ملیت : ایرانی - قرن : 14 منبع :
خلاصه : مسعود جلالي مقدم در سال ۱۳۳۰ در تهران متولد شد. گرچه تحصيلات متوسطه را در رشته رياضي به پايان برده بود، اما مجذوب مباحث دين پژوهي شد ودر رشته فلسفه و اديان و عرفان از دانشگاه تهران دوره هاي كارشناسي و كارشناسي ارشد را گذراند. او دكتراي خود را نيز در دو رشته يكي در رشته اديان و عرفان تطبيقي از دانشگاه تهران و معارف اسلامي از دانشگاه آزاد اسلامي گرفت. گروه : علوم انساني رشته : اديان خارجي گرايش : اديان، اساطير و عرفان تحصيلات رسمي و حرفه اي : ـ پايان تحصيلات متوسطه در رشته رياضي ـ دريافت مدرك كارشناسي فلسفه محض از دانشگاه تهران ـ دريافت كارشناسي ارشد در رشته اديان و عرفان ـ دريافت مدرك دكترا در رشته معارف اسلامي از دانشگاه آزاد اسلامي ـ دريافت مدرك دكتراي اديان و عرفان تطبيقي از دانشگاه تهران استادان و مربيان : از استادان مسعود جلالي مقدم ميتوان به استاد فرزانه دكتر فتح الله مجتبايي اشاره كرد كه وي نيز راه استاد خويش فتح الله مجتبايي را پي گرفته و در حيطه مطالعاتي اش به شناخت جامع از مقوله پژوهش اديان دست يافته است. مشاغل و سمتهاي مورد تصدي : ـ مدير بخش «اديان، اساطير و عرفان» دانشنامه ايران در مركز دايرة المعارف بزرگ اسلامي ـ مدير گروه اديان و عرفان (كارشناسي ارشد) دانشگاه آزاد اسلامي (واحد شهر ري) ـ عضو شوراي علمي مركز گفت وگوي اديان حوزه هاي مطالعاتي جهت گيري اصلي اديان جلالي مقدم در حال حاضر به نگارش مقالاتي براي دانشنامه ايران و داير ةالمعارف بزرگ اسلامي مشغول است و به عنوان پژوهشگر با بخش اديان مركز دايرةالمعارف بزرگ اسلامي همكاري دارد (بخش اديان و عرفان دانشنامه ايران از تيرماه ۱۳۷۷ كار خود را آغاز كرده و از همان ابتدا مديريت آن بر عهده جلالي مقدم بوده است. مباحث مربوط به اديان و اساطير تمام جهان و عرفان اسلامي در اين بخش مطرح مي شود. اساس كار برترجمه از منابع معتبر و دايرة المعارف هاي موثق خارجي است، ولي در مورد عرفان اسلامي قاعده بر تلخيص از مقالات تأليفي دايرةالمعارف بزرگ اسلامي است.) آرا و گرايشهاي خاص : مسعود جلالي مقدم درباره دو موضوع دانش اديان و گفت وگوي اديان مي گويد: «دانش اديان و گفت وگوي اديان هر دو به حوزه دين مربوط اند و داراي اشتراكاتي هستند، اما شيوه عملي اين دو متفاوت است. گفت وگوي اديان از همان زمان كه جوامع بشري تشكيل شد و انسان ها به نوعي با هم ارتباط پيدا كردند، مطرح شد و شايد حركت جوامع به سمت دهكده جهاني ضرورت گفت وگوي اديان را واجب تر كرده است. مجاب كردن ديگران، تفهيم و تفهم و نزديكي و تقرب سه هدف اصلي گفت وگوي اديان است. در شيوه مجاب كردن دو طرف گفت وگو سعي در پيدا كردن نقاط ضعف طرف مقابل از يك طرف و از طرف ديگر اثبات حقانيت خود دارند كه در عالم اسلام اين شيوه گفت وگو احتجاج خوانده مي شود. در شيوه تفهيم و تفاهم نيز كه زمينه عملي براي گفت وگوي اديان فراهم مي آورد، دو طرف گفت وگو هدفشان اين است كه شناخت روشن تري نسبت به هم به دست آورند و جنبه معرفتي دارد. گفت وگو با هدف نزديكي و تقرب جستن نيز جنبه اخلاقي دارد. وقتي دو طرف گفت وگو سعي مي كنند اشتراكاتشان را پيدا كنند، همين منجر به شناخت و ارتباط نزديك تر مي شود و از اختلاف ها، دشمني ها و كينه ها كاسته مي شود.وحدت انسانيت، وحدت ايمان و وحدت حقيقت به عنوان مقدماتي است كه از طريق تحقق آن ها وحدت ديني امكان پذير است. تا زماني كه اختلاف هاي ملي و فرهنگي وجود داشته باشد، سوداي رسيدن به وحدت فرهنگي و اديان نتيجه اي نخواهد داشت؛ چرا كه رسيدن به تساهل و تسامح مقدمات زيادي لازم دارد. رويكردهاي مختلفي در بحث هاي مربوط به دين وجود دارد و نخستين آن، رويكرد كلامي يا الهياتي به دين است كه تلاشي براي اثبات حقانيت يك دين است. رويكرد بعدي، رويكرد فلسفي است و زماني كه گرايش به تأييد دين دارد، ديندارانه است. رويكرد سوم، يعني پديدارشناسي را بايد رهيافتي خاص غير از رهيافت محض علمي در نظر گرفت. رويكرد علمي به دين نيز شامل سه بخش است: رويكرد توصيفي كه شخص بايد دوره تاريخي خود را توصيف كند؛ چرا كه هيچ پديده اجتماعي اي بدون تاريخ وجود ندارد، بنابراين، در اينجا بحث رويكرد تاريخي مطرح مي شود و از آنجا كه در اين مرحله بايد مقايسه و تطبيق را هم انجام دهيم، رويكرد تطبيقي يا مقايسه اي به وجود مي آيد. جامعه شناسي و مردم شناسي دين رويكردهاي كمكي هستند. كتاب world religion dialogue برجسته ترين نمونه جديد شناخت تطبيقي اديان به شكل گفت وگوي ساختگي است. در اين شيوه ساختگي به طرح مسائل و اعتقادات آئين ها و دين هاي مختلف پرداخته مي شود و ۶ نماينده از ۵ دين مسيحيت، اسلام، يهودي، هندو و دو نماينده از دين بودا به گفت وگو مي پردازند. جلالي معتقد است دانش اديان مي تواند به شكل گفت وگوي اديان مطرح شود و همچين گفت وگوي اديان مي تواند معرفت دانش اديان در بالاترين شكل باشد. چگونگي عرضه آثار : پژوهش ها و تأليف ها و ترجمه هاي مسعود جلالي مقدم همه در زمينه اديان است. در ميان آثار او مي توان به كتاب هاي آئين زرواني، تنها بازماندگان خوارج، درآمدي بر جامعه شناسي دين، آراي جامعه شناسان بزرگ دين، سه گام كيهاني و...، و همچنين ده ها مقاله در نشريه هاي علمي - پژوهشي معتبر اشاره كرد. جلالي در دايرةالمعارف بزرگ اسلامي مدخل هاي آسوريان، آفتاب پرستي، اباضيه، ابتريه، ابراهيم بن بن محمد، بن ابي يحيي، ابن ابي العوجاء، ابن حرزهم، ابن حوشب، ابن عاشر، ابوالعباس، ابن كرامه، ابوحاتم رازي، ، احمد، ابوالحسين بصري، ابوزكرياورجلاني، ابو قره، ابومسلميه، اشرف جهانگير و... را نگاشته است. يكي ديگر از آثار جلالي «درآمدي بر جامعه شناسي دين» است. امروزه جامعه شناسي دين جايگاه مهمي در مباحث دين شناسي دارد. ________________________________________ آثار : 1 آئين زرواني ويژگي اثر : چاپ گوته، - (تجديد چاپ) اميركبير، - كتاب «آئين زرواني» جلالي نيز به بررسي مكتب فلسفي، عرفاني زرتشتي بر مبناي اصالت زمان مي پردازد. اين كتاب كه از آثار تأليفي جلالي مقدم است در دو بخش تاريخ، اصول فلسفي و عرفاني آئين زرواني تأليف و تدوين شده است. به گفته او در اين كتاب توضيحاتي به لحاظ تاريخي و فلسفي از مكتب زرواني به خوانندگان ارائه مي شود و مباحثي در باره اين كه چرا در ايران پيش از اسلام به ثنويت توجه شد و آيا در آن دوران مسأله يگانه گرايي مطرح نبوده است و ايرانيان به سمت مبدأ واحد توجه نداشتند و ... در آن به صورت مبسوط شرح داده مي شود.هدف نگارنده از تأليف اين كتاب، پاسخ به همه اين مجهولات و آشنا كردن خوانندگان با اين مباحث بوده است. در ديباچه اين كتاب آمده است: «با اين فلسفه و تأثير ديرپايي كه مكتب زرواني داشته غفلت ايرانيان از آن شايد قابل توجيه نباشد. اكنون در دانشگاه هاي ما كه فلسفه دوران باستان را تدريس مي كنند، به فلسفه سال پيش يونانيان مي پردازند؛ جلوتر كه بيايند فلسفه هايي را كه در روم، پيش و پس از آغاز مسيحيت مطرح شد، مي آموزند، ولي در همين كلاس ها هيچ خبري از فلسفه هاي ايراني نيست گويا در ايران چشمه هاي تفكر خشكيده بوده و تنها در مغرب زمين انديشه و فلسفه امكان حيات داشته است. در اين باره بايد كاري انجام شود. بايد تاريخ قديم فلسفه و عرفان را دوباره به محك زد. قسمت هاي ناشناخته و تاريك اين تاريخ را بايد دوباره روشن كرد و مذهب زرواني در اين ميان جايگاهي مهم دارد، زيرا از فلسفه اي پيچيده و جالب توجه و زمينه اي عرفاني برخوردار است.» كتاب آئين زرواني نگاهي دارد به مكتب فلسفي - عرفاني زرتشتي بر مبناي اصالت زمان. كتاب حاضر از ? گفتار سامان يافته است و گفتارها در جمع به ?? فصل بخش مي شود. موضوع متن بررسي و ريشه يابي آئين كهن ايران (آئين زرتشتي) است به گمان مولف، آئين زرتشت يك آئين بسامان مذهبي بود كه از جهان بيني فلسفي ديرپايي بهره داشت ودر جاي جاي ايران زمين ميان عامه و متفكران پيرو داشت. نفوذ اين آئين از ماوراء مرزهاي شمال شرقي ايران كهن تا بين النهرين باستاني ادامه داشت. 2 اسلام ويژگي اثر : پژوهشي تاريخي و فرهنگي (تأليف گروهي) سازمان چاپ وزارت ارشاد 3 تاريخچه اديان و مذاهب در ايران ويژگي اثر : اميركبير، 4 تاريخچه اديان در جهان ويژگي اثر : كتاب «تاريخچه اديان در جهان» (نخستين گام در شناخت تاريخ اديان) تازه ترين ترجمه اين محقق و مترجم به شمار مي آيد. او با ترجمه اين كتاب به طور فشرده اطلاعات جامعي را درباره تاريخچه اديان در جهان در اختيار خوانندگان و علاقه مندان قرار مي دهد. جلالي مقدم درباره اين كتاب مي گويد: « تا امروز در ايران كتاب هاي متعددي درباره تاريخ اديان به زبان فارسي به چاپ رسيده است اما جز يك كتاب، هيچ يك از آنها خلاصه نيستند. تنها كتاب خلاصه اي هم كه در اين زمينه موجود است از مجموعه كتاب هاي «چه مي دانم» است كه انتشارات علمي به چاپ رسانده است كه آن هم از ترجمه مناسبي برخوردار نيست و بسيار مخدوش است.» به گفته او، هدف از ترجمه اين كتاب، شناساندن اجمالي تاريخ اديان به خوانندگان وعلاقه مندان در اين زمينه بوده است. 5 تنها بازماندگان خوارج 6 جستاري در تاريخ و معتقدات اباضيه ويژگي اثر : نگاه سبز، 7 درآمدي بر جامعه شناسي دين ويژگي اثر : اين كتاب كه در سال ???? توسط نشر مركز به چاپ رسيده، شامل يك ديباچه و ??فصل است. از منظر جامعه شناختي سؤالاتي چند در مورد دين ايجاد مي شود. از جمله اين كه دين چيست؟ چرا آدميان ديندارند؟ دين به انسان چه مي دهد ؟ دين بر انسان به عنوان يك موجود اجتماعي چه تأثيري دارد؟ و در روابط مختلف اجتماعي، سياسي، اقتصادي و فرهنگي چه نقشي دارد؟ از جنبه هاي گوناگوني مي توان به بررسي دين پرداخت. اما رويكرد جامعه شناسي درصدد است با دوري از هر گونه پيشداوري و قضاوت به آثار اجتماعي دين در جامعه بپردازد. دين وابستگي شديدي با يكايك وجوه فرهنگي و نيز سياسي و اقتصادي دارد و بر آنها تأثير مي گذارد و از آنها متأثر مي شود. فصول بعدي اين كتاب به رويكرد جامعه شناسي دين اختصاص دارد. همانطور كه در ديباچه كتاب آمده هدف نويسنده هموار كردن راه دانش دين شناسي در ايران است. آنچه كه در اين كتاب درج شده تنها يك گام در اين راه است. جدا از محتواي كتاب كه به قول نويسنده تنها يك گام به جلو است، از نظر شكلي نيز لغت نامه، فهرست اعلام و منابع براي مطالعه بيشتر در پايان كتاب عرضه شده است. 8 درسهايي از بينش رواني ويژگي اثر : (ترجمه) نشر ياران شيد، 9 رساله در آئين و يشنو پرستي دين هندويي ويژگي اثر : نشر مركز، 10 سه گام كيهاني 11 كرانه هاي هستي انسان در پنج افق مقدس ويژگي اثر : كتاب ديگر جلالي است كه به تحقيق تطبيقي در انسان شناسي پنج دين بزرگ مي پردازد و انتشارات امير كبير آن را در يك جلد به چاپ رسانده است. اين كتاب درباره انسان شناسي است و از نگاه اديان به ابعاد مختلف انسان مي پردازد، به طوري كه از پيدايش انسان تا عناصر سازنده او، احوال و سرانجام انسان مورد بررسي قرار مي گيرد. به گفته جلالي، از آنجا كه بحث انسان شناسي از جمله مباحث مهم فلسفه امروز است، بايد بتوان به دور از نگاه فلسفي، با نگاه اديان نيز به سراغ اين موضوع رفت و از اين منظر به مسأله انسا ن شناسي نيز پرداخت. او در اين كتاب، افتراق ها و اشتراكات دو ديدگاه فسلفي و اديان را درباره انسان مورد بررسي قرار مي دهد، با هدف آن كه بتواند به ديدگاه جامع ديني درباره انسان دست يابد. 12 گزارشي از تاريخ اديان و مذاهب در ايران ويژگي اثر : جلالي در اين كتاب وضعيت مراحل دين در ايران را در سه بخش پيش از اسلام، از اسلام تا حمله مغول و از حمله مغول تا عصر كنوني مورد بررسي قرار داده است 13 مكتب فلسفي ـ عرفاني زرتشتي بر مبناي اصالت زمان ويژگي اثر : چاپ گوته، 14 نماز در فرهنگ دوم ويژگي اثر : مركز تحقيقات، مطالعات… صدا و سيماي جمهوري اسلامي، 15 هاله انساني و رنگ هاي كوكبي ويژگي اثر : (ترجمه) انتشارات گوتنبرگ،
