مشاهیر ایران و جهان - قادری، حبیب‏الله

ملیت :  ایرانی   -   قرن : 14 منبع : شرح حال رجال سیاسی و نظامی معاصر ایران (جلد دوم)

در حدود 1274 متولد شد. تحصیلات خود را در مدرسه‏ى روسى و دارالفنون انجام داد و سپس وارد مدرسه‏ى قزاقخانه شد و در 1296 با درجه‏ى نایبى فارغ‏التحصیل گردید و مامور آتریاد همدان شد. در كودتاى 1299 با درجه‏ى نایب اولى جزو اردوى میرپنج رضاخان بود و در همان سال درجه‏ى سلطانى گرفت. در 1310 با درجه‏ى سرگردى فرمانده هنگ پیاده لشكر خراسان شد و در 1313 به درجه‏ى سرهنگ دومى رسید و فرماندهى تیپ پیاده مشهد به او واگذار گردید. در رویداد اسفناك مسجد گوهرشاد وى فرماندهى حمله به متحصنین را برعهده گرفت. قبل از حمله رضاشاه پرسیده بود تعداد متحصنین چند نفر هستند، بلافاصله پاسخ داده شده بود ده هزار نفر فعلا متحصن هستند. رضاشاه با رمز دستور مى‏دهد كه همه ده‏هزار نفر محكوم به اعدام هستند و تا فردا صبح لشكر خراسان باید كار متحصنین را پایان دهد. لذا لشكر تا پایان روز 21 تیرماه 1314 به مردم مجال داد و ساعت 12 شب عملیات نظامى آغاز گردید و سربازان دو دسته شدند، یك دسته به فرماندهى سرگرد علیرضا بهرامى از طریق بازار پشت در مسجد كه از داخل بسته بودند كه مردم متفرق نشوند رفتند و دسته‏ى دیگر از صحن نو و فضاى پائین پا به طرف در مسجدى كه اكنون به حیاط موزه باز مى‏شود به فرماندهى سرهنگ قادرى شلیك را آغاز كردند. در ضمن به سربازان تفهیم شده بود كه غالب متحصنین مسلح هستند و شما براى اینكه كشته نشوید بهتر است در تیراندازى بر آنها سبقت بگیرید و هیچگونه مجالى به آنها ندهید. بنابراین سربازان در تیراندازى و كشتار مردم غوغا كردند و عده‏ى زیادى كشته و زخمى شدند. بعضى از زخمى‏ها نیز با مقتولین دفن شدند و قریب دو هزار نفر از متحصنین بازداشت و به زندانهاى لشكر انتقال یافتند. شدت عمل سرهنگ قادرى به اندازه‏اى در این سركوبى بى‏باكانه، خشن بود كه چند بار مورد اعتراض فرمانده لشكر قرار گرفت. قادرى پس از این كشتار درجه‏ى سرهنگ تمامى و واكسیل آجودانى گرفت. و در سال 1317، سرتیپ مطبوعى فرمانده لشكر خراسان با ارتقاء به درجه‏ى سرلشكرى، به فرماندهى لشكر آذربایجان منصوب گردید و سرهنگ قادرى را همراه خود به این ماموریت برد و فرماندهى تیپ اردبیل را كه جزو لشكر آذربایجان بود به او واگذار كرد. در 1319 تیپ اردبیل تبدیل به لشكر اردبیل شد و قادرى با ارتقاء به درجه‏ى سرتیپى، فرمانده لشكر اردبیل گردید. در سوم شهریور 1320 پس از حمله‏ى قواى نظامى شوروى به ایران، اولین لشكرى كه متلاشى شد لشكر اردبیل بود. به دستور قادرى، سربازان پادگان را تخلیه و به خارج شهر انتقال یافتند و چون خواروبار به حد كافى نداشتند، سربازان با ریختن سلاح‏هاى خود در رودخانه‏ها فرار كردند و پس از دو روز كه از حمله نیروهاى شوروى گذشت، اثرى از لشكر اردبیل باقى نماند. پس از استقرار امنیت نسبى در یاران، قادرى تحت تعقیب قرار گرفته محاكمه و چندى بازداشت بود و سرانجام از ارتش اخراج شد و چندى بعد درگذشت.