ملیت : ایرانی - قرن : 2 منبع : فرهنگ فارسی معین (جلد پنجم)
ابن آذرك شارى معروف به حمزة بن عبداللَّه خارجى. از خوارج سیستان (ف. 213 ه. ق.) وى نسب خود را به «زو» تهماسب میرسانید، و چون یكى از عمل نسبت بدو بىادبى كرده بود، وى ستیزه آغاز نهاد و به حج رفت و پس از بازگشت یاران خلف خارجى بر او گرد آمدند و سپاهى عظیم فراهم آورد و عمال هارونالرشید را شكست داد و مردم سیستان را از اداى خراج به عاملان خلیفه بازداشت و خود نیز چیزى از آنان نگرفت و از این هنگام به بعد دیگر خراجى از سیستان به بغداد فرستاده نشد. سپس حمزه با على بن عیسى عامل خراسان و سرداران او جنگهاى بزرگ كرد و كرمان و خراسان و سیستان را بر خلیفه و عاملان او تباه نمود چندانكه على بن عیسى از هارون مدد خواست و خلیفه به تن خویش به سال 192 ه. ق. ناگزیر به خراسان رفت و با آنكه نامهاى مبنى بر امان به حمزه نوشت او حاضر نشد و سى هزار سپاهى براى جنگ با خلیفه گردآورد و تا نیشابور پیش راند ولى چون در آنجا شنید كه هارون در گذشته است به غز و سند و هند رفت و تنها 5000 تن از سواران خود را در خراسان و سیستان و پارس و كرمان گماشت و «گفتا:مگذارید كه این ظالمان بر ضعفا جور كنند.» حمزه در عهد مأمون و مدتى از عهد طاهریان نیز بزیست.
