مشاهیر ایران و جهان - استخر، محمدحسین

ملیت :  ایرانی   -   قرن : 14 منبع : اثرآفرینان (جلد اول-ششم)

مشروطه‏خواه، روزنامه‏نگار، قاضى، نماینده‏ى مجلس. در 1266 در یكى از دهات آباده متولد شد. پدرش شیخ اسداللَّه واعظ از روحانیون منطقه و منبرى بود. تا شانزده سالگى در زادگاه خود به تحصیل اشتغال داشت. سپس به شیراز رفت و تحصیلات خود را در ادبیات فارسى و ادبیات عرب و معارف اسلامى ادامه داد و صاحب فضل و دانش نسبى گردید. در مشروطیت فعالیت داشت و وارد حزب دموكرات فارس شد. در این حزب فعالیتى شایسته از خود بروز داد و مورد توجه آزادیخواهان فارس قرار گرفت. براى استفاده از اطلاعات و معلوماتش به شغل معلمى دعوت شد و به مدیریت مدارس جدید ارتقاء یافت. در 1297 امتیاز روزنامه‏ى استخر را گرفت و به انتشار آن در فارس همت گمارد و طرفدارانى پیدا كرد. در 1306 از وزارت معارف به عدلیه انتقال پیدا نمود و شغل قضائى به او ارجاع شد. سال‏ها در سمت بازپرس و دادستان و رئیس دادگاه در شهرهاى مختلف خدمت مى‏كرد. در سال 1320 از خدمت قضا كناره‏گیرى كرد و مجدداً به وزارت معارف رفت. به امور مطبوعاتى و علمى پرداخت و نشریه‏ى استخر را با وضع مناسب‏ترى انتشار داد. در سیاست كلى فارس صاحب نظر گردید. در دوره‏ى هیجدهم از شیراز وكیل شد. در دوره‏ى نوزدهم نیز وكیل بود، ولى به علت كبر سن به ادوار بعدى مجلس راه نیافت. مردى ادیب و دانشمند و در مسائل مختلف صاحب نظر بود. روزنامه‏اش قریب چهل سال در شیراز انتشار یافت. غالب مردم فارس به نیكى از او یاد مى‏كنند. در 1348 درگذشت. آثار و تحقیقات تاریخى و ادبى از وى به یادگار مانده است. به زبان و ادبیات عرب تسلط داشت و به آن زبان شعر مى‏سرود. (1387 -1306 ق)، نویسنده، دانشمند و روزنامه‏نگار. در بوانات فارس متولد شد. تحصیلات اولیه را نزد پدر و در زادگاه خود فراگرفت. به شیراز رفت و در آغاز علوم متداول زمان مانند ادبیات عرب و فارسى را آموخت و به آموزگارى پرداخت. با مطالعه و پشتكار بسیار در امور اجتماعى و تاریخ و فلسفه تبحر یافت و در آغاز مشروطیت وارد امور سیاسى شد و روزنامه‏ى سیاسى و اجتماعى و ادبى «استخر» را از سال 1336 ش به مدت چهل سال منتشر ساخت و در ضمن آن به كارهاى دولتى نیز مشغول بود. وى در دوره‏ى هجدهم و نوزدهم از طرف اهالى فارس به نمایندگى مجلس شورا انتخاب شد. آثار وى: ترجمه‏ى «پیشوایان فكر»، طه حسین؛ «فرهنگ اسلام»؛ «چهل مقاله تاریخ تصوف»؛ ترجمه‏ى «مظاهر محمدى»، توفیق الحكیم؛ «مهمانیها و پذیرائیهاى شاهانه»؛ ترجمه‏ى «مجموعه‏ى یادداشتهاى رضاشاه»، على بصرى؛ «چند صفحه از تاریخ بزرگترین تحولات علمى»؛ «روابط ایران و عرب قبل از اسلام و بعد از اسلام»، ترجمه‏ى «الصلاة بین العرب و الفرس».[1]