مشاهیر ایران و جهان - محدث‏زاده، علی

ملیت :  ایرانی   -   قرن : 14 منبع : اثرآفرینان (جلد اول-ششم)

(1396 -1338 ق)، عالم دینى، نویسنده، خطیب و واعظ. پدرش خاتم المحدثین محدث قمى و مادرش دختر آیت‏اللَّه حاج آقا احمد طباطبایى قمى بود. در قم به دنیا آمد و در مشهد نشو و نما یافت و مقدمات و ادبیات را در آنجا فراگرفت. در 1354 ق همراه پدر به نجف رهسپار شد و در آنجا سطح فقه و اصول را نزد آیت‏اللَّه حاج میرزا باقر زنجانى، از مدرسین بنام نجف، تحصیل كرد. در نوزده سالگى از علامه شیخ آقا بزرگ تهرانى اجازه روایت گرفت و یك سال بعد از آن پدرش، حاج شیخ عباس قمى، نیز به وى اجازه داد. او در نجف، در تصحیح، مقابله و آماده چاپ نمودن «سفینة البحار» و كتب دیگر همچون «الكنى و الالقاب» با پدرش همكارى كرد. پس از درگذشت پدر، در 1360 ق به ایران آمد و در قم، در محضر اساتید، به تكمیل تحصیلات خویش پرداخت و خارج فقه و اصول را به اختصار خواند و از محضر آیت‏اللَّه شیخ على محمد بروجردى و آیت‏اللَّه شیخ ابوالحسن مشگینى و آیت‏اللَّه حاج آقا حسن طباطبایى قمى و آیت‏اللَّه سید صدرالدین جزایرى بهره برد. اما بیشتر هم خویش را، بنابر توصیه پدرش، مصروف اخبار و احادیث مى‏نمود. در 1367 ق، به تهران آمد و به شیوه‏ى پدر رشته وعظ و خطابه و تصحیح و تألیف كتب را برگزید. او كتابهاى چاپ نشده پدرش را تصحیح، تحشیه، مقابله، چاپ و منتشر كرد، كه از آن جمله مى‏توان كتابهاى: «فوائد الرضویه»، «تحفة الاحباب»، «بیت الاحزان»، «تتمة المنتهى»، «كحل البصر»، «فصل و وصل»، «الدر النظیم» و «فیض العلام و وقایع الایام» را نام برد. او در واقعه 15 خرداد 1342 ش به همراه حدود پنجاه تن از علما و روحانیون بازداشت شد و مدتى زندانى بود. در شب دوازدهم محرم 1396 ق در تهران درگذشت. آیت‏اللَّه سید احمد خوانسارى بر وى نماز گزارد و پیكرش پس از تشییع با شكوه كم‏نظیرى، در تهران و قم، با حضور تمام مراجع تقلید وقت، در گلزار شیخان به خاك سپرده شد. از آثارش: كتاب «امام صادق (ع)»، در چهار مجلد بزرگ: 1- «زندگانى امام صادق (ع)»، در احوال، شخصیت، اخلاق و كلمات امام 2- «اصحاب امام صادق (ع)»، كه به عنوان كتاب برگزیده هفته كتاب سال 1375 ش، سیزدهمین دوره‏ى كتاب سال جمهورى اسلامى، برنده جایزه بهترین كتاب مذهبى شد 3- «معاصرین امام صادق (ع)»، از خلفا و علما 4- «خویشاوندان امام صادق (ع)»؛ «كلام الملوك»، سخنان ائمه اطهار (ع).[1] حاج میرزا على بن العالم الجلیل و المحدث النبیل حاج شیخ عباس محدث قمى (صاحب مفاتیح الجنان و سفینه البحار و ده‏ها كتب دیگر) از وعاظ بزرگوار و خطباء عالیقدر حاضر قم و تهرانست ولادت ایشان در سال 1338 قمرى در شهرستان قم واقع شده و پس از شش ماه كه از میلادش درگذشت. والدش وى را با خود به مشهد برده و در آنجا متوطن گردیده و دوران كودكى را در آنجا طى كرده و مقدمات را تا سیوطى در مشهد خوانده و در سال 1350 ق با معیت والدش مهاجرت به نجف اشرف و سطوح را از محضر مرحوم حجه‏الاسلام والمسلمین آقاى حاج میرزا باقر زنجانى تكمیل نموده و در اول ورودش به نجف كه مرحوم والدش كتاب وزین سفینه‏البحار را طبع مى‏نمود ایشان در تصحیح و مقابله آن به والد ماجدش كمك و مساعدت مى‏نموده و نیز در تالیف و تصحیح كنى والالقاب در سفر لبنان با والدش همراهى نموده تا آن كتاب در صیدا به چاپ رسید و نیز در سایر مولفات به اندازه قدرت و استعاد با ایشان همكارى داشتند تا در سال 1359 كه والدش در نجف اشرف درگذشت و در صحن مطهر جنب قبر استادش علامه نورى مدفون گردید. مترجم معظم ما پس از فوت مرحوم والدش در سال 1360 ق به ایران آمده و چند سالى در قم از محضر اساتید حوزه علمیه خارج فقه و اصول را به طور اختصار خوانده و به واسطه‏ى پاره‏اى از گرفتاریها به تهران مهاجرت و تا حال حاضر بیست و چهار سالست كه از طریق منبر و تبلیغ شفاهى خدمات ارزنده‏ى نموده است. نگارنده گوید: سبك منبر جناب محدث‏زاده همان سبك مرحوم والدش مى‏باشد از حریم اخبار و احادیث اهل‏بیت علیهم‏السلام خارج نمى‏شود با بیانى ملیح نشر معارف اسلامى نموده و مردم را به سوى اهل‏بیت رسالت هدایت مى‏نماید. آثار علمى و قلمى ایشان از این قرار است: 1- زندگانى امام صادق علیه‏السلام در شش جزء. 2- كلام‏الملوك سخنان ائمه اطهار علیهم‏السلام. 3- طبع تتمه المنتهى والدش. 4- طبع فوائد الرضویه آن مرحوم.