مشاهیر ایران و جهان - خسروانی، عطاءاللَّه

ملیت :  ایرانی   -   قرن : 14 منبع : شرح حال رجال سیاسی و نظامی معاصر ایران (جلد اول)

فرزند آقاهاشم محلاتى است. تولد او در 1298 ش اتفاق افتاد. خسروانى تحصیلات ابتدائى و متوسطه را در تهران در مدرسه‏ى صنعتى آلمان به اتمام رسانید، و به دانشكده‏ى حقوق رفت و مدتى نیز در دانشسراى عالى به تحصیل فلسفه پرداخت ولى هیچكدام را تمام نكرد. سرانجام براى ادامه‏ى تحصیلات عازم فرانسه شد و در رشته‏ى علوم اجتماعى فارغ‏التحصیل گردید. مدتى كه در فرانسه تحصیل مى‏كرد. با دكتر فاطمى حشر و نشر زیادى داشت. پس از ورود به ایران، به استخدام وزارت كار درآمد و در سازمان جوانان حزب دموكرات قوام‏السلطنه وارد شد و با ارسنجانى دوستى و نزدیكى پیدا كرد. در وزارت كار ترقى كرد و به منشى‏گرى و رئیس‏دفترى وزیر منصوب شد. دیگر از مشاغل وى در وزارت كار عبارتست از وابسته‏ى وزارت كار و تبلیغات در كشور فرانسه، مدیركل وزارت كار، معاون مدیرعامل سازمان بیمه‏هاى اجتماعى كارگران و بالاخره معاون پارلمانى وزارت كار. عطاءاللَّه خسروانى در سال 1340 در كابینه‏ى دكتر على امینى با كمك و مساعدت دكتر حسن ارسنجانى به سمت وزیر كار معرفى گردید. در تمام دوران نخست‏وزیرى امینى، این سمت را عهده‏دار بود. در 1341 در كابینه‏ى امیر اسداللَّه علم نیز داراى سمت وزارت كار بود. در كابینه‏ى حسنعلى منصور نیز وزارت كار را عهده‏دار شد. در 1342 كه حزب ایران نوین تشكیل یافت، خسروانى بعد از مدتى به جاى امیرعباس هویدا، به قائم‏مقامى حزب رسید. بعد از منصور كه امیرعباس هویدا به ریاست دولت رسید، خسروانى كماكان وزیر كار شد و دبیركلى حزب ایران نوین نیز به عهده‏ى او گذارده شد و مجموعاً تا سال 1347 به مدت هشت سال در سمت وزیر كار و امور اجتماعى انجام وظیفه مى‏نمود. با سازش پنهانى با امیرعباس هویدا نخست‏وزیر وقت، براى بركنارى عبدالرضا انصارى در این سال به وزارت كشور معرفى گردید و نزدیك به یك سال وزیر كشور بود. در سال 1348 از عضویت دولت و دبیركلى حزب معاف شد و پس از مدتى كوتاه، به ریاست هیئت عالى بازرسى شركت نفت برگزیده شد. عطاءاللَّه خسروانى در سمت دبیركلى حزب ایران نوین داراى اختیارات وسیعى بود. عملاً كابینه به دست او اداره مى‏شد. انتخابات ادوار بیست و یكم و بیست و دوم را انجام داد و در انتصابات كشور نقش اساسى به عهده‏ى او بود. خسروانى مردى باهوش و كم‏سواد و سطحى و عجول و بلندپرواز بود. پس از خروج از كابینه، تلاش او براى گرفتن پست وزارت به جائى نرسید. او داعیه‏ى نخست‏وزیرى داشت. براى رسیدن به هدف خود به هر درى مى‏زد. خیلى از كارمندان وزارت كار به وسیله‏ى او به مقامات عالى مملكت رسیدند. در سال 1330 مجله‏اى تحت عنوان افكار ایران انتشار داد كه امتیاز آن به نام برادرش خسرو خسروانى بود.