منکر معناي خلاف معروف را دارد و عبارت است از هر فعل قبيح و عمل ناروايى که مشتمل بر صفت مرجوحه و نامطلوب است؛ به قسمي که عقل سليم آن‌ را ناپسند داند و مخالف حق و ناپسند شرع باشد (مصطفوى، 1402ق، ج ‌8، ص 96)؛ اعم از اينکه از امور اعتقادي مانند شرک، و يا از امور رفتاري و افعال اختياري مانند ظلم و استبداد باشد (مشکيني، بي‌تا، ص 88).

امر‌به‌معروف و نهي از منکر نيز به معناي واداشتن به شايست و وازدن و بازداشتن از ناشايست است (تعبير «شايست و ناشايست» برگرفته از برخي تفاسير قديمي به زبان فارسي کهن مي‌باشد).

آزادي

آزادي يکي از مفاهيم مهم سياسي است که داراي ابعاد فردي و اجتماعي است. اين مفهوم همانند ساير مفاهيم سياسي ـ اجتماعي، ذاتاً مناقشه‌بردار و داراي تنوع گيج‌کننده‌‌اي از تعريف‌ها و ديدگاه‌هاست. در مکاتب مختلف اجتماعي، تعريف‌ها و تفسيرهاي گوناگوني از واژه ارائه شده است. در تعريف و تفسير اين واژه که معادل انگليسي آن «Freedom» يا «Leberty» مي‌باشد، به معاني متعددي مانند موارد ذيل اشاره شده است:

«اختيار فعل، يا ترک فعل»، «فقدان قيدوبندهاي زيان آور و غيرضرور»، «داشتن حق انجام هر عمل، تا حدي که

حق ديگران مورد تجاوز قرار نگيرد»، «مصون ماندن از اراده و دخالت مستبدانه ديگران و حکومت»، «استقلال و رهايي از ممانعت‌هاي افراد، گروه‌ها و يا حکومت» (تيم‌گري، 1387، ص 6ـ5؛ آقابخشي و افشاري‌راد، 1379، ص 223؛ آشوري، 1386، ص 20؛ بيات، 1381، ص 9؛ افروغ، 1380، ص 6ـ5؛ مبشري، بي‌تا، ص 71).

آزادي داراي جنبه‌هاي متعددي است که عرصه‌هايي از سه حوزه اساسي انساني «گرايش»، «گزينش» و «رفتار» شخص را دربرمي‌گيرد؛ مانند آزادي در عمل رفت‌وآمد، آزادي در گرايش مذهبي و گزينش عقايد، آزادي بيان، آزادي قلم، آزادي اجتماعات، آزادي کار، کردار و غيره؛ هر کدام از اين ابعاد آزادي، داراي مراحل، انواع مختلف، مصاديق و جلوه‌هاي متکثر مي‌باشد.

مطلب ادامه دارد........