ملیت : ایرانی - قرن : 13 منبع : اثرآفرینان (جلد اول-ششم)
(1277- مقتول 1326 ق)، واعظ و از بنیان گذاران مدارس جدید. در اصفهان به دنیا آمد. پس از تحصیلات مقدماتى به فراگرفتن علم حكمت الهى پرداخت و یك دورهى كامل فلسفه را نزد آخوند ملا صالح فریدنى آموخت. وى در بیست و دو سالگى به مكه معظمه مشرف شد و هنگام بازگشت به هندوستان رفت. مدت دو سال در آنجا تحصیل نمود و مدرسهاى به سبك جدید و به نام خودش در بمبئى تأسیس كرد. او كتابى به نام «من الخلق الى الحق»، براى بیدارى مسلمانان نوشت كه فرقهى اسماعیلیه را بر ضد خود برانگیخت و منجر به تبعیدش از هندوستان و بازگشت به ایران شد. ملك المتكلمین در بوشهر با سید جمالالدین اسدآبادى ملاقات كرد. سپس به اصفهان رفت و به موعظه پرداخت. وى بعد از مخالفتهایى به آذربایجان و از آنجا به تهران و سپس به بادكوبه رفت و با طالبوف دیدارى داشت و به كمك تجار، مدرسه ایرانیان بادكوبه را تأسیس كرد. بعد از مدتى از رفتن وى به اروپا ممانعت شد و او از عشقآباد به مشهد رفت. وى از مشروطهخواهان و ناطقى زبردست بود. سرانجام بعد از به توپ بستن مجلس به فرمان محمدعلى شاه او را، در باغ شاه، خفه كردند. از دیگر آثارش: «رؤیاى صادقه»، با مشاركت سید جمالالدین واعظ اسدآبادى و حاج فاتحالملك و اسداللَّه خان.
