مشاهیر ایران و جهان - مشکان طبسی، حسن

ملیت :  ایرانی   -   قرن : 14 منبع : اثرآفرینان (جلد اول-ششم)

ادیب، شاعر دانشمند و قاضى عالیرتبه در 1258 در طبس تولد یافت. پدرش سید مهدى از دانشمندان و مالكان طبس بود. تحصیلات مقدماتى را در طبس آغاز كرد و سپس در یزد و حوزه علمیه اصفهان آن را تكمیل نمود و مدتى در اصفهان نزد میرزا جهانگیرخان قشقائى فلسفه آموخت. علومى چون فقه و اصول و حساب و هندسه و جبر و اسطرلاب و طبیعیات را كامل كرد. سپس به خراسان بازگشت و در آنجا به آموختن زبان فرانسه و علوم طبیعى و ادبیات اروپائى اشتغال ورزید. بعد به قاهره سفر نمود و در دانشگاه الازهر چندى به تحصیل و تدریس اشتغال داشت. قریب سه سال نیز در پاریس علوم انسانى و حقوق یاد گرفت. پس از پایان جنگ بین‏الملل اول با سرمایه و بضاعت علمى كامل به ایران بازگشت. ابتدا در وزارت معارف مشغول شد و در چند مدرسه هم تدریس مى‏كرد. در تشكیلات دادگسترى داور به آن وزارتخانه دعوت شد و با رتبه هفت قضائى مستشار استیناف گردید. پس از چندى به دیوان عالى كشور رفت و در آنجا مستشار دادگاه انتظامى قضات شد. وى از مدرسین درجه اول مدرسه عالى سپهسالار بود و در دانشكده معقول و منقول تدریس مى‏كرد. او شعر نیكو مى‏سرود و اشعارش از سخن‏سرایان خراسان الهام گرفته است و در رونق انجمن‏هاى ادبى در تهران سهمى به سزا داشت و مدتها نایب رئیس انجمن ادبى فرهنگستان بود. وفات او در 1328 در هفتاد سالگى اتفاق افتاد. در ادبیات فرانسه نیز استادى داشت. مشكان طبسى مدتى در خراسان از 1301 تا 1306 مجله ادبى دبستان را انتشار مى‏داد پس از عضویت در دادگسترى امتیاز آن را به شیخ احمد بهار واگذار كرد. (1328/ 1327 -1258 ش)، استاد دانشگاه، نویسنده، مترجم و شاعر. در طبس به دنیا آمد. حساب و هیئت و نجوم را نزد پدر و علوم عرب را نزد شیخ حسن ملا سلطان محمد آموخت. وى پس از فوت پدر جهت ادامه‏ى تحصیل به یزد و اصفهانى رفت و علوم عقلى و نقلى و ریاضیات و فنون و ادب و اسطرلاب را نزد استادان وقت فراگرفت. سپس به مشهد رفت و به فراگیرى زبان فرانسه و علوم طبیعى و ادبى اروپایى پرداخت. وى مسافرتهایى به مصر و پاریس داشت و در اواخر جنگ جهانى اول به خراسان بازگشت و در مشهد به خدمت وزارت معارف درآمد. وى در 1301 ش، مجله‏ى «دبستان» را در مشهد تأسیس و منتشر كرد. مشكان بعدها به تهران منتقل و در سمت مستشار دیوان كشور مشغول خدمت شد. وى همچنین در دانشكده‏ى معقول و منقول فلسفه تدریس مى‏كرد. مشكان سرانجام در تهران فوت نمود و در شهر رى در جوار بقعه‏ى حضرت عبدالعظیم به خاك سپرده شد. از آثار وى: «ببر هژیر یا كاپیتان كركران»، ترجمه؛ «تدبیر منزل و سیاست مدن»؛ اهتمام در انتشار «ترجمه‏ى اشارات».[1]