ملیت : ایرانی - قرن : 14 منبع :
محمّد خوانساري (1300 ـ اصفهان) داراي مدرك دكتري منطق و فلسفه است .وي هم اكنون عضويت پيوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسي و استاد بازنشستۀ دانشكدۀ ادبيات دانشسراي عالي است. كتاب " ايساغوجي فر فوريوس و مقولات ارسطو "ترجمه محمد خوانساري ، در دوره بيست و سوم انتخاب كتاب سال جمهوري اسلامي ايران از طرف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي ،به عنوان كتاب سال برگزيده شد. گروه : علوم انساني رشته : فلسفه تحصيلات رسمي و حرفه اي : محمد خوانساري تحصيلات مقدماتي را در مكتبخانه آغاز كرد. خواندن و نوشتن قرآن كريم را آموخت و برخي از سوره‌هاي كوتاه را به حافظه سپرد. پس از درگذشت پدر به مدرسة ابتدايي ايران رفت. در سال 1319 از دانشسرا ديپلم گرفت. براي ادامة تحصيل به تهران آمد و در دانشسراي عالي از محضر اساتيدي چون: دكتر رضازاده شفق، جلال‌الدين همايي و مدرس رضوي بهره برد. در سال 1323 پس از نگارش پايان‌نامه زير نظر دكتر يحيي مهدوي موفق به اخذ مدرك كارشناسي در رشتة فلسفه و علوم تربيتي گرديد. در سال 1329 ليسانس رشتة ادبيات فارسي را گرفت و در سال 1332 موفق به اخذ مدرك دكتراي ادبيات گرديد. در سال 1337 به عنوان فرصت مطالعاتي به فرانسه رفت. سه سال به تحصيل اشتغال داشت و سرانجام در سال 1340 به اخذ درجة دكتري از دانشگاه پاريس در منطق و فلسفه نايل آمد. تحصيلات علوم قديم و معارف اسلامي را هم از همان سال اول دبيرستان آغاز كرد. جلد دوم مبادي العربية و مدارج القرأة را از ميرزا عباس نحوي و جامع‌المقدمات و مقداري از سيوطي را نزد ديگر اساتيد فراگرفت. حاج سيدعبدالحسين طيب استاد عقايد و تفسير وي بود. از فاضل توني دنبالة سيوطي، مغني، حاشية ملاعبدالله و شرح هداية ملاصدرا را آموخت و در جلسات دكتر محمود راهيار نيز شركت داشت استادان و مربيان : مرحوم جلال الدين همايي ، مرحوم رضازاده شفق ،جلال‌الدين همايي،مرحوم مدرس رضوي ،مرحوم دكتر يحيي مهدوي ، علي اكبر سياسي،ميرزا عباس نحوي ،حاج سيدعبدالحسين طيب،دكتر محمود راهيار، مرحوم فاضل توني و مرحوم ملك الشعراي بهار از اساتيد محمد خوانساري بوده اند.وي از يكي از اساتيد خود چنين ياد مي كند: من منطق را خدمت استاد دانشمند محمدحسين فاضل توني فرا گرفتم. ايشان بسيار دقيق تدريس مي كردند و من مطالب ارزشمندي از محضر ايشان دريافت كردم. خاطره اي هم كه از ايشان دارم اين است كه براي مرحوم فاضل نوشتن خيلي سخت بود و در نوشتن كند بودند ، هميشه مطلبي را مي گفتند و ديگران برايشان مي نوشتند . روزي از ايشان پرسيدم كه چرا اينقدر نوشتن برايتان سخت است. ايشان گفتند: همه ، خط را در مكتب فرا مي گيرند . من چون حافظه خيلي قوي اي داشتم ، هميشه مطالب استادم را در ذهن جاي مي دادم و نيازي نمي ديدم يادداشت كنم ، به همين دليل دستم در نوشتن كند شده است. به هر حال ياد دارم مرحوم فاضل نسخه خطي مغلوطي ( پرغلط ) از شفاي ابن سينا داشتند كه مي خواستند تصحيح كنند. يك نسخه شفاي مرحوم مشكاة را امانت گرفتند تا با آن مقابله كنند. ايشان مي گفتند و من مي نوشتم . گاهي هم دكتر بحرالعلومي كار نوشتن را به عهده مي گرفتند . به هر حال كار تصحيح تمام شد و چاپ شد. بعدها عده اي از دانشمندان بزرگ مصري با هزينه ي گزاف نسخه اي از شفا را تصحيح كردند. به گفته بعضي از بزرگان ، از جمله استاد شهيد مطهري كه قولشان حجت است، تصحيح مرحوم فاضل از تصحيح دانشمندان مصري ، بسيار بهتر و ارزشمندتر است. مشاغل و سمتهاي مورد تصدي : محمد خوانساري پس از سه سال تدريس در آموزش و پرورش ، در سن 26 سالگي با عنايت دكتر علي‌اكبر سياسي وارد دانشگاه تهران شد و مشغول تدريس گرديد.در آغاز انتقال به دانشگاه چند سالي روان‌شناسي تدريس كرد. سپس با معرفي فاضل توني به تدريس منطق مشغول شد و تا سال بازنشستگي هماره تدريس منطق در دانشكدة ادبيات بر عهدة وي بود. در سال 1361 پس از سي و هفت سال تدريس مداوم به درخواست خود بازنشسته شد. از بدو تأسيس فرهنگستان سوم از سوي شوراي انقلاب فرهنگي به عضويت پيوستة فرهنگستان زبان و ادب فارسي مفتخر شد. جوائز و نشانها : كتاب " ايساغوجي فر فوريوس و مقولات ارسطو "ترجمه محمد خوانساري ، در دوره بيست و سوم انتخاب كتاب سال جمهوري اسلامي ايران از طرف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي ،به عنوان كتاب سال برگزيده شد. -------------------------------------------------------------------------------- آثار : 1 ايقاظ النائمين صدرالمتألهين ويژگي اثر : تصحيح و ترجمه،در دست چاپ 2 ترجمة ايساغوجي فر فوريوس و مقولات ارسطو ويژگي اثر : تأليف فرغوريوس،اين كتاب ، در دوره بيست و سوم انتخاب كتاب سال جمهوري اسلامي ايران از طرف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي ،به عنوان كتاب سال معرفي و برگزيده شد. 3 صرف و نحو و اصول تجزيه و تركيب 4 صرف و نحو و اصول تجزيه و تركيب 5 فرهنگ اصطلاحات منطقي ويژگي اثر : (به‌انضمام واژه‌نام? فرانسه و انگليسي)، 1376 6 مختارات من الادب الحديث ويژگي اثر : 1343 7 منطق صوري ويژگي اثر : جلد دوم، 1352 8 منطق صوري ويژگي اثر : جلد اول، 1338 9 منطق براي دبيرستانها
