب به شکایت نگشود.
آن گاه امام علیه السلام مى فرماید: «کسى که زبانش را بر خود امیر سازد شخصیت او تحقیر مى شود»؛ (وَهَانَتْ عَلَیْهِ نَفْسُهُ مَنْ أَمَّرَ عَلَیْهَا لِسَانَهُ)
منظور از امیر شدن زبان آن است که از تحت کنترل عقل و فکر خارج شود و هر چه بر زبانش آمد بگوید. بدیهى است سخنانى که از فکر و عقل و تقوا سرچشمه نمى گیرد در بسیارى از موارد خطرهایى ایجاد مى کند که انسان قادر بر جبران آن نیست و گاه اسباب رنجش افراد آبرومند و سبب ایجاد اختلاف در میان مردم و کینه و دشمنى نسبت به گوینده و دیگران مى شود و چه زیبا مى گوید شاعر عرب:
احْفَظْ لِسانَکَ ایُّهَا الْإنْسانُ ، لا یَلْدَغَنَّکَ إنَّهُ ثُعْبانٌ ، کَمْ فِى الْمَقابِرِ مِنْ قَتیلِ لِسانِهِ ،کانَتْ تُهابُ لِقاءُهُ الْاقْرانُ .
اى انسان زبان خود را حفظ کن- مراقب باش تو را نگزد که اژدهایى است. چه بسیارند کسانى که در گورستان ها خفته اند و کشته زبان خویشند- همان کسانى که همطرازان آنها از ملاقات با آنها وحشت داشتند.
اما با همه این موارد به نظرم می رسد گاهی لازم است برای اینکه کمی خالی شویم و احساس آرامش کنیم حرف هایمان را به یکی بگوئیم و بهترین شنونده خداست که پوشنده تمامی اسرار است.
منابع
نهج البلاغه
نهج البلاغه برنامه زندگی، وب سایت محمد علی حسن زاده
آیا درد و دل کردن اشتباه است؟ زائری، محمدرضا
