ملیت : ایرانی - قرن : 13 منبع : گنجینه دانشمندان (جلد ششم)
شهید حاج ملا محمدتقى برغانى كه از علماء بزرگ عالم تشیع بوده و در امر فقاهت و بحث ید طولائى داشته. و بالنتیجه در اثر بحث با مخالفین در سال 1263 قمرى در محراب مسجدى كه خود آن مرحوم در قزوین بنا كرده بود (به نام مسجد جامع صغیر) و از مساجد معظم شهرستان قزوین بوده و خودش در آن مسجد اقامه جماعت مىنموده است در موقع اذان صبح به تحریك فرقه ضاله بابیه و پیروان شیخ احمد احسائى به شهادت رسید در سال 1264 قمرى. و قبر آن مرحوم در جنب مزار حضرت شاهزاده حسین بن على بن موسىالرضا (ع) مىباشد و روى ارادتى كه مردم قزوین به آن عالم جلیلالقدر داشتند مقبره مجللى بنا كردند و فعلا هم مزار او مورد توجه عموم اهالى شهرستان قزوین و علاقمندان به فضل و علم و روحانیت مىباشد. آن بزرگوار داراى ده پسر بودهاند كه تمامى از علماء مبرز و دانشمندان بافضیلت قزوین به اسامى زیر بودهاند. 1- حجةالاسلام والمسلمین آقا محمد امام جمعه 2- حجةالاسلام والمسلمین آقا عبداللَّه امام جمعه 3- حجةالاسلام والمسلمین آقاى حاج شیخ صادق معروف به حاج مجتهد 4- حجةالاسلام آقا میرزا ابوالقاسم 5- حجةالاسلام مرحوم آقا شیخ كاظم 6- ثقةالاسلام آقا میرزا محمود 7- ثقةالاسلام آقا شیخ جعفر 8- ثقةالاسلام مرحوم آقا شیخ باقر 9- ثقةالاسلام آقا تقى 10- حجةالاسلام والمسلمین آیتاللَّه حاج شیخ عیسى. اعقاب آن مرحوم در قزوین و تهران و برغان و كربلا و حله بسیارند آثار خیر ایشان در قزوین مسجد آن مرحوم است كه به نام مسجد شهیدى معروف است و مرحوم آقا شیخ مرتضى امام جمعه و مرحوم آقاى حاج شیخ عبدالحسین امام جمعه در آن اقامه نماز جمعه و جماعت مىنمودند و فعلا حفید آنجناب حجةالاسلام والمسلمین حاج شیخ عبداللَّه امام جمعه در آن اقامه جمعه و جماعت مىنمایند آثار علمى شهید ثالث از این قرار است. 1- عیونالاصول 2 جلد 2- منهجالاجتهاد فقه استدلالى دوره كامل 24 جلد 3- شرح بر شرح لمعتین 1 جلد 4- رسالهاى در نماز جمعه 5- رسالهاى در دیات 6- مجالس المتقین. مرحوم شهید اجازات عدیدهاى از فقهاء مراجع بزرگ خود داشتند كه برخى از آن را مىنگارم 1- اجازه به خط العلامه خریت الفقاهه شیخ جعفر النجفى صاحب كتاب كشفالغطاء 2- اجازه به خط العلامة الفقیه السید محمد بن العلامة صاحب الریاض و هوالمعروف بالسید المجاهد. 3- اجازه به خط محقق الشهیر به علامة بن مرحوم آقا میرزا ابوالقاسم صاحب قوانین.