مشاهیر ایران و جهان - تیمور

ملیت :  ایرانی   -   قرن : 8 منبع : فرهنگ فارسی معین (جلد پنجم)

(تر. مغ. آهن). (امیر) سردار و پادشاه بزرگ مغول (و. كش. 736 ه.ق.- جل. 771- ه.ق./ 1369 م.- ف. 807 ه.ق./ 10404 م.). وى پسر امیر ترغاى بود و در تركستان و میان طایفه براساس پرورش و در سوارى و تیراندازى مهارت یافت. در جوانى حكومت شهر «كش» به او واگذار شد، و پس از ازدواج با دختر خان كاشغر او را كورگان یعنى داماد نامیدند. در جنگ با والى سیستان نیز چند زخم برداشت و دو انگشت دست راستش افتاد و پاى راستش چنان صدمه دید كه تا پایان عمر مى‏لنگید و بدین جهت او را تیمور لنگ خواندند. وى در سن 24 سالگى نامبردار شده و ده سال بعد هنگامى كه رقیب خود امیر حسین را مغلوب و مقتول ساخت به لقب «صاحبقران» ملقب گردید. تیمور بین سالهاى 773 و 781، چهار بار به خوارزم لشكر كشید و عاقبت آنجا را ویران كرد، دشت قفچاق و مغولستان را فتح نمود. در 782 پسر چهارده ساله خود میرانشاه را با سپاهى مأمور تسخیر خراسان كرد و خود نیز بدانان پیوست. نیشابور و هرات را گرفت و در هرات از كله‏هاى مردم مناره‏ها ساخت. سپس مازندران را كه تا سال 750 به دست ملوك باوند بود تسخیر كرد، و در یورش سه ساله كه از 788 تا 790 طول كشید، آذربایجان، لرستان، ارمنستان، گرجستان و شروان را مسخر كرد و در اصفهان با هفتاد هزار سر بریده مناره‏ها ساخت. سپس به شیراز شتافت و آن را تسخیر كرد. در سال 793 خوارزم را قتل عام نمود. یورش پنجساله وى بین سالهاى 794 تا 798 صورت گرفت و پس از آن حكومت هر شهرى را به یكى از فرزندان یا خویشاوندان خود داد. سپس مسكو را مسخر ساخت و در سال 801 هندوستان را فتح كرد و صد هزار تن بكشت. تیمور پس از تقسیم شهرها و نواحى به سمرقند بازگشت. لشكركشى وى را به ایران كه از 802 تا 807 طول كشید یورش هفت ساله گویند. در 803 با عثمانیان جنگ كرد و چند شهر را گرفت. در همین هنگام سفرائى به مصر فرستاد ولى چون نتیجه نگرفت مصصم شد به مصر حمله كند و حلب و دمشق و سپس بغداد را تسخیر كرد. در 804 با یزید سلطان عثمان را مغلوب و اسیر كرد و سپس قصد فتح چین نمود و به كنار سیحون رسید ولى در اترار بیمار شد و در سال 807 به سن 71 سالگى درگذشت. تیموریان.