مشاهیر ایران و جهان - رشید یاسمی، غلامرضا

ملیت :  ایرانی   -   قرن : 14 منبع : اثرآفرینان (جلد اول-ششم)

(1330 -1275 ش)، نویسنده، مورخ، ادیب، مترجم و شاعر. در قصبه‏ى گهواره از توابع كرمانشاه متولد شد. پدر او شاعر و نقاش و خوشنویس بود. جد مادرى او، شاهزاده محمدباقر میرزاى خسروى، نویسنده‏ى داستان «شمس و طغرا» است كه دیوان شعرش به همت رشید چاپ شده است. رشید یاسمى تحصیلات مقدماتى را در كرمانشاه به پایان برد، سپس به تهران آمد و دوره‏ى متوسطه را در دبیرستان سن‏لوئى گذراند. از همان هنگام به تشویق نظام وفا كه معلم ادبیات او بود، به سرودن شعر پرداخت. پس از تحصیلات، در وزارت معارف، مالیه و دربار به كار مشغول شد. در همین اوان جرگه دانشورى را تاسیس كرد كه بعدها با همت ملك‏الشعراى بهار به انجمن دانشكده تبدیل شد. رشید ضمن همكارى با مجله‏ى «دانشكده» با نویسندگان و شعراى آن دوره آشنا شد و با انجمن ادبى ایران همكارى داشت. یك سال پس از كودتا، رشید یاسمى مقالات خود را در روزنامه‏ى «شفق سرخ» به سردبیرى على دشتى منتشر ساخت كه همین مقالات موجب شهرت ادبى او گردید. در این مدت زبان‏هاى عربى و انگلیسى را آموخت و زبان فرانسه را تكمیل كرد. زبان پهلوى را از حوزه‏ى درس استاد هر تسفلد نیك فراگرفت. در سال 1312 ش كه دانشگاه تهران تاسیس شد، او در دانشكده‏ى ادبیات و دانشسراى عالى با سمت استادى تاریخ اسلام را تدریس مى‏كرد. بعدها به عضویت فرهنگستان ایران درآمد. در سال 1322 ش به همراه هیاتى از استادان ایرانى به هند رفت و در سال 1324 ش به منظور مطالعه به فرانسه رفت و پس از دو سال به ایران بازگشت رشید یاسمى تا پایان عمر به عنوان استاد در دانشگاه تهران تدریس كرد. روز یازدهم اسفندماه 1327 ش به هنگام سخنرانى در دانشكده‏ى ادبیات دچار سكته شد و پس از سفرى كوتاه به فرانسه و بازگشت به ایران، سرانجام روز چهار شنبه 18 اردیبهشت ماه 1330 ش در تهران درگذشت و در قبرستان ظهیرالدوله به خاك سپرده شد. جز از مقالاتى ادبى و تاریخى و فلسفى و انتقادى كه از او در مجلات «نوبهار»، «آینده»، «ارمغان»، «تعلیم و تربیت»، «یغما»، «مهر»،... چاپ شده است داراى تالیفات و تحقیقات و تتبعات و ترجمه‏هاى بسیارى است كه از آن جمله: «ادبیات معاصر»؛ «تتبع و انتقاد در احوال و آثار سلمان ساوجى»؛ «احوال ابن‏یمین»؛ «تاریخ مختصر ایران»؛ «تاریخ ملل نحل»؛ «ایران در زمان ساسانیان»، ترجمه؛ «تاریخچه نادرشاه»، ترجمه؛ «جلد چهارم تاریخ ادبیات ایران تالیف براون»؛ «آیین دوست یابى»، ترجمه؛ «دیوان» اشعار.